Phóng to

Tổng biên tập trang web Wikileaks Julian Assange giơ cao tờ Guardian (Anh) - một trong ba tờ báo đã cho đăng tải các tài liệu mật ở một cuộc họp báo tại London hôm 26-7 - Ảnh: Reuters

Tiết lộ tài liệu mật về cuộc chiến AfghanistanMỹ điều tra vụ rò rỉ tài liệu mật về cuộc chiến AfghanistanMỹ: Bắt nghi can trao tài liệu mật cho Wikileaks

Ngày 29-7, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates tuyên bố quân đội Mỹ đang điều tra nguồn gốc vụ rò rỉ này. Ông tiết lộ đã yêu cầu FBI cùng “hỗ trợ điều tra”, thậm chí còn dọa: “Cuộc điều tra sẽ đi đến bất cứ nơi nào nó cần”!

Giới quan sát cho biết cuộc điều tra của Lầu Năm Góc sẽ nhắm vào nghi can tải số tài liệu mật và chuyển cho trang web Wikileaks, FBI sẽ điều tra các đối tượng thường dân bên ngoài Bộ Quốc phòng, còn Bộ Tư pháp sẽ đưa các nghi can ra tòa.

Với ba mũi giáp công này, trước mắt ông Gates và các quan chức quốc phòng Mỹ đang mở cuộc tấn công dữ dội bằng... mồm nhắm vào trang Wikileaks. Bộ trưởng Quốc phòng Gates nói: “Hậu quả của vụ rò rỉ sẽ cực kỳ nguy hiểm đối với quân đội Mỹ, liên minh và các đối tác ở Afghanistan. Nó cũng sẽ phá hoại mối quan hệ và uy tín của chúng ta tại một khu vực quan trọng trên thế giới”.

Còn tổng tham mưu trưởng liên quân Mike Mullen lại lớn tiếng buộc tội ông chủ trang web Wikileaks là Julian Assange: “Ông Assange có thể rêu rao là mình hành động vì lợi ích chung, nhưng thực tế bàn tay của ông ta và người cung cấp thông tin có thể đã vấy máu của những người lính trẻ và các gia đình người Afghanistan”.

“Người hùng” Bradley Manning?

Một số quan chức Lầu Năm Góc mới đây tiết lộ các nhân viên điều tra của quân đội đã tìm thấy bằng chứng “chắc chắn” cho thấy binh nhất Bradley Manning, 22 tuổi, chuyên gia phân tích tin tình báo của quân đội Mỹ tại một căn cứ quân sự ở Baghdad, là người đã cung cấp các tài liệu mật cho trang web Wikileaks.

Lầu Năm Góc cho biết Manning đã dùng tài khoản và mật mã cấp “tối mật” để tải tài liệu tình báo khắp thế giới. Các nhân viên điều tra của quân đội đã phát hiện các bằng chứng cho thấy Manning đã tải dữ liệu từ ngân hàng thông tin về cuộc chiến Afghanistan cùng nhiều tài liệu mật trong máy tính của Manning còn chưa kịp tải đi.

Suốt một tháng qua, Manning đã bị giam giữ tại một nhà tù quân đội ở Kuwait. Trước đó, binh nhất Manning đã bị truy tố vì tội tải trộm bí mật quân sự từ hồ sơ của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó có đoạn băng video quay cảnh máy bay trực thăng Apache của Mỹ bắn chết hai nhà báo của Hãng tin Reuters và nhiều thường dân Iraq ở ngoại ô Baghdad vào năm 2007. Đoạn video này đã được đưa lên Wikileaks.

Theo báo chí Mỹ, lúc đưa tin Manning đã gửi tin nhắn cho nhà báo, cựu tin tặc nổi tiếng Adrian Lamo kể về vụ trao đoạn video cho Wikileaks. Trong một tin nhắn gửi cho Lamo, Manning từng viết: “Ở đâu có đồn trú Mỹ là ở đó có xìcăngđan ngoại giao”.

Các nhân viên FBI hiện đang điều tra xem liệu binh nhất Manning có nhận được sự hỗ trợ nào từ bên ngoài để có thể tải và chuyển tài liệu mật cho Wikileaks. Ngày 30-7, nguồn tin từ Quân đội Mỹ cho biết Manning đã được chuyển từ Kuwait về giam tại một tàu chiến của lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ ở Quantico, bang Virginia.

