Phóng to

Tim Severin quyết định rời bỏ bè và gửi thông báo đến lực lượng tuần duyên Mỹ - Ảnh: Tư liệu của Tim Severin

Quyết định khó khăn nhất

Thả một dây xuống nước qua khe hở giữa các cây tre ở giữa mảng, rồi dùng cái nêm mở một rãnh kế bên để chờ dòng chảy đưa sợi dây sang bên và nếu nhìn thấy sẽ dùng cọng dây thép cứng câu đầu dây lên. Cách này cho phép chúng tôi buộc thêm được một vài cây tre nhưng chưa đủ. Chúng tôi tập trung vào phần sàn mũi vì tại đó dễ dàng tiếp cận với bề mặt của thân mảng, và cũng tại đó những mối dây mây buộc bị thối rữa nhiều nhất. Chúng tôi cần biết rằng đã có vật liệu và biết cách sửa chữa mảng bởi vì điều đó cho chúng tôi một sự chọn lựa. Nếu không có gì có thể sửa chữa mảng thì chúng tôi chỉ đơn giản là bắt buộc phải di tản khỏi chiếc bè đang tan rã này. Và chúng tôi miễn cưỡng cảm thấy rằng mình đã hết cách.

Chiếc bè càng ngập sâu xuống nước càng trở nên kém ổn định. Thanh ngang không còn cố định chắc chắn vào những thanh tre bên dưới. Các dây mây buộc đã thối rữa hết. Tôi biết rằng chúng tôi có thể tiếp tục chiến đấu tiến về phía trước, cố gắng giữ cho mảng nổi. Nhưng để làm gì? Để đến được châu Mỹ trên một chiếc bè được gắn buộc với nhau bằng những sợi thừng bện từ dây nilông hiện đại à? Điều đó sẽ phá hỏng quan điểm của cuộc thí nghiệm này.

Tôi nói: “Mục đích của chuyến du hành này là khảo cứu, chế tạo, vận hành một chiếc mảng tre, những trải nghiệm thật sự các điều kiện mà những thủy thủ bè mảng xưa kia từng trải qua, cuộc sống thật của đại dương, và ghi chép lại tất cả mọi điều mà chúng ta có thể làm được. Ngoại trừ những cảnh kết thúc, các bạn đã thực hiện mọi việc rất tốt, và công việc giờ đã hoàn thành. Là thuyền trưởng, tôi có trách nhiệm về sự an toàn của tất cả chúng ta. Và trong lúc mọi người chuẩn bị đồ đạc cá nhân, theo ý kiến của tôi, chúng ta phải di tản khỏi mảng”.

Giọng nói của tôi trở nên thiếu mạch lạc. Tôi cố giữ thái độ khách quan và trình bày rõ ràng nhưng đôi mắt đau nhói tràn nước mắt. Rời bỏ mảng là một quyết định đúng, bởi vậy tôi lại ngạc nhiên khi thấy mình xúc động mạnh như thế. Ngay từ ngày đầu tiên thực hiện dự án này, tôi đã luôn chấp nhận thực tế là chuẩn bị tình huống di tản khỏi bè tre, vậy tại sao tôi lại xúc động như vậy trước quyết định này. Có thể bởi vì dự án đã trở thành một kinh nghiệm máu thịt của tôi, từ khi tìm kiếm tre luồng trên rừng núi Việt Nam, lúc đóng bè mảng trên bãi biển Sầm Sơn, những ngày sống giữa đại dương, hay vô số kinh nghiệm khác không thể nào đếm được. Cuối cùng, chuyến du hành này đã hoàn toàn thâu tóm hết cuộc sống của tôi nên tôi khó mà tránh khỏi bị ảnh hưởng bởi kết cục của nó.

Là thủy thủ cao tuổi nhất đoàn, Trondur sau một hồi dài ngập ngừng bỗng nói: “Tôi tin là anh nói đúng, Tim ạ. Thật buồn khi phải rời bỏ mảng này giữa biển nhưng chúng ta đã có một chuyến đi tốt đẹp. Tôi thấy thật sung sướng sống trên đại dương”. Tôi định giải thích quyết định của tôi cho Lợi hiểu nhưng thấy không cần thiết. Lợi đã thấy khuôn mặt chúng tôi ra sao. Cậu ta như đau thắt trong tim. “Buồn! Sad! Sad!” - cậu ta thốt ra. “No America”. Có lẽ với Lợi quyết định này là khó khăn nhất. Cậu ta phải trở về Sầm Sơn và giải thích ra sao với những người đã tham gia đóng mảng là tại sao lại không tới được châu Mỹ. “Buồn! Sad!” - Lợi lặp lại.

