Hàng nghìn người Ukraine tháo chạy sang NgaUkraine chuẩn bị đường ống khí đốt đến từ châu Âu

Ông Poroshenko (phải) và ông Van Rompuy - Ảnh: europa.eu

Ông Poroshenko nói ký thỏa thuận này là thời khắc quan trọng thứ hai trong lịch sử Ukraine, chỉ sau việc tuyên bố độc lập từ Liên Xô.

CNN dẫn lời ông nói "thỏa thuận cho thấy mọi thứ có thể thay đổi sâu sắc ra sao chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, nếu ý chí của người dân đủ mạnh mẽ”.

Ông gọi ngày ký thỏa thuận là “một ngày vĩ đại” trong lịch sử đất nước và dành lời tri ân cho những người Ukraine đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình đòi hỏi quan hệ thân cận hơn với EU đã dẫn tới bạo động, đổ máu và thay đổi chính quyền.

“Tài liệu chúng ta sẽ ký hôm nay không chỉ có ý nghĩa kinh tế và chính trị, đó là một biểu tượng của lòng tin và ý chí không thể khuất phục”,ông Poroshenko nói.

“Tôi xin dành lời tri ân những ai đã hy sinh tính mạng để khiến khoảnh khắc này có thể đến và đây là lời nhắc nhở mạnh mẽ nhất rằng châu Âu ngày nay là biểu tượng cho quyết tâm của người dân được sống trong một thế giới tốt đẹp và an toàn hơn”.

Poroshenko nói việc ký thỏa thuận này cũng giống như một tuyên bố đơn phương từ Ukraine rằng họ quyết tâm trở thành một thành viên đầy đủ của EU trong tương lai.

Trong một động thái biểu tượng, ông Poroshenko đã dùng đúng cây viết mà ông Yanukovych từng định dùng, rồi lại thôi, vào tháng 11-2013.

Từ điện Kremlin, người phát ngôn của tổng thống Nga, Dmitry Peskov, nói trên truyền hình nhà nước Nga rằng việc ký thỏa thuận với EU là “quyền chủ quyền” của Ukraine, nhưng “Nga sẽ có các động thái cần thiết nếu thị trường của chúng tôi bị ảnh hưởng tiêu cực” bởi thỏa thuận này.

Các động thái đó bao gồm những biện pháp bảo hộ thương mại giúp các nhà sản xuất và ngành công nghiệp ở Nga đối phó với nguồn hàng hóa giá rẻ, chất lượng tốt hơn từ châu Âu đổ vào Nga qua đường Ukraine.

Cũng vào ngày thỏa thuận được ký, ông Poroshenko đã đơn phương tuyên bố ngừng bắn với các lực lượng ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine, gia hạn một lệnh ngừng bắn trước đó.

Hãng tin Itar-Tass dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh rằng thỏa thuận ngừng bắn cần phải lâu dài. “Ukirane nên cam kết với con đường hòa bình, đối thoại và hòa hợp. Ưu tiên là tiến hành các thương lượng có ý nghĩa thực tế giữa nhà cầm quyền ở Kiev và miền đông nam”, ông Putin nói. “Chúng tôi mong muốn chấm dứt ngay cuộc đổ máu ở cả miền này của Ukraine, bao gồm những vùng dọc theo biên giới với chúng tôi”.

Thỏa thuận EU - Ukraine kêu gọi thiết lập một khu vực mậu dịch chung và Ukraine sẽ tiếp nhận các giá trị của châu Âu như dân chủ và nhân quyền.

Thỏa thuận cũng cho phép Ukraine tham gia vào các tiến trình bảo vệ biên giới và an ninh chung của EU.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC), Herman Van Rompuy, cũng bày tỏ sự tưởng nhớ với những người đã thiệt mạng trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine.

“Ở Kiev và những nơi khác, người dân hy sinh tính mạng vì mối quan hệ gần gũi hơn với EU”, ông nói. “Chúng ta sẽ không quên điều đó”.

Van Rompuy nói quan hệ chính trị và kinh tế gần gũi hơn sẽ giúp mang lại an ninh, ổn định và phồn vinh cho Ukraine và hai nước Liên Xô cũ khác cũng đã ký các thỏa thuận hợp tác với EU ngày 27-6, Gruzia và Moldova.

“Mục tiêu chung của chúng tôi là hòa nhập đầy đủ vào thị trường EU”, Van Rompuy nói với ba nhà lãnh đạo các nước, đồng thời nhắc nhở họ phải đẩy nhanh những cải cách cần thiết.

Ông cũng nhấn mạnh Nga không có gì phải sợ hãi khi các nước này có quan hệ gần gũi hơn với EU, khẳng định EU sẽ hợp tác với Nga để đảm bảo hòa bình ở châu lục.

Nói với đài truyền hình Mỹ CNN ở Brussels, Bỉ, ông Poroshenko cho rằng hòa bình là khả thi nếu ông Putin suy nghĩ hợp lý.

“Đôi khi lập trường của ngài Putin khá thực tế, nhưng những khi khác lại quá nhiều cảm xúc”, Poroshenko nói. “Tôi chỉ cố tìm ra thời điểm mà ngài ấy thực tế… Tôi lạc quan và cho rằng trong vài tuần, có thể vài tháng nữa, chúng tôi có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình”.

Đối với lực lượng nổi dậy, ông Poroshenko nói phía Ukraine đã có 18 binh sĩ thiệt mạng và 33 người bị thương trong tuần qua, nhưng lực lượng ly khai vẫn “không cho thấy dấu hiệu gì là họ chịu thương lượng hay nhượng bộ”. Ông cũng nói Ukraine không thể chấp nhận việc Nga sáp nhập Crimea.