Phóng to

Những nhà hoạt động Nhật Bản lên vẫy cờ trên đảo - Ảnh: AP

Theo đài NHK, cảnh sát biển Nhật Bản khẳng định 10 người này đặt chân đến đảo Uotsuri lúc 7g30.

Hình ảnh của hãng tin Kyodo cho thấy vài người đàn ông và một phụ nữ, trong bộ quần áo ướt sũng nước vì bơi từ tàu để vào bờ, vẫy quốc kỳ Nhật Bản trên một đỉnh núi đá.

10 người trên thuộc nhóm khoảng 150 người Nhật được 20 tàu chở ra quần đảo Senkaku từ đêm qua, trong động thái đáp trả việc 14 người Trung Quốc đã tràn lên quần đảo này mấy ngày trước. Trong đoàn có tám nghị sĩ và thành viên hội đồng dân biểu địa phương.

Trước đó, ngày 18-8, Trung Quốc đã hối thúc Nhật Bản “ngừng các hành động vi phạm chủ quyền Trung Quốc” trên quần đảo này.

Một trong những người đặt chân lên đảo ngày 19-8 có nghị sĩ từ thành phố Tokyo, ông Eiji Kosaka. “Quần đảo này chắc chắn là lãnh thổ Nhật Bản. Từ ngọn núi trên đảo chúng tôi trong thấy các ngôi nhà phong cách Nhật Bản” - ông Kosaka nói.

“Chúng tôi muốn gửi đi một thông điệp cho cả người dân Trung Quốc và Nhật Bản rằng Senkaku là lãnh thổ của chúng tôi”, Toshio Tamogami, người đứng đầu nhóm người Nhật ra đảo, nói trước khi lên đường ngày 18-8.

Hãng tin Reuters nói các tàu của lực lượng tuần duyên Nhật Bản ở ngay gần đó. Các nhà hoạt động Nhật Bản sau đó bơi trở lại tàu của mình và bị lực lượng hải quan Nhật Bản bắt giữ và thẩm vấn. Chính phủ Nhật Bản phủ nhận các cáo buộc nói họ cho phép hoặc đứng đằng sau hoạt động của nhóm người này.

Giữa trưa nay, AFP cho biết tất cả các nhà hoạt động đã quay trở lại tàu và quay về cảng Ishigaki ở miền tây nam. Họ đã ở quần đảo Senkaku trong khoảng 5 tiếng.

Khẳng định chủ quyền

Quan hệ Trung - Nhật trở nên căng thẳng kể từ khi thống đốc có tinh thần dân tộc của Tokyo đề xuất chính quyền thành phố sẽ mua lại quần đảo từ sở hữu tư nhân, gia đình Kurihara, những người đang muốn bán Sekaku. “Xung đột đang ngày càng leo thang”, Hiroyuki Kurihara nói với AFP trong cuộc phỏng vấn về các hòn đảo. “Chúng tôi lo ngại chính quyền không thể thích nghi kịp với tình hình ở các đảo”.

Trung Quốc, Nhật Bản và Đài Loan đều tuyên bố đây là lãnh thổ của mình, dù trên thực tế Tokyo đang nắm quyền kiểm soát. Bắc Kinh nói họ đã là chủ đảo từ năm thế kỷ trước, còn Nhật Bản đưa ra bằng chứng thực tế hơn với việc các lái buôn từ Kyushu đã lên đảo, khi đó chưa có người ở và chưa được công bố chủ quyền, từ cuối thế kỷ 19.

Hiện giờ người anh cả của gia đình Kurihara, Kunioki, 70 tuổi, có quyền sở hữu hợp pháp với các đảo Uotsurijima, Kitakojima và Minamikojima, được chính quyền thuê lại với giá 25 triệu yen (300.000 USD) mỗi năm. Đảo thứ tư thuộc một người em gái của ông Kunioki và được Bộ quốc phòng Nhật thuê với giá không tiết lộ.

Nhật Bản sẽ thay thế đại sứ tại Trung Quốc Nhật báo Yomiuri Shimbun ngày 19-8 đưa tin Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc sẽ được thay thế trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ giữa hai nước trên quần đảo Senkaku gia tăng. Phóng to Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc đương nhiệm Uichiro Niwa - Ảnh: GM Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc hiện tại, ông Uichiro Niwa, từng gây tranh cãi trong tháng sáu khi ông cảnh báo kế hoạch mua quần đảo của chính quyền thành phố Tokyo có thể gây ra “cuộc khủng hoảng cực kì nghiêm trọng” giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Đảng cầm quyền và phe đối lập đã chỉ trích đại sứ Niwa, yêu cầu ông phải từ chức vì đã thể hiện sai lệch quan điểm của Tokyo với quần đảo này là một phần không thể tách rời của lãnh thổ Nhật Bản. Theo báo Yomiuri, đại sứ Niwa sẽ được thay thế trong đợt cải tổ của Bộ ngoại giao diễn ra sau khi phiên họp quốc hội hiện tại kết thúc vào ngày 8-9. Bộ có kế hoạch thay thế ông Niwa bằng Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề kinh tế Shinichi Nishimiya. Ông Nishimiya từng là Công sứ tại đại sứ quán Nhật Bản ở Trung Quốc và là Tổng lãnh sự ở New York.