Ông Thae Yong Ho, phó đại sứ Triều Tiên tại London (Anh) đã cùng gia đình bỏ trốn sang Seoul - Ảnh: Reuters

Theo Washington Post, cuộc bỏ trốn từ Anh sang Hàn Quốc của ông Thae Yong Ho là một sự kiện chấn động mới nhất trong một loạt những vụ bỏ trốn của các yếu nhân tại Triều Tiên những năm qua.

Sự việc gây bối rối với chính quyền của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đồng thời cũng hé ra cơ hội khai thác tin tức tình báo của Hàn Quốc và các đồng minh của nước này, trong đó có Mỹ.

Ông Thae Yong Ho, phó đại sứ Triều Tiên tại Anh cũng là người từng hộ tống ông Kim Jong Chol, anh trai nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trong thời gian ông này tới Anh năm ngoái khi tham dự chương trình biểu diễn của nghệ sỹ Eric Clapton.

Ông Thae Yong Ho cũng trở thành nhà ngoại giao cao cấp nhất của Triều Tiên bỏ trốn kể từ khi đại sứ Triều Tiên tại Ai Cập bỏ chạy tới Mỹ xin cư trú năm 1997.

Ông Adam Cathcart, chuyên gia về CHDCND Triều Tiên tại Đại học Leeds, người từng gặp ông Thae nhiều lần nhận định:

"Ông ấy thực sự là trung tâm của mọi hoạt động tại đại sứ quán. Ông ấy đã ở đó lâu hơn cả đại sứ và mọi nhân viên khác của Triều Tiên tại London đều cho rằng ông ấy là nhân vật chủ chốt tại đó".

Trên nhiều phương diện, ông Thae trở thành gương mặt đại diện trước công chúng của đại sứ quán Triều Tiên tại Anh. Ông đăng đàn diễn thuyết tại các hiệu sách và có mặt tại các hội nghị của Đảng Cộng sản Anh.

Sau nhiều ngày râm ran tin đồn, bộ thống nhất Hàn Quốc ngày hôm qua (17-8) cũng đã xác nhận việc ông Thae (khoảng 50 tuổi) và gia đình ông ấy hiện đang cư trú tại Seoul.

Hãng tin Yonhap dẫn lời người phát ngôn bộ này, Jeong Joon Hee, cho biết: "Họ (gia đình ông Thae) hiện đang được chính phủ Seoul bảo vệ, các cơ quan liên quan cũng đang tiến hành những thủ tục cần thiết".

Những người bỏ trốn sang nước ngoài từng nắm giữ các cương vị trọng yếu về chính trị hay quân sự trong chính quyền Triều Tiên sẽ bị cơ quan tình báo Hàn Quốc thẩm vấn rất kỹ càng, sau đó họ sẽ được chuyển tới cơ quan tình báo Mỹ.

Nhìn chung những người này sẽ không trải qua các thủ tục của chương trình tái định cư thường áp dụng với những người bỏ trốn thông thường, mà rốt cuộc thường sẽ liên quan tới một tổ chức nghiên cứu gắn với chính phủ.

Chính phủ Hàn Quốc đã viện dẫn sự bỏ trốn của ông Thae để lên án, chế giễu chính quyền Bình Nhưỡng: "Vụ việc này cho thấy các yếu nhân Triều Tiên đã nhìn nhận rằng không còn cơ hội nào tại đất nước họ. Nó cũng chứng tỏ sự đoàn kết trong nội bộ chính quyền Triều Tiên rất lỏng lẻo".

Tuy nhiên một số chuyên gia phân tích phỏng đoán, quyết định bỏ trốn của ông Thae có lẽ liên quan tới những lệnh trừng phạt ngặt nghèo quốc tế đang áp lên Triều Tiên sau vụ thử hạt nhân và các vụ thử tên lửa tầm xa năm nay.

Các đại sứ quán của Triều Tiên luôn được nghĩ là những "cỗ máy in tiền" cho chính phủ trong nước và nhiều năm qua, không ít nhà ngoại giao nước này bị bắt vì tội buôn lậu đủ loại mặt hàng, từ vàng, thuốc lá, cho tới sừng tê giác, heroin.

Sự kiểm soát ngặt nghèo với mọi hoạt động giao thương của Triều Tiên rất có thể đã khiến các nhà ngoại giao không thể kiếm đủ tiền để hoàn thành mức "quota" được giao của họ.

Các quan chức Hàn Quốc không tiết lộ việc ông Thae đã đến Hàn Quốc khi nào và bằng cách nào. Tuy nhiên báo Guardian dẫn nguồn tin của họ nói ông Thae và gia đình đã "biến mất" vào một thời điểm nào đó trong tháng 7.

Thông thường các nhà ngoại giao Triều Tiên phải để lại một thành viên trực tiếp trong gia đình họ ở lại Bình Nhưỡng, một biện pháp phòng thủ chống bỏ trốn của chính quyền Bình Nhưỡng. Hiện chưa rõ ông Thae có xoay xỏa để đưa được toàn bộ gia đình ông tới Seoul hay không.

Việc ông Thae bỏ trốn từ London tới Seoul có thể làm phức tạp thêm quan hệ ngoại giao giữa London và Bình Nhưỡng. Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Anh từ chối bình luận về vấn đề này.