Các tay súng Al-Nusra hoạt động ở thành phố Aleppo tại Syria - Ảnh: Reuters

Theo CNN, báo cáo của Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW) và Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI) khẳng định bất kỳ chiến lược nào của chính phủ Mỹ ở Syria mà để Al-Nusra tồn tại cũng là một sai lầm khủng khiếp. Bởi Al-Nusra về lâu dài là mối đe dọa đối với Mỹ lớn hơn cả IS.

“Chi nhánh này của Al-Qaeda đã thiết lập một mạng lưới đối tác sâu rộng với các nhóm đối lập ở Syria. Al-Nusra đã làm suy yếu lực lượng đối lập ôn hòa ở Syria và xâm nhập sâu vào các nhóm đối lập Sunni khác” - báo cáo cho biết.

Sẵn sàng thay thế IS

Từ đầu năm 2015 Al-Nusra đã hợp tác với các nhóm nổi dậy cực đoan ở Syria, thậm chí cả các nhóm được đánh giá là ôn hòa, có quan hệ với tổ chức Quân đội Giải phóng Syria (FSA) được phương Tây chống lưng, để chống lại chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Do đó, ISW và AEI cho rằng Al-Nusra sẽ trở thành đối tượng hưởng lợi lớn nhất nếu IS bị tiêu diệt và chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ hoặc phải thực hiện quá trình chuyển giao quyền lực.

“Kết quả nhiều khả năng sẽ xảy ra nếu Mỹ tiếp tục chiến lược hiện tại ở Syria là Al-Nusra sẽ tuyên bố lập quốc và nhận được sự ủng hộ của hàng loạt nhóm nổi dậy đối lập cũng như nhiều cộng đồng dân cư” - báo cáo cảnh báo. Có nghĩa Al-Nusra sẽ thay thế vị trí của IS.

IWS và AEI dự đoán khi đó Al-Nusra sẽ tổ chức các cuộc tấn công khủng bố quy mô lớn ở Mỹ và châu Âu. Chiến dịch khủng bố này có thể đe dọa nền kinh tế toàn cầu và buộc chính quyền các nước phương Tây phải áp đặt các biện pháp an ninh ngặt nghèo, xâm phạm quyền tự do cá nhân của người dân.

Đến nay Al-Nusra chủ yếu tranh giành lãnh thổ ở Syria chứ không tổ chức các đợt tấn công khủng bố ở nước ngoài như IS. Chủ tịch ISW Kimberly Kagan nhận định Al-Nusra đang muốn tập trung nguồn lực để khẳng định vị thế ở Syria, đồng thời muốn tránh sự “xoi mói” và đề phòng của phương Tây.

Muốn tấn công phương Tây

Al-Nusra trỗi dậy ở Syria vào cuối năm 2011. Tình báo phương Tây cho biết thành phần nòng cốt của Al-Nusra chủ yếu là những tay súng người Syria dạn dày kinh nghiệm chiến trường, từng đến Iraq chiến đấu chống lực lượng Mỹ tại đó.

CNN dẫn lời chuyên gia Nick Heras của Trung tâm An ninh Mỹ mới cho biết Al-Nusra thu hút số lượng tay súng nước ngoài đến Syria chỉ kém IS. Hiện Al-Nusra là một trong số các lực lượng chiến đấu đáng sợ nhất ở Syria và đang kiểm soát nhiều vùng đáng kể ở miền tây bắc Syria.

“Al-Nusra chưa có được sức mạnh như IS nhưng tổ chức này có thể trở thành nền tảng để Al-Qaeda tổ chức tấn công phương Tây” - chuyên gia Heras lo ngại. Từ đầu năm 2014, giám đốc Tình báo quốc gia Mỹ James Clapper cũng khẳng định Al-Nusra có ý đồ tấn công khủng bố ở Mỹ.

Chủ tịch ISW Kagan cho rằng việc Mỹ chỉ tập trung tấn công IS đồng nghĩa với việc chúng ta đang phớt lờ đi một mối đe dọa nguy hiểm. “Chúng đã có năng lực để làm điều đó và sẽ đến lúc chúng tuyên bố ý đồ tấn công Mỹ” - bà Kagan khẳng định.

Đầu năm 2015, các nguồn tin từ Trung Đông cho biết Qatar và các nước vùng Vịnh khác cố gắng thuyết phục Al-Nusra tách khỏi Al-Qaeda để trở thành một thế lực chính trị thực sự ở Syria. Các nước vùng VỊnh cam kết sẽ hỗ trợ tài chính cho Al-Nusra.

Tuy nhiên các nhà quan sát khẳng định là khả năng không thể xảy ra. Các thủ lĩnh Al-Nusra sau đó cũng tuyên bố không đàm phán với Qatar.