Trạm thu phí đường vào sân bay Tân Sơn Nhất vẫn còn hoạt động - Ảnh: Hữu Khoa

Các ý kiến cũng không đồng tình với thông cáo ngày 24-1 của Bộ GTVT rằng chưa đủ cơ sở yêu cầu Tổng công ty Cảng hàng không VN (ACV) tạm dừng thu phí vào sân bay.

Luật sư Phạm Tấn Thuấn (Đoàn luật sư TP.HCM):

Trách nhiệm dừng thu phí của Bộ GTVT

Luật sư Phạm Tấn Thuấn

Không thể chấp nhận quan điểm của Bộ GTVT là chưa đủ cơ sở tạm dừng thu phí của ACV. Thanh tra Chính phủ đã kết luận việc thu phí vào sân bay vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật. 

Phó thủ tướng Trương Hòa Bình cũng đã giao cho Bộ GTVT phối hợp với Bộ Tài chính để xử lý toàn diện việc vi phạm này.

Đó là cơ sở để chấp hành và xử lý vi phạm của ACV trong việc thu phí vào sân bay. Bộ GTVT cho rằng chưa đủ cơ sở là thế nào?

Về thẩm quyền, Bộ GTVT là cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực nên hoàn toàn có quyền tạm đình chỉ, đình chỉ ngay việc thu phí vào sân bay.

Bộ GTVT đang chỉ đạo nghiên cứu bổ sung dịch vụ sử dụng đường dẫn vào danh mục dịch vụ phi hàng không thiết yếu tại cảng hàng không để có cơ sở thu phí. 

Việc thu phí có được bổ sung vào quy định hay không phải do cơ quan có thẩm quyền quyết định và tuân theo quy trình. Như vậy, chưa biết lúc nào việc thu phí được bổ sung vào quy định.

Trong khi hiện tại việc thu phí vào sân bay đã được kết luận là vi phạm nên phải đình chỉ ngay, chứ không thể chờ các đơn vị liên quan hợp thức hóa việc vi phạm này được.

Chuyên gia kinh tế Chung Thành Tiến:

Ngụy biện để bảo vệ việc thu tiền?

Ông Chung Thành Tiến

Tôi cho rằng việc dừng thu phí vào sân bay thể hiện sự cầu thị, sửa sai của ACV cũng như cơ quan chủ quản.

Tôi đi công tác qua nhiều sân bay các nước và thấy hầu hết các sân bay đều không thu phí sử dụng sân đường vào sân bay. Ngay cả hai nước láng giềng như Lào, Campuchia còn không thu.

Việc ACV dẫn ra một vài trường hợp sân bay ở vài nước có thu phí sử dụng dịch vụ sân đường vào ga hàng không để bảo vệ quan điểm cần thu tiền là rất lập lờ, ngụy biện. 

Bởi lẽ họ chỉ nêu có trường hợp thu phí nhưng lại không nói dịch vụ ở đó như thế nào, hạ tầng đã được đầu tư ra sao, hành khách có được quyền lựa chọn dịch vụ sân đường nào khác thuận lợi hơn để vào ga hàng không hay không?

Bản chất thu phí là nhằm lấy lại (theo mức hợp lý về chi phí đầu tư, lợi nhuận) tiền mà doanh nghiệp đã đầu tư dịch vụ phục vụ tốt hơn nhu cầu của người sử dụng. 

Đương nhiên đã là dịch vụ thì người dân được quyền lựa chọn sử dụng dịch vụ và có nghĩa vụ trả phí. Giống như các trạm BOT thu phí cầu đường thì người dân phải được lựa chọn đi đường quốc lộ (chậm, hẹp, cũ) khỏi mất phí hoặc đi đường mới được đầu tư phải trả phí. 

Trong khi đó, người ra vào sân bay chỉ có một con đường, chứ không có lựa chọn nào khác thì không thể thu phí.

Tiến sĩ Đặng Anh Quân (Trường đại học Luật TP.HCM):

Không thể thu tùy tiện

Cục Hàng không kiến nghị Bộ GTVT tạm dừng thu phí vào sân bay là việc làm đúng đắn. Luật đất đai đã quy định rõ đất được Nhà nước giao không thu tiền sử dụng thì bản chất là đất giao không nhằm mục đích kinh doanh. 

Như vậy, ACV không thể chỉ đầu tư nâng cấp, sửa chữa đường rồi thu phí của người ra vô sân bay như một hình thức kinh doanh.

Ai cũng biết đường dẫn vào sân bay là đường nối với đường dân sinh. Không thể thiếu con đường này để hành khách vào sân bay sử dụng dịch vụ nên việc đầu tư nâng cấp, duy tu, bảo dưỡng là trách nhiệm của chủ đầu tư. 

Rõ ràng ACV đang lập lờ, đẩy chi phí đầu tư từ nhà đầu tư sang cho những người ra vào sân bay.

Hơn nữa, theo quy định của pháp luật, bất cứ doanh nghiệp nào thu phí hay giá cũng phải được cho phép. Nếu quy định pháp luật cho phép thu thì việc thu phí của ACV phải được cơ quan chức năng phê duyệt. 

Trong trường hợp đó, ACV phải trình phương án, giải trình chi tiết mức đầu tư, mức thu, mục đích thu tiền, thời gian thu dự kiến... 

Khi được phê duyệt mới được phép thu tiền, mức thu được niêm yết, thời gian thu phải công khai, chứ không phải tùy tiện thu bao lâu cũng được.