Phóng to

Nữ điều hành Sweta Mangal bên chiếc xe cứu thương Ziqitza - Ảnh: entrepreneurindia.in

Ziqitza là một doanh nghiệp xã hội đặc biệt, thu lợi từ người giàu để giúp người nghèo. Công ty cung cấp hai loại dịch vụ cứu thương y tế, một là đầu số 1298 dành cho những bệnh nhân giàu có sẵn sàng chi bộn tiền để bảo vệ tính mạng và số còn lại 108 là dịch vụ cứu thương miễn phí và giá rẻ dành cho những người nghèo. Theo đó, những khách hàng bình dân sử dụng dịch vụ 108 đến các bệnh viện công sẽ được miễn phí hoặc chỉ phải trả tiền bằng một nửa so với dịch vụ cao cấp đến những bệnh viện tư. Trên trang web riêng, Ziqitza tuyên bố đối xử với các khách hàng ngang nhau dù họ sử dụng dịch vụ trả tiền hay miễn phí.

Giải thích về sự kết hợp một mô hình kinh doanh đơn thuần với một dịch vụ xã hội, thay vì chỉ dựa vào các nguồn quyên góp từ thiện, Sweta Mangal, CEO của Ziqitza, cho biết trên trang Entrepreneur India: “Chúng tôi nhận ra rằng một dịch vụ kiểu này không thể hoạt động ổn định dựa trên từ thiện, sẽ ra sao nếu các quỹ cạn tiền? Thu phí là một trong những cải cách quan trọng nhất của chúng tôi. Chúng tôi nhận thấy người nghèo hầu hết thuê xe cứu thương đến bệnh viện nhà nước trong khi những người có điều kiện sẽ đến bệnh viện tư”. Ngoài khoản phí, công ty cũng có thêm nguồn thu từ việc in quảng cáo lên xe.

Mangal là một trong số những thanh niên từ bỏ sự nghiệp ổn định để tham gia xây dựng hệ thống cấp cứu tại Ấn Độ tương tự như hệ thống quá thành công 911 của Mỹ. Nhiều người trong nhóm sáng lập từng chứng kiến người thân, bạn bè qua đời vì không gọi được xe cấp cứu để kịp thời đến bệnh viện. Dịch vụ cứu thương được coi như giải pháp hàng đầu của người dân ở vùng đất nhiều thiên tai, nhân họa như Ấn Độ. Mỗi năm có hơn 30 triệu người Ấn Độ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt trong khi tỉ lệ tai nạn giao thông ở nước này cao gấp 21 lần mức trung bình thế giới.

Công ty Ziqitza, được thành lập năm 2005, rất phổ biến tại nhiều bang trên toàn quốc. Công ty dự kiến mở rộng ra ngoài biên giới để trở thành công ty dịch vụ cứu thương hàng đầu khu vực. Bắt đầu với 10 xe cứu thương năm 2005, Ziqitza hiện điều hành hơn 800 xe cứu thương trên toàn quốc, thu về 20 triệu USD mỗi năm và dự kiến mở rộng thành 3.000 chiếc trong ba năm tới. Từ việc phải thuyết phục các bác sĩ, y tá hợp tác trong mô hình quá mới mẻ này lúc thành lập, nay số nhân viên y tế làm việc với họ đã lên đến hơn 4.800 người. “Điều khiến tôi tự hào về dịch vụ 108 là vì miễn phí cho người nghèo” - Mangal nói.

Sự sáng tạo của Ziqitza được ghi nhận bởi vô số giải thưởng tại Ấn Độ và trên toàn cầu, như giải Tinh thần nhân đạo (2012), Doanh nghiệp xã hội xuất sắc (2011)... Nhưng với Ziqitza, “việc cứu một mạng người là một trong những điều đáng làm nhất trong cuộc đời người” (dẫn lời lãnh đạo Mahatma Gandhi).