Tàu chiến và máy bay Trung Quốc di chuyển trên biển - Ảnh: Reuters

Theo Tân Hoa xã, ông Liang Yang, người phát ngôn quân đội Trung Quốc, cho biết tàu chiến và máy bay quân sự Trung Quốc đã đi qua khu vực phía đông eo biển Bashi và thực hiện cuộc tập trận mô phỏng các tình huống giao tranh.

Ông Yang nhấn mạnh cuộc tập trận “phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế”, không ảnh hưởng đến tự do hàng hải hay hàng không. Ông Yang khẳng định quân đội Trung Quốc sẽ liên tục tổ chức các cuộc tập trận tương tự trong thời gian tới.

Tuy nhiên giới quan sát nhận định cuộc tập trận này khiến Đài Loan và Philippines lo ngại do địa điểm của nó. Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh ly khai và chưa hề che giấu ý định dùng vũ lực thu hồi Đài Loan. Trong khi quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines đang xấu đi nghiêm trọng vì tranh chấp trên biển Đông.

Trong khi đó, hải quân Philippines cho biết lực lượng Philippines và Nhật cũng sẽ tổ chức một cuộc tập trận mới từ ngày 22 đến 26-6 trên biển Đông. Đây là cuộc tập trận chung thứ hai giữa hải quân Phiippines và Lực lượng phòng vệ biển của Nhật.

Người phát ngôn hải quân Philippines Edgard Arevalo cho biết hai bên sẽ chia sẻ các chiến thuật, kỹ thuật thực hiện những chiến dịch hàng hải. Các chuyên gia của tạp chí quốc phòng IHS Jane’s cảnh báo Trung Quốc có thể tìm cách trả đũa Philippines vì cuộc tập trận này.

Dù vậy, mới đây đại sứ Trung Quốc tại Philippines Zhao Jinhua kêu gọi Manila và Bắc Kinh ngồi vào bàn đàm phán song phương về tranh chấp trên biển Đông.

Chuyên gia Scott Harold thuộc Trung tâm Chính sách châu Á - Thái Bình Dương nhận định Trung Quốc muốn đàm phán vì chột dạ trước phản ứng dữ dội của cộng đồng quốc tế đối với các đảo nhân tạo mà nước này đang xây trái phép trên biển Đông.

“Các nước như Mỹ, Úc, Nhật và Ấn Độ cũng đã tuyên bố rằng họ sẽ ủng hộ những quốc gia Đông Nam Á không chấp nhận đầu hàng trước sức ép của Trung Quốc” - chuyên gia Harold nhấn mạnh. Tuy nhiên phía Philippines chưa phản hồi với đề nghị của đại sứ Zhao.

Trước phản ứng của cộng đồng quốc tế, Trung Quốc sẽ rơi vào thế yếu trong bất kỳ cuộc đàm phán đa phương nào. Do đó Bắc Kinh chỉ muốn đàm phán song phương với các nước Đông Nam Á để tận dụng sức mạnh cường quốc “lấy thịt đè người”. Chuyên gia Ramon Casiple của Philippines cho biết do đó chính quyền Manila sẽ nói không.