Trước ngày 1-7, cơ quan thuế tìm mọi cách để thu thuế thu nhập cá nhân của người chuyển nhượng bất động sản theo mức 2% trên giá chuyển nhượng. Còn cách nộp thuế theo mức 25% trên chênh lệch giá bán trừ giá mua được coi là hợp lý cho người nộp thuế thì lại ít được áp dụng bởi cơ quan thuế đặt ra nhiều điều kiện khắt khe.

Nay chính sách thay đổi, cơ quan thuế muốn áp dụng nộp thuế theo 25% trên chênh lệch để thu được nhiều thuế hơn. Nhưng thực tế ba tháng qua cho thấy thu theo cách này không ổn. Hàng trăm hồ sơ đang ách tắc tại cơ quan thuế vì người nộp thuế không chấp nhận mức thu quá rát. Có những câu chuyện cười ra nước mắt như người dân mua nhà hóa giá cách đây nhiều năm chỉ vài chục ngàn đồng, nay bán vài trăm triệu đồng lại bị thu 25%. Trường hợp khác người dân mua nhà, đất cách đây vài chục năm chỉ có giấy mua bán viết tay và giá trị bất động sản được tính theo vàng, nay người bán có hợp đồng mua bán qua công chứng xác định giá trị mua bán bằng tiền đồng và yêu cầu nộp thuế 2% vì không có đủ hóa đơn, chứng từ nhưng cũng không được giải quyết.

Ngược lại, khi người dân bán thấp hơn hoặc bằng giá vốn, có đầy đủ hóa đơn chứng từ thì cơ quan thuế không giải quyết cho đóng theo mức 25% trên chênh lệch mà bắt đóng theo mức 2%. Như vậy, dù có quy định nhưng cơ quan thuế xử lý không theo nguyên tắc nào, cứ áp cách tính thuế có số thu cao hơn. Có ý kiến cho rằng làm vậy vừa an toàn cho cán bộ thuế đồng thời tăng được nguồn thu cho ngân sách.

Đã có nhiều cuộc họp nhưng vướng mắc vẫn chưa được giải quyết. Có vị lãnh đạo cấp cục nói thẳng với lãnh đạo Tổng cục Thuế rằng phải làm sao để giải tỏa bớt trách nhiệm cho cán bộ thuế chứ như hiện nay căng thẳng quá. Nếu giải quyết cho dân thì rủi ro cho cán bộ thuế nếu thu không đủ, còn nếu “ngâm” hồ sơ thì người dân phản ứng. Vị này cũng đề xuất theo hướng quy định trách nhiệm xác định mức thuế là của người nộp thuế nhằm bớt trách nhiệm cho người thừa hành, hoặc cho người dân chọn phương án nộp thuế. Đề xuất đã có nhưng hồ sơ tại chi cục thuế vẫn chất chồng, có nơi từ chối nhận hồ sơ ngay nếu nhắm không giải quyết được.

Một cán bộ thuế đã nghỉ hưu nói ở các quốc gia phát triển, nguyên tắc hành xử với những tình huống pháp luật không rõ ràng là cái nào có lợi cho người nộp thuế thì áp dụng, nhưng thực tế ở VN lại theo phương án cái nào có lợi cho ngân sách. Đành rằng thu cho ngân sách là cần thiết, nhưng thu phải đúng luật. Chứ áp dụng chính sách theo kiểu ngành thuế nắm đằng cán, gây bất lợi cho dân thì phải chấn chỉnh.