Nhật bác tin ông Tập gọi Senkaku/Điếu Ngư là “lợi ích cốt lõi” Bất chấp Trung Quốc phản đối, Mỹ - Nhật tập tái chiếm đảo xa

Phóng to

Tàu tuần duyên Nhật Bản ngăn chặn tàu hải giám Trung Quốc đến gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư - Ảnh: Kyodo/Reuters

Theo báo Philippines ngày 13-6, các nghị sĩ Robert Menendrez (chủ tịch Ủy ban đối ngoại thượng viện), Marco Antonio Rubio (thành viên Ủy ban đối ngoại), Ben Cardin (ứng viên tổng thống tiềm năng của Đảng Cộng hòa vào năm 2016) đã đệ trình nghị quyết thượng viện 167 vào đầu tuần này.

Nội dung nghị quyết đăng trên trang Congress.gov dẫn ra nhiều sự cố nguy hiểm liên quan đến những hành động của Trung Quốc trên biển Đông và biển Hoa Đông, như việc tàu Trung Quốc cắt cáp khảo sát địa chất của một tàu khai thác dầu của Việt Nam vào tháng 5-2011; tàu Trung Quốc chặn lối vào bãi cạn Scarborough hồi tháng 4-2012; Trung Quốc tự ý ban hành bản đồ chính thức có vẽ “đường chín đoạn” trên biển Đông như ranh giới quốc gia; tàu hải quân và tàu hải giám Trung Quốc liên tục xuất hiện ở bãi Cỏ Mây từ ngày 8-5-2013…

Nghị quyết cũng trích dẫn sự lo ngại của Bộ Ngoại giao Mỹ trước việc Trung Quốc nâng cấp quản lý hành chính đối với cái gọi là “thành phố Tam Sa” trên biển Đông và thiết lập một đơn vị quân sự đồn trú trong khu vực này.

Cũng theo nghị quyết, một tàu hải quân Trung Quốc được cho là đã đưa các tàu Nhật Bản ở gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư vào tầm ngắm hồi tháng 1-2013. Đồng thời việc tàu Trung Quốc liên tục ra vào quần đảo này khiến căng thẳng trong khu vực tăng cao.

Trong nghị quyết, các thượng nghị sĩ Mỹ nói Bắc Kinh gần đây còn áp dụng những hành động đơn phương khác như tuyên bố quần đảo Senkaku//Điếu Ngư là “lợi ích cốt lõi”, vẽ các đường cơ sở xung quanh quần đảo Senkaku theo ý họ, và duy trì hiện diện quân sự xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang do Nhật Bản quản lý.

Nghị quyết yêu cầu Thượng viện Mỹ lên án “hành động ép buộc, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực hải quân, an ninh hàng hải, các tàu cá, máy bay quân sự hay dân sự trên biển Đông và biển Hoa Đông để giải quyết tranh chấp hàng hải hoặc các tuyên bố lãnh thổ nhằm thay thế hiện trạng”.

Nghị quyết cũng kêu gọi các bên liên quan trong tranh chấp thực hiện kiềm chế để phòng tránh bất kỳ hành động nào khiến căng thẳng leo thang; kêu gọi các quốc gia ASEAN và Trung Quốc sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC); giải quyết mọi tranh chấp trên biển Đông tuân theo luật pháp quốc tế.

Nghị quyết nhấn mạnh lợi ích của Mỹ trong việc bảo đảm tự do hàng hải trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương; ủng hộ việc xây dựng liên minh giữa quân đội Mỹ với các quốc gia để bảo đảm hòa bình.