Hi Lạp: đình công phản đối đóng cửa ERT

Phóng to

Biểu ngữ “Không được bán ERT” của nhân viên biểu tình tại trụ sở ở Athens - Ảnh: Reuters

Tuy đây chỉ là một đánh giá xếp hạng về mặt tài chính chứ không đánh giá toàn bộ nền kinh tế, nhưng việc Hi Lạp bị “hạ thấp đẳng cấp” như thế phản ánh sự tan rã về mặt tài chính. Qua đó, nó lại phản ánh thực tình của nền kinh tế mà khi gia nhập khối eurozone 12 năm trước, từng hân hoan vô cùng trước tương lai tươi sáng được dùng chung đồng euro với các nước khác trong khu vực.

Làm sao không hân hoan cho được khi hòa nhập vào một châu lục mà trước kia không thể mang đồng nội tệ ra xài với ai, nay không những được xài chung tiền mà còn được vay nợ với lãi suất chung (cực thấp) của khu vực để bù chi ngân sách đang bị “cầm tù” do những vấn nạn cấu trúc cơ hữu mà nay vẫn chưa “tái cơ cấu” nổi như bộ máy hành chính quá khổ và tùy tiện.

Hậu quả là thuế khóa không được thu đúng và đủ (song “tư túi” lại tận thu chia chác số thuế không đóng ấy), ngân sách thất thu hằng năm quy ra khoảng 20 tỉ USD. Hoặc một hệ thống tàng thư địa chính không tập trung, hậu quả là chẳng ai biết ai có bao nhiêu đất đai, nhà cửa! Hoặc một cỗ máy kinh tế không có thói quen cạnh tranh. Hoặc bệnh thống kê “láo” mà bây giờ “chủ nợ cứu nợ” chính của Hi Lạp là Thủ tướng Đức Angela Merkel đã phải ngao ngán thốt lên: “Không thể chấp nhận được rằng trong nhiều năm trời người ta lại đã có thể giả mạo các con số thống kê như vậy được!”.

Một khi vay để “sống” dựa trên những con số thống kê giả tạo, riết rồi “con nợ” cũng không biết mình đang nợ thật sự là bao nhiêu, nên càng tiêu pha thỏa thích. “Hi Lạp tiêu nhiều hơn khả năng sản xuất của mình” - Guillaume Duval, tổng biên tập chuyên san Alternatives Economiques, kết luận khi thấy cán cân thu chi ngân sách của nước này hằng năm cứ bội chi 16% GDP, trong khi chuẩn của eurozone là chỉ 3%, thành ra cứ phải vay nợ nước ngoài hằng năm 40 tỉ euro để có tiền chi cho bộ máy đã quen “ăn xài lớn”!

Bình tĩnh nhìn lại thì thấy Thế vận hội Athens 2004 hào nhoáng vừa là biểu tượng vừa là khởi đầu của hành trình phá sản của Hi Lạp. Chi phí chính thức của nó tính ra lên đến 11,2 tỉ euro, gần gấp ba lần kinh phí dự kiến (chỉ 4,6 tỉ), nhưng theo những tính toán độc lập thì lên đến 20 tỉ euro. Trước năm 2002, bội chi ngân sách mới chỉ 3,7%, với Thế vận hội vọt lên 7,5% và sau đó cứ thế mà tăng... (nguồn: Slate.fr, ngày 30-7-2012). Ông Guillaume Duval đặt vấn đề: lẽ ra họ đã cần phải tự vấn về khả năng duy trì nợ nần!

Hậu quả của sự vung tay quá trán là, trích thông cáo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) về những thỏa hiệp mới cho Hi Lạp đề ngày 5-6-2013, “từ giữa năm 2009, Hi Lạp đã rơi vào khủng hoảng kinh tế sâu, tiếp sau những bất cân đối tài khóa và nợ nước ngoài, hậu quả của một chính sách tài khóa “thả cửa” từ sau khi gia nhập eurozone, nhờ vào việc vay nợ nước ngoài với lãi và phí thấp”.

Hậu quả nhãn tiền gần đây là việc Hi Lạp, nước có lịch sử đóng tàu và hàng hải nhiều thế kỷ, sẽ đặt mua 142 tàu thủy từ Trung Quốc (một nước chưa được vào nhóm quốc gia phát triển), đổi lấy một “quỹ đầu tư” có số vốn được hứa là 5 tỉ USD! Và đau đớn nhất là bị gạch ra khỏi nhóm các quốc gia phát triển!

Đó là dấu chấm hết cho Hi Lạp khi đã quên rằng cứ một đồng vay nợ sẽ là một đồng hơn lãi và vốn phải trả, và là mấy đồng cắt giảm phúc lợi xã hội, đóng băng lương lậu, tăng thuế, phí...!