Phóng to

Búp bê hình Obama và Romney “so găng” được bày bán tại Mỹ - Ảnh: AFP

Cuộc tranh luận diễn ra tại Đại học Hofstra ở Long Island, New York đêm 16-10 (sáng 17-10 giờ Việt Nam). Trong vòng 90 phút, hai ứng cử viên sẽ phải trả lời các câu hỏi về chính sách đối nội và đối ngoại của 80 cử tri độc lập vẫn chưa quyết định sẽ bỏ phiếu cho ai. Cuộc tranh luận được truyền hình trực tiếp đến hàng chục triệu khán giả truyền hình Mỹ.

Giới quan sát nhận định Tổng thống Obama cần giành chiến thắng trong “hiệp hai” này để tạo xung lực mới cho chiến dịch tranh cử. Trước đó, chính ông Obama cũng thừa nhận là mình đã “quá lịch sự” trong lần tranh luận đầu tiên. Bởi vậy, dư luận trông chờ cuộc so găng lần này sẽ “nảy lửa”.

Đòi hỏi từ cả hai phía

Dư luận đánh giá ông Obama là người “dễ chịu” hơn ông Romney. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định tính cách này không có nghĩa lý gì trong cuộc tranh luận. Giáo sư khoa học chính trị James Thurber cho rằng “ông Obama giỏi diễn thuyết trước hàng ngàn khán giả hơn là trong một cuộc tranh luận tay đôi”. Giáo sư truyền thông Michael Krammer cho rằng đương kim tổng thống cần mạnh mẽ hơn trong lời ăn tiếng nói.

Báo Washington Post cho biết trong thời gian gần đây, ông Romney liên tục “luyện tập” tranh luận theo hình thức này trong các cuộc vận động tranh cử. Ngược lại, ông Obama lại ít có dịp làm như vậy, khác hẳn với hồi năm 2008. Sau màn thể hiện ấn tượng ở “hiệp một”, ông Romney được đánh giá là đáng tin cậy hơn ông Obama trong các vấn đề kinh tế.

Theo nhà phân tích chính trị Lawrence Levy thuộc Đại học Hofstra, ông Obama cần phải phản ứng một cách hiệu quả trước những chỉ trích của ông Romney và tỏ ra mạnh mẽ, năng động hơn so với “hiệp một”. “Ông ấy cần thể hiện khát vọng và sự đam mê - chuyên gia Levy nhấn mạnh - Ông ấy cần chứng tỏ mình muốn một nhiệm kỳ nữa”. Ngoài ra, ông Obama cần vạch rõ các ưu tiên kinh tế trong vòng bốn năm tới thay vì chỉ tập trung vào việc tăng thuế đối với nhà giàu.

Nhà phân tích chính trị Sean Theriault thuộc Đại học Texas nhận định ông Obama cần thuyết phục cử tri rằng ông có các giải pháp kinh tế hiệu quả hơn ông Romney. Ngược lại, ông Romney cần tập trung vào các vấn đề của tầng lớp trung lưu và thuyết phục các cử tri rằng ông có thể giúp phục hồi nền kinh tế Mỹ. Nếu mất bình tĩnh khi bị ông Obama khiêu khích, ông Romney sẽ thất bại.

Chỉ cách biệt 2%

Kể từ cuộc tranh luận đầu tiên, ông Obama đã nhận được một số thông tin tích cực. Tỉ lệ thất nghiệp Mỹ đã giảm còn 7,8% sau 43 tháng nằm trên ngưỡng 8%. Theo báo Washington Post, ông Obama sẽ phải nhấn mạnh vào việc nền kinh tế đã khởi sắc. Ngược lại, ông Romney sẽ lại tập trung vào việc 23 triệu người Mỹ vẫn đang thất nghiệp hoặc phải làm những công việc lương quá thấp, nợ công tăng cao...

Đến nay, ông Romney vẫn chưa giải thích rõ sẽ làm thế nào để giảm thuế mà không gây thêm thâm hụt ngân sách. Ông Obama khẳng định việc cắt giảm thuế cho giới nhà giàu sẽ chỉ khiến gánh nặng nợ nần Mỹ thêm gia tăng và tầng lớp trung lưu phải è cổ đóng thêm thuế để bù cho giới nhà giàu.

Sau cuộc tranh luận đầu tiên, ông Obama vẫn đang dẫn trước ông Romney về tỉ lệ ủng hộ, nhưng khoảng cách này đã bị thu hẹp. Theo khảo sát của Reuters và Ipsos, tỉ lệ ủng hộ dành cho ông Obama hiện là 47%, chỉ cách biệt ông Romney 2%. Kết quả thăm dò của ABC News và báo Washington Post cũng cho thấy ông Obama dẫn trước ông Romney với cách biệt tương tự.

Khoảng 42% cử tri ủng hộ kế hoạch y tế của ông Obama, trong khi chỉ 35% ủng hộ ông Romney. Đối với vấn đề an ninh ngoại giao, mặc dù bị đối thủ Romney và Đảng Cộng hòa chỉ trích kịch liệt về các vụ tấn công ở Libya, 45% cử tri vẫn ủng hộ ông Obama. Tuy nhiên về “sự thân thiện”, ông Romney đã xích lại gần ông Obama. Khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew cho thấy khoảng 41% cử tri kỳ vọng ông Obama sẽ chiến thắng trong “hiệp hai”, trong khi 37% nghiêng về phía ông Romney.