Hình ảnh trong show Anh nhà quê

Trong vòng mười năm trở lại đây, khán giả truyền hình các nước phương Tây dần dà thấy chán ngán với các chương trình được gọi là 'truyền hình thực tế' sau một thời gian dài chứng kiến sự ra đời như nấm sau mưa của thể loại này.

Do nhiều chương trình truyền hình thực tế nổi tiếng hiện nay của các studio Hollywood sa đà vào chuyện lạm dụng chiêu trò, lắm khi lố bịch và phản cảm, khai thác những đề tài nhạy cảm, nên nhiều nước đã cố gắng tìm tòi, tự thiết kế những chương trình có bản sắc riêng, "thực tế" hơn, thí dụ như Anh nhà quê (Bonderøven)của đài phát thanh truyền hình quốc gia Đan Mạch - DR.

Chuyện bắt đầu vào giữa năm 2006, khi một cộng tác viên của DR, Frank Erichsen, 23 tuổi, gợi ý làm phim tài liệu về cuộc sống thường nhật tại một nông trại nhỏ. Rất may là ý tưởng này được một số lãnh đạo trong đài ủng hộ vì trên truyền hình Tây Âu đã có nhiều chương trình với đề tài tương tự.

Frank tìm mua được một nông trại nhỏ bị bỏ hoang từ khá lâu tại làng Djurs trên bán đảo Jytland, đổi cái tên rất kêu là Nông trang của Hoàng đế thành Trại cây dẻ, vì trong sân có một cây dẻ lớn.

Do các căn nhà chính đã hư hại nặng, Frank cải tạo cái chuồng heo cũ làm phòng ở và nơi làm việc, mua một xe bán tải cũ, hai con ngựa để kéo cày, hai con dê, mấy con gà, trồng một ít rau.

Ê-kíp sản xuất đưa người đến ghi hình cuộc sống mới của Frank và Anh nhà quê ra đời, dựa trên ý tưởng là không có khuôn mẫu nào cho một cuộc sống tốt đẹp, chỉ là nỗ lực của mỗi người để tạo nên 'cuộc sống tốt đẹp của tôi'.

Với những kinh nghiệm thu thập được trong thời gian làm việc thời vụ tại các nông trang ở miền bắc Na Uy và Lapland (Thụy Điển), Frank tìm mua nông cụ, đồ gia dụng cũ …tại chợ trời, vật liệu xây dựng còn dư thừa từ các nông trại trong vùng, mày mò tự làm mọi việc.

Đồng hành với anh là Malik, chú chó giống Husky Siberia. Một thời gian sau thì có thêm cô bạn gái, Theresa Maria Jessing, từ Copenhagen đến.

Format của Anh nhà quê rất đơn giản. Show này được phát sóng 2 mùa mỗi năm, từ tháng giêng tới tháng ba và từ tháng tám tới tháng 10, mỗi tuần một tập.

Trước khi bắt đầu một mùa, Frank họp với ê-kíp sản xuất để trình bày những dự định của mình. Cho mỗi tập phim 30 phút ê-kíp sẽ ghi hình, thu thanh trực tiếp trong 5 ngày, sau đó rút gọn lại, Frank kiêm luôn việc dẫn chương trình.

Frank và bạn gái ở Trại cây dẻ trong show Anh nhà quê - Sau mấy mùa phát trên kênh phụ DR2, tới 2011 thì Anh nhà quê được chuyển sang phát trên kênh chính DR1.

Frank tự làm hầu hết mọi việc, từ cày ruộng, trồng trọt, xén lông trừu, mổ dê, thuộc da bò, làm phó mát sữa dê, rượu táo để bán… tới sửa chữa nông cụ, làm chuồng trại, sửa nhà cửa....

Những việc cần nhiều lao động hay đòi hỏi kinh nghiệm như dựng nhà, lợp mái tranh, đắp lò nung gạch, vôi để xây nhà, đóng giày ủng, thiến ngựa (để ngựa có đủ sức kéo cày).... thì anh làm theo kiểu đổi công với người trong vùng, hoặc đi tìm người để học.

Theresa cũng kiếm thêm bằng cách bán online các mặt hàng đan móc tay của chị.

Trại Cây dẻ dần dà trở thành một nông trại nhỏ nhưng đầy sức sống. Gia súc có thêm bò, cừu, vịt, ngỗng, thỏ và mấy con mèo mập. Chó Malik đã mất, do tuổi già, một cây dẻ mới được trồng, thay cho cây dẻ cũ đã chết vì sâu bệnh. Gia đình Erichsen thì có thêm hai thành viên, một trai một gái, Johan và Alma.

Khi Trại cây dẻ đã đi vào ổn định, Frank còn đến Greenland, Pháp, Mỹ, Nepal, Tanzania… để trao đổi kinh nghiệm làm nông. Trong những tập show gần đây người xem theo chân anh tới Phần Lan xem các tiều phu làm thuyền độc mộc kiểu Viking, từ đốn cây cho đến khi ra thành phẩm.

Tuy vậy, trong buổi nói chuyện tại thành phố Odense, Frank thẳng thắn cho biết cuộc sống tự cung tự cấp của gia đình anh không dễ dàng. Nếu không có lương tháng của đài thì họ đã không trụ được vì thu không đủ chi, cho dù hai vợ chồng làm việc cật lực. Teresa cũng từng tâm sự trên báo là cô có lần chán nản muốn đem con về thành phố.

Qua những tập phim phản ánh khá chân thực cuộc sống của gia đình Erichsen, người xem cũng cảm nhận được những khó khăn của họ nhưng vẫn mong chương trình được tiếp tục.

Không chỉ đem lại cho khán giả kiến thức cuộc sống kiểu ông bà xưa tại một miền quê hẻo lánh, Anh nhà quê còn cho thấy mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình, với hàng xóm, làng xã, giữa con người và thiên nhiên, nông dân với ruộng vườn, gia súc... những giá trị của một xã hội truyền thống, không bị chi phối quá nhiều bởi internet hay những trào lưu thời thượng…những điều hiếm gặp trong vô vàn những chương trình truyền hình thực tế trên tivi hiện nay.

Quẳng gánh lo đi và xem truyền hình thực tế

TTCT- Gần đây, báo chí đã ta thán khá nhiều về sự nhạt nhẽo và tình trạng bão hòa của các show truyền hình thực tế ở Việt Nam, và kêu gọi xã hội cần “tỉnh táo”. Điều mà nhà phê bình Neil Postman từng cảnh báo: “Khi dân chúng bị sao nhãng bởi những điều tầm phào, khi đời sống văn hóa được tái định nghĩa thành một cuộc giải trí vĩnh cửu, khi những hội thoại nghiêm túc trở thành cái bập bẹ của trẻ nhỏ”, đang thành một hiện thực đáng buồn.