Một số doanh nghiệp khác cho biết sẽ thực hiện tăng giá bán lẻ gas trong một vài ngày tới cũng với lý do trên. Tuy nhiên, động thái tăng giá của doanh nghiệp ngành gas đã vấp phải sự không đồng tình của người tiêu dùng và những người am hiểu thị trường gas.

Theo Bộ Tài chính, cơ sở tăng thuế nhập khẩu gas là do từ tháng 4-2012 đến nay, giá gas thế giới có xu hướng giảm mạnh và liên tục. Theo công bố của các doanh nghiệp kinh doanh gas, giá gas hợp đồng trên thị trường thế giới công bố hồi đầu tháng 6-2012 khoảng 722 USD/tấn, giảm 130 USD/tấn so với tháng trước, tương ứng mức giảm khoảng 15,2%.

Với mức giá trên, đáng lý ra giá trong nước có thể giảm khoảng 32.700 đồng/bình 12kg nhưng giá bán lẻ lại chỉ giảm 30.000 đồng/bình. Chưa kể ngày 20-6 mới tăng thuế nhập khẩu nhưng giá gas trên thị trường lập tức tăng lên thêm 11.000 đồng/bình 12kg dù thời điểm hiện nay hoàn toàn chưa có gas nhập về sau ngày 20-6 được đưa ra tiêu thụ.

Nghĩa là doanh nghiệp tăng giá bán cho những lô hàng không phải chịu thuế nhập khẩu. Hơn nữa, ngay cả với những lô hàng về trong thời gian tới, mức tăng thuế chỉ tác động lên khoảng 810 đồng/kg nhưng doanh nghiệp tăng giá bán lẻ thêm 916 đồng/kg. Trong khi đó, nhiều lần giá gas thế giới giảm giữa tháng nhưng rất ít khi doanh nghiệp thực hiện giảm giá bán lẻ ngay mà phải chờ đến đầu tháng sau mới công bố giá mới.

Chưa hết, việc tăng giá bán lẻ ở thời điểm này dù có lấy lý do là thuế nhập khẩu tăng cũng không thật sự thuyết phục. Cụ thể, giá CIF (đã gồm cước vận chuyển về cảng VN, phí bảo hiểm...) nhập khẩu trung bình trong nửa đầu tháng 6-2012 vào khoảng 194.400 đồng/bình. Sau khi cộng thêm 10% thuế giá trị giá tăng, 0% thuế nhập khẩu (thời điểm này thuế chưa tăng lên 5%), chi phí vận chuyển từ cảng về kho và đến đại lý, chi phí khấu hao, chi phí kinh doanh, chiết khấu cho đại lý... giá vốn của một bình gas 12kg vào khoảng 275.000 đồng, thấp hơn giá bán lẻ khoảng 65.000 đồng/bình.

Trước đó, trong tháng 3-2012 mức lời khoảng 86.000 đồng/bình, tháng 4-2012 là 50.000 đồng/bình và tháng 5-2012 khoảng 70.000 đồng/bình. Nhờ vậy, doanh nghiệp ngành gas mới đạt lợi nhuận lớn. Chẳng hạn, Tổng công ty CP Khí VN (PV Gas) công bố lợi nhuận sau thuế quý I là 2.295,98 tỉ đồng (trong đó kinh doanh gas là một trong hai mảng lớn nhất của công ty).

Giá gas hiện nay đã được thả theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên, đây vẫn là mặt hàng thuộc diện bình ổn giá dưới sự giám sát của liên bộ Tài chính - Công thương. Vấn đề nằm ở chỗ chưa có những cơ chế kiểm soát những bất hợp lý trong cơ cấu giá gas và giá bán lẻ đến tay người tiêu dùng. Đó chính là lý do khiến giá gas trong nước mới diễn biến trái chiều với giá thế giới. Người tiêu dùng phải trả giá cao trong khi doanh nghiệp thì thu lời lớn.