Phóng to

Tàu California Galaxy xuất hiện cứu nhóm thám hiểm - Ảnh: Tư liệu của Tim Severin

Bây giờ bè tre ở đâu?

Dùng máy tính xách tay, tôi gõ một thông báo gửi trung tâm thông tin của lực lượng tuần duyên tại Alameda bang California, báo vị trí chính xác của chúng tôi và giải thích rằng vì thấy mảng của chúng tôi nay không còn an toàn nên quyết định di tản khỏi mảng. Tôi gửi điện hai lần, một cho các bạn của tôi tại Bảo tàng Người đi biển nhờ họ chuyển cho lực lượng tuần duyên và một trực tiếp cho lực lượng tuần duyên. Bốn giờ sau, chúng tôi nhận được tin một tàu container Nhật có tên là California Galaxy đã nhận tới giúp.

Vào ngày 16-11, ngày thứ 105, trong khi chúng tôi đang gói những thứ đồ cuối cùng thì Rex hô lớn: “Tàu kìa!”. Và đúng thế, đó là một chiếc tàu container đang thẳng hướng về phía chúng tôi. Người trên tàu nói qua VHF rằng không thể dùng xuồng cứu sinh để đón chúng tôi được. Họ sẽ cố lái cho tàu cặp mạn rồi trực tiếp đưa chúng tôi lên tàu.

Dây phía đuôi đã được cắt. Tất cả chúng tôi đã an toàn, giờ là lúc chiếc mảng của chúng tôi tiếp tục con đường của nó. Tàu California Galaxy bắt đầu lách lên tiến về phía trước và từ từ mảng vượt khỏi mép của chùm ánh sáng đèn rọi rồi chìm trong bóng tối phía sau. Vào lúc đó, cả ba cánh buồm đều no gió và bắt đầu dịch chuyển nhẹ nhàng trên biển. Nó đang tiếp tục hướng về phía châu Mỹ. Cùng với cả năm anh em an toàn, lành lặn trên tàu container, tôi biết rằng đã quyết định đúng khi rời bỏ mảng, nhưng đây là lúc đau buồn kinh khủng. Mảng đã phục vụ chúng tôi suốt 5.500 dặm đường. Giờ là lúc nó ra đi một mình không có chúng tôi. Bóng dáng nó mờ dần trong màn đêm.

Tàu container mất chín ngày để hoàn tất đoạn đường về Tokyo, cùng khoảng cách mà chiếc mảng của chúng tôi phải cần tới 105 ngày. Tại Tokyo chúng tôi tổ chức một bữa tiệc chia tay không phải ở một nhà hàng hay quán bar nào đó mà ngay tại ngôi nhà nhỏ Nina đã mướn. Ngày hôm sau buổi chia tay, Joe đưa Lợi ra tận sân bay Tokyo để kiểm tra xem cậu ta có đi được đúng chuyến bay, và để báo cáo rằng Lợi, một người dân Sầm Sơn chưa bao giờ từng đi xa, đã đi tản bộ thong dong trên sân bay quốc tế. Joe đi tiễn cậu ta với một bản báo cáo y tế kèm theo một yêu cầu viết tay cho các bác sĩ Việt Nam: đề nghị bác sĩ kiểm tra y tế toàn diện cho Lợi tại một bệnh viện và kiểm tra phổi vì e rằng có thể bị nhiễm trùng tiềm ẩn. Vài tuần sau, Trúc gửi cho tôi thông báo rằng Lợi đã khỏe và đã trở về làng như một người hùng.

Khi mọi người đã an toàn trên đường trở về, tôi cũng đáp máy bay về nhà. Khi máy bay rời khỏi phi trường Tokyo, tôi tự hỏi liệu có cơ hội thực hiện cuộc du hành xuyên Thái Bình Dương một lần nữa không? Câu trả lời là không: cuộc du hành đó thật sự là một chuyến đi tốt đẹp, thật thú vị biết bao, đáng nhớ biết bao mà mọi thêm thắt chỉ làm giảm tác dụng.

Bây giờ bè tre đang ở đâu? Đó là câu hỏi mà tôi lặp đi lặp lại nhiều tháng sau đó.

_____________

Kỳ tới: Gặp lại giữa Sài Gòn

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Kỳ 1: Bè tre Việt Nam vượt Thái Bình Dương Kỳ 2: Lên đường Kỳ 3: Cuốn theo dòng hải lưu đen Kỳ 4: Tiến vào đại dương bao la Kỳ 5: Trôi trong bão dông Kỳ 6: Một nghìn dặm cuối