Đảo Thị Tứ do Philippines kiểm soát nằm gần Đá Xu Bi, nơi Trung Quốc xây đảo nhân tạo trái phép - Ảnh: CSIS

Theo báo Asia Times, một thành viên phi hành đoàn tên Eric Apolonio cho biết vụ việc trên diễn ra vào ngày 7-1. Khi đó chiếc máy bay của Cơ quan Hàng không dân dụng Philippines bay trên Biển Đông để tiến hành kiểm tra kỹ thuật các thiết bị an toàn hàng không trên đảo Thị Tứ nước này đang kiểm soát.

Ông Apolonio cho biết ngay khi chiếc máy bay Cessna đáp xuống gần đảo Thị Tứ, họ đã nhận được thông điệp khẩn cấp từ kênh radio rằng: “Hỡi máy bay quân sự ngoại quốc, đây là hải quân Trung Quốc. Các người đang đe doạ an ninh đất nước chúng tôi.”

Các phi công Philippines đã phớt lờ lời cảnh báo trên và tiếp tục hành trình bay tới đảo Thị Tứ. Trên đảo, họ tiếp tục nhận được thông điệp cảnh cáo tương tự từ phía hải quân Trung Quốc.

Sau khi sự việc trên được công khai trên các phương tiện truyền thông Philippines, Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila đã không có bất cứ phản hồi nào.

Thị trưởng Eugenio bito-onon, người đứng đầu khu dân cư Philippines tại đảo Thị Tứ, cũng là một thành viên có mặt trên chuyến bay, khẳng định cảnh cáo trên chính là một hành động đe dọa từ phía Trung Quốc, phản ánh nguy cơ tổn hại đến tự do hàng không trong khu vực.

Trước vụ việc trên, Đại sứ Anh tại Manila là Asif Ahmad tuyên bố Chính phủ Anh sẽ phản đối bất kỳ động thái hạn chế tự do hàng hải và hàng không nào ở vùng biển tranh chấp.

Trong một diễn biến liên quan, Philippines đang có kế hoạch thiết lập hệ thống vệ tinh trị giá 1 triệu USD để theo dõi các chuyến bay thương mại trong vùng Biển Đông đang tranh chấp, sau khi Trung Quốc thử nghiệm chuyến bay đầu tiên tại một đảo nhân tạo mà họ xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa.

“Vì không có hệ thống rađa giám sát, hệ thống trên sẽ giúp theo dõi động thái của các máy bay nhằm củng cố an ninh trong khu vực” - ông Rodante Joya, phó tổng giám đốc của Cơ quan Hàng không dân dụng Philippines, cho biết.