Vinalines mua tàu cũ hơn 1 tỉ USDĐổ 100.000 tỉ vào VinalinesVinalines chi 490 tỉ đồng mua “đống sắt” 43 tuổi!

Trong hai ngày 17 và 18-5, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam một số cán bộ là lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) do có hành vi “cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Các bị can bị bắt tạm giam gồm có Mai Văn Phúc (54 tuổi, phó vụ trưởng Vụ Vận tải thuộc Bộ GTVT, nguyên tổng giám đốc Vinalines), Trần Hữu Chiều (60 tuổi, phó tổng giám đốc, phó bí thư Đảng ủy Vinalines).

Riêng trường hợp bị can Dương Chí Dũng (55 tuổi, cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, nguyên chủ tịch HĐQT Vinalines) không có mặt tại nhà và nơi làm việc.

Phóng to

Từ trái sang: ông Mai Văn Phúc, Dương Chí Dũng và Trần Hữu Chiều

Làm trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng

Các bị can này bị khởi tố vì liên quan đến các sai phạm trong dự án đầu tư xây dựng nhà máy sửa chữa tàu biển Vinalines phía Nam của Công ty sửa chữa tàu biển Vinalines (thuộc Vinalines).

Cụ thể, theo đề nghị của Vinalines, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý về nguyên tắc cho phép triển khai lập dự án đầu tư xây dựng một nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam bằng nguồn vốn tự huy động theo đúng các quy định hiện hành. Thủ tướng giao Bộ GTVT cập nhật dự án này vào quy hoạch điều chỉnh phát triển ngành công nghiệp tàu thủy Việt Nam, trình Thủ tướng xem xét, quyết định. Tuy nhiên, đến nay chưa có quyết định bổ sung xây dựng nhà máy này vào quy hoạch phát triển tổng thể ngành công nghiệp tàu thủy.

Dù vậy, chủ tịch HĐQT Vinalines vẫn ký quyết định phê duyệt chủ trương lập nhà máy sửa chữa tàu biển tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu với tổng mức đầu tư 3.854 tỉ đồng. Sau đó, Vinalines tiếp tục điều chỉnh dự án lên đến hơn 6.488 tỉ đồng và giao Công ty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines làm chủ đầu tư. Đến ngày 19-7-2011, Vinalines tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà máy nhưng chưa có tổ chức tài chính hoặc ngân hàng nào cam kết tài trợ cho nhà máy. Tại thời điểm khởi công nhà máy, phần vốn đầu tư của các bên liên quan chỉ có hơn 616 tỉ đồng. Phần lớn số tiền này được sử dụng để mua ụ nổi No83M từ Liên bang Nga về phục vụ dự án.

Phóng to

Ông Dương Chí Dũng - Ảnh: Tuấn Phùng

Gây lãng phí gần 514 tỉ đồng

Ụ nổi No83M được chủ tịch HĐQT Vinalines ký quyết định phê duyệt mua ngày 8-10-2007. Đây là ụ nổi cũ sản xuất năm 1965 có sức nâng 25.000 tấn, tổng mức đầu tư trên 14 triệu USD. Trong đó, số tiền Vinalines trả cho bên bán là 9 triệu USD, chi phí thuê vận chuyển từ Nga về Việt Nam là 4,5 triệu USD. Ụ nổi này do Nhật sản xuất, đến thời điểm mua đã 43 năm tuổi, không đảm bảo kỹ thuật để đăng kiểm.

Sau khi đưa ụ về Việt Nam, Vinalines đã ủy quyền cho Công ty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines tổ chức sửa chữa hết 193 tỉ đồng, khiến tổng mức đầu tư của việc mua ụ lên đến 26,3 triệu USD. Sửa chữa xong, ụ nổi không được đưa vào sử dụng do chưa có nhà máy nên hiện nay phải neo đậu tại cảng Gò Dầu B với chi phí phát sinh thường xuyên gần 1 tỉ đồng.

Đáng chú ý, giá mua ụ nổi này và các loại chi phí tính đến 30-9-2011 là hơn 489 tỉ đồng, tương đương 70% giá đóng mới bình quân trên thị trường thế giới (giá đóng mới ước tính 37,5 triệu USD). Việc đầu tư ụ nổi nhưng không thể đưa vào sử dụng đã làm lãng phí nguồn vốn đầu tư. Thanh tra Chính phủ xác định những việc làm này có dấu hiệu cố ý làm trái các quy định của pháp luật về đầu tư, gây lãng phí gần 514 tỉ đồng.

Thanh tra Chính phủ nêu rõ trong quá trình sửa chữa, Vinalines không thuê đơn vị tư vấn chuyên ngành thẩm tra để làm căn cứ phê duyệt dự toán, điều chỉnh tổng mức đầu tư, đấu thầu sửa chữa mà chỉ căn cứ vào báo giá của công ty sửa chữa để phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư. Điều này dẫn đến hàng loạt sai phạm trong việc thực hiện các hợp đồng sửa chữa ụ nổi này.