Phóng to

Lương Phượng Các (đứng) bị cáo buộc phạm các tội cố ý làm trái, tham ô tài sản, nhận hối lộ - Ảnh: Lê Kiên

Sau phần thẩm tra lý lịch các bị cáo của chủ tọa phiên tòa, đại diện VKSND tỉnh Điện Biên thừa ủy quyền của VKSND tối cao đã công bố bản cáo trạng dài 48 trang.

Có tất cả 8 bị cáo bị truy tố và đưa ra xét xử, nhưng diễn tiến vụ án chủ yếu xoay quanh ba đối tượng chính là: Lương Phượng Các, sinh năm 1964, nguyên phó giám đốc Sở VHTT kiêm trưởng Ban quản lý dự án (QLDA) di tích Điện Biên Phủ; Võ Thị Hồng, sinh năm 1949, nguyên giám đốc Công ty Mỹ thuật trung ương; Nguyễn Trọng Hạnh, sinh năm 1959, nguyên phó giám đốc Công ty TNHH Đoàn Kết.

Quá trình phạm tội của các bị can cũng được “cấu tạo” chủ yếu gồm ba phần chính: lợi dụng chức vụ quyền hạn, cố ý làm trái các quy định của nhà nước trong việc lập dự án, chỉ định thầu và bán thầu, tổ chức thi công… rút ruột tượng đài gần 98 tấn đồng và gây thiệt hại cho nhà nước số tiền được xác định là gần 6 tỉ đồng; lập hồ sơ khống, biến không thành có, tham ô hàng trăm triệu đồng để chia chác; lợi dụng quan hệ, cấu kết để đưa và nhận hối lộ với tổng số tiền lên đến 500 triệu đồng.

Chưa nhận thầu đã bán thầu

Theo nội dung cáo trạng, tháng 11-2003 UBND tỉnh Lai Châu (cũ) mới có quyết định phê duyệt chỉ định thầu đối với Công ty Mỹ thuật trung ương thi công đúc đồng tượng đài với giá hơn 40 tỉ đồng, hình thức hợp đồng trọn gói. Nhưng ngay từ tháng 6-2003 Võ Thị Hồng đã ký hợp đồng với Nguyễn Trọng Hạnh về việc thi công đúc đồng tượng đài (thực chất là bán thầu).

Đến tháng 12-2003 đại diện hai công ty này đã ký phụ lục hợp đồng kinh tế với tổng giá trị khoán gọn là 18,5 tỉ đồng. Do ký hợp đồng khoán gọn trước khi dự toán phần mỹ thuật được phê duyệt, nên nội dung và các điều khoản về chi phí vật tư, nhân công, khối lượng, chất lượng đồng để đúc tượng đài được Hồng và Hạnh bàn và thỏa thuận thi công không theo dự toán được cơ quan Nhà nước phê duyệt.

Phóng to

Bị cáo Lê Huyên (giữa) bỏ túi 65 triệu đồng để ký khống vào hợp đồng tư vấn giám sát - Ảnh: LÊ KIÊN

Trong việc này, Võ Thị Hồng khai nhận: Công ty Mỹ thuật trung ương đã được Bộ Văn hóa thông tin (cũ) và UBND tỉnh Lai Châu (cũ) giao cho tổ chức sáng tác, phác thảo, phóng tượng đất và đổ khuôn tượng thạch cao tượng đài nên việc chỉ định thầu chỉ là hình thức. Việc công ty này gửi đơn, hồ sơ xin nhận thầu chỉ là hợp pháp hóa theo quy định của pháp luật vì khi đó công ty đã thực hiện nhiều giai đoạn, nhiều phần việc của dự án xây dựng.

Thực tế chứng minh Công ty Mỹ thuật trung ương không có năng lực tài chính, không có khả năng đúc đồng, cũng không có xưởng đúc đồng. Nhưng Hồng đã lập phiếu giao việc theo kiểu “sáng tác” chức danh cho Hạnh với nội dung “giao cho anh Nguyễn Trọng Hạnh - xưởng trưởng xưởng đúc đồng - chỉ huy việc đúc đồng tượng đài”. Mỗi khi có đoàn đến thăm, làm việc, Hạnh cho làm tấm bảng hiệu xưởng sản xuất Công ty Mỹ thuật trung ương treo lấp tấm biển Công ty TNHH Đoàn Kết.

Phóng to

Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ đến nay vẫn là công trình ngổn ngang với phần thân tượng loang lổ - Ảnh: Lê Kiên

Đoàn Kết chỉ là cơ sở sản xuất các sản phẩm mỹ nghệ và đúc các sản phẩm đồng theo phương pháp thủ công, không có kỹ sư, họa sĩ, nhà điêu khắc, cũng không có nghệ nhân đảm bảo việc thi công đúc đồng, điều kiện năng lực thi công rất hạn chế. Để có đủ khối lượng đồng dùng để đúc tượng đài, Hạnh đã phải gom góp đồng phế liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Hạnh cũng chỉ đến nhìn mẫu tượng và “ước chừng” kích thước để thi công.