Nếu bị kết án, binh nhất Manning sẽ phải đối mặt với án tù tối đa là 52 năm.

Trong khi đó, ông Assange cho biết Wikileaks không hề biết thân thế người trao tài liệu mật, nhưng khẳng định: “Nếu Manning là người thổi còi thì anh ấy chính là anh hùng dân tộc”. Wikileaks đã thuê ba luật sư để bào chữa cho Manning, nhưng cả ba luật sư vẫn chưa được phép gặp anh.

Trả lời phỏng vấn Hãng thông tấn ABC (Úc) hôm 29-7, Assange tiết lộ ông đã nhờ báo New York Times làm trung gian để liên hệ với Nhà Trắng, đề nghị các quan chức chính phủ kiểm tra số tài liệu mà Wikileaks đang sở hữu nhằm tránh việc bắt bớ người vô tội. Tuy nhiên, các quan chức Nhà Trắng đã phớt lờ đề nghị này.

Assange tránh đến Mỹ

Sau khi Manning bị bắt giữ, người sáng lập và là tổng biên tập trang web Wikileaks Julian Assange đã biến mất tăm trong gần một tháng, nhưng đến cuối tháng sáu ông xuất hiện trở lại ở Brussels (Bỉ). Khi đó, báo chí Mỹ đưa tin các nhân viên điều tra Bộ Quốc phòng Mỹ đang truy lùng ông để ngăn chặn việc Wikileaks tung ra các báo cáo mật.

Các luật sư và những “người thổi còi” nổi tiếng ở Mỹ khuyên ông không nên đến Mỹ, phải cực kỳ cẩn trọng khi di chuyển và xuất hiện công khai.

“Tôi cho rằng Assange đang gặp nguy hiểm - Daniel Ellsberg, người đã tung ra tài liệu mật Lầu Năm Góc về cuộc chiến tranh VN hồi năm 1973, nhận định - “Dù vậy, tiếng tăm của ông ấy có thể phần nào bảo vệ ông ấy”.

Một số nguồn tin từ chính quyền Mỹ tiết lộ các luật sư Bộ Tư pháp Mỹ đang xem xét khả năng truy tố Assange và trang web Wikileaks tội vi phạm Luật phản gián, luật có từ năm 1917 cấm tiết lộ tin tức tình báo quốc gia.

“Nhiều người lo sợ cho tính mạng của tôi nhưng bản thân tôi thì không” - ông Assange khẳng định.

Nhà báo Assange, 39 tuổi, từng là một tin tặc có hạng ở Úc. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo New Yorker, ông cho biết mục tiêu của mình và trang web Wikileaks là “lật đổ các chính quyền tồn tại dựa vào cách che giấu sự thực, bao gồm cả chính quyền Mỹ” và “Wikileaks muốn thực hiện cải tổ chính trị bằng phương pháp công khai thông tin bị các chính phủ ém nhẹm”.

Trong lần trả lời phỏng vấn tạp chí Time mới đây, ông tiết lộ hiếm khi ngủ cùng một chỗ trong hai đêm liên tiếp, do sau vụ đăng tải 92.000 báo cáo mật về cuộc chiến Afghanistan, ông đã có quá nhiều kẻ thù. Ông cho biết trang web Wikileaks không có văn phòng trung ương và các nhân viên không có lương. Các nhân viên tình nguyện của Wikileaks thường di chuyển qua ba, bốn trụ sở khác nhau.

Các nhân viên của Wikileaks từng bị cảnh sát tấn công ở Đức và Israel. Họ phải duy trì trang web ở vài máy chủ, đặt tại nhiều nơi trên thế giới nhằm tránh nguy cơ bị tấn công và đánh sập.

Wikileaks hiện vẫn còn sở hữu 15.000 báo cáo mật khác. Assange khẳng định chắc chắn ông sẽ cho công bố chúng trong một ngày không xa.

“Một số báo cáo chứa đựng những bí mật còn bùng nổ hơn - ông Assange khẳng định - Đó là những báo cáo tình báo đến từ những cấp cao hơn”.