Trong quá trình đúc tượng đài, Công ty Mỹ thuật trung ương không cử cán bộ kiểm tra giám sát, không biết Nguyễn Trọng Hạnh sử dụng loại đồng gì, không biết chi phí vật tư, nhân công, cũng như khối lượng đồng sử dụng để đúc tượng là bao nhiêu.

Kết quả, tượng đài vừa đúc xong đã bị xuống cấp nghiêm trọng, không đảm bảo chất lượng. Số lượng đồng bị thiếu hụt so với dự toán và hợp đồng đã ký là gần 98 tấn. Nhưng Công ty Mỹ thuật trung ương và Ban QLDA đã lập hồ sơ nghiệm thu thanh toán theo đúng giá trị hợp đồng đã ký là 218,718 tấn đồng nguyên chất. Việc làm này được cơ quan giám định xác định gây thiệt hại cho nhà nước gần 6 tỉ đồng.

Ký khống để tham ô

Trong quá trình thi công đúc đồng tượng đài, Ban QLDA do Lương Phượng Các đứng đầu không thực hiện việc giám sát thi công, nghiệm thu công trình theo quy định của pháp luật và cũng không ký hợp đồng thuê tư vấn giám sát thi công. Để có hồ sơ nghiệm thu, giám sát theo yêu cầu của kho bạc, Lương Phượng Các đã chỉ đạo cấp dưới tìm đơn vị có tư cách pháp nhân để lập, ký khống hợp đồng tư vấn giám sát và ký khống bộ hồ sơ tư vấn giám sát thi công tượng đài.

Phóng to

Mặc dù Công ty Mỹ thuật trung ương không đủ năng lực thực hiện dự án nhưng Võ Thị Hồng vẫn nhận thầu để bán cái kiếm lời - Ảnh: LÊ KIÊN

Qua môi giới của Bùi Quang Hải là giáo viên Trường đại học Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội, Các đã gặp các ông Lê Huyên là hiệu trưởng và Nguyễn Đức Sứng là chủ nhiệm khoa tạo dáng Trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội để nhờ vả. Phi vụ này ông Huyên bỏ túi 65 triệu đồng, ông Sứng bỏ túi 89,6 triệu. Còn lại hơn 80 triệu, ông Các bỏ túi 18 triệu và chia cho cấp dưới ở Ban QLDA.

Để bày tỏ thịnh tình của Ban QLDA và một số lãnh đạo các ban, ngành địa phương đã “giúp đỡ” Công ty Mỹ thuật trung ương trúng thầu, Các đã bàn với Hồng chi tiền để “cảm ơn”, số tiền là 500 triệu đồng. Đặc biệt, Hồng khai nhận đã bốn lần đến nhà ông Phạm Hoàng Be (lúc đó là phó chủ tịch UBND tỉnh) để đưa quà và phong bì, mỗi lần 3-20 triệu đồng.

Tuy nhiên, qua điều tra, ông Be và các lãnh đạo tỉnh Điện Biên đã khai nhận không nhận tiền của Hồng, ông Các nên không có căn cứ để xem xét, xử lý. Cáo trạng kết luận Võ Thị Hồng có hành vi đưa hối lộ 500 triệu đồng và Lương Phượng Các có hành vi nhận hối lộ 500 triệu đồng (số tiền này Các đã giao nộp lại Cơ quan điều tra Công an tỉnh Nam Định).

Dự kiến chiều nay tòa sẽ tiến hành xét hỏi các bị cáo, sau đó sẽ là phần tranh tụng giữa các luật sư đại diện quyền lợi cho các bị cáo và đại diện VKSND giữ quyền công tố.

Tin bài liên quan:

Chuyện nghe thấy ở công trình trăm nămCông trình trên 4 mũi khoan Tượng đài Điện Biên Phủ: "Tất cả cùng ẩu, thành ra nỗi này!"Làm rõ trách nhiệm các bên liên quanSẽ đưa ra xét xử vào cuối tháng 3Đề nghị truy tố nguyên phó chủ tịch tỉnh Lai Châu (cũ) Phạm Hoàng BeTượng đài Điện Biên Phủ: Nhiều vết nứt gỉ xanhHơn 30% lượng đồng bị “rút ruột”Miễn trách nhiệm hình sự cho nguyên phó chủ tịch UBND tỉnh Lai ChâuVụ “rút ruột” tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ: Truy tố 8 bị can