Read this on Tuoitrenews.vn

Phóng to

Các loại khẩu trang được may từ vải “rác” tại một cơ sở trên đường Phạm Văn Hai, Q.Tân Bình, TP.HCM - Ảnh: Thuận Thắng

“Bán khẩu trang một vốn bốn lời” - bà T., một người bán khẩu trang trên xa lộ Hà Nội, Q.2, TP.HCM, khẳng định. Không lời sao được khi giá khẩu trang bán cho người đi đường từ 4.000-10.000 đồng/cái nhưng mua sỉ chỉ 1.200 đồng/cái. Vì giá thành hàng gốc quá rẻ như vậy nên bà H., chủ cơ sở may khẩu trang HP (P.Hiệp Bình Chánh, Q.Thủ Đức, TP.HCM), thừa nhận: “Nếu mua vải mét để may thì sẽ sạt nghiệp, chỉ có may bằng loại vải “đầu thừa đuôi thẹo”, cân bán ký do các công ty may thải ra thì mới có giá 1.200 đồng/cái”.

“Rác” thành khẩu trang

Chiều 17-12, chúng tôi tìm đến cơ sở may khẩu trang HP để tìm hiểu “công nghệ” gia công khẩu trang giá rẻ ở cơ sở này. Hàng chục bao vải vụn đủ màu sắc, không miếng nào giống miếng nào được đổ ra từ những bao tải đen, vứt tung tóe trên nền nhà, nhiều miếng nổi mốc trắng, bụi vải và các loại bụi đất bẩn bám đầy. Những miếng vải mốc bẩn, bụi bặm ấy được thợ may ở đây thản nhiên cắt, may mà không qua khâu giặt tẩy nào. Bà H. giải thích: “Vải, mút mua từ nhiều nguồn là loại vải vụn giá rẻ nên may thành khẩu trang thì không thể giặt tẩy lại cho sạch, vì sẽ làm mất chất hồ của vải để làm cứng khẩu trang”.

Tương tự, lần theo địa chỉ do chủ một điểm bán khẩu trang lề đường Trường Chinh, Q.Tân Bình cung cấp, chúng tôi đến cơ sở may khẩu trang MH (đường Phạm Văn Hai, P.5, Q.Tân Bình). Trong căn phòng rộng khoảng 25m2 chất hàng chục bao vải phế liệu và những cuộn mút đã chuyển màu ố vàng. Ông H., chủ cơ sở, cho biết tất cả khẩu trang đều được may tận dụng từ các loại vải vụn bỏ đi.

Do nằm trong kho lâu ngày, vải bám bụi, ẩm ướt nên có hiện tượng mốc trắng, mốc xanh. “Khi cắt vải may khẩu trang, tụi tui cố né những chỗ vải bị dơ hoặc mốc, chớ nếu đem đi giặt khẩu trang dễ bị ẩm, mốc và có mùi hôi của chất tẩy sẽ khó bán” - ông H. nói. Ông cho biết các loại vải vụn dạo này được nhiều cơ sở may khẩu trang giành nhau mua nên rất hút hàng. Thiếu vải thì các cơ sở ra khu vực mua bán vải ký xung quanh chợ Tân Bình mua với giá cao hơn. Giá khẩu trang ông H. bỏ sỉ cho mối đến lấy tại cơ sở là 1.500 đồng/cái.

“Công nghệ” may khẩu trang giá rẻ cũng được áp dụng tương tự tại cơ sở may khẩu trang Đức Hoàng (đường Quang Trung, Q.Gò Vấp). Ông Hoàng, chủ cơ sở, nói: “Mấy loại khẩu trang làm từ mút, xốp, vải thẻo, tụi tui bán giá 1.600 đồng/cái”. Móc từ một bao tải ra vài miếng mút cong queo, sặc mùi hôi của cao su, ông này giải thích: “Mút này là mút lót giày. Bên trong mình phải độn thêm loại mút này mới có lời”. Ông Hoàng cho biết loại mút phế thải dùng để lót độn bên trong được ông gom mua từ các chỗ làm giày dép bán ra. “Mà gom từ đâu cũng như nhau, xấu hay nổi mốc meo gì không quan trọng, tụi tui sẽ tận dụng hết vì độn bên trong thì người mua làm sao biết được” - ông Hoàng lý giải.

Phóng to

Các loại vải phế liệu dùng để may khẩu trang giá rẻ tại một cơ sở ở P.Hiệp Bình Chánh, Q.Thủ Đức, TP.HCM - Ảnh: Đ.THANH

Khẩu trang than hoạt tính trời ơi!

Nắm bắt được tâm lý khách hàng muốn bảo vệ sức khỏe trước sự lây nhiễm vào những mùa dịch bệnh, một số cơ sở còn tung ra các loại khẩu trang than hoạt tính giá “bèo”. Cũng vẫn với công thức “vải vụn, mút phế liệu” nhưng được may thêm một lớp lưới trắng mỏng có tác dụng giữ cố định miếng than hoạt tính gắn thêm bên trong thế là thành khẩu trang than hoạt tính. Bà H. nói miếng than hoạt tính có thể mua từng mét ở khu vực xung quanh thương xá Đại Quang Minh, Q.5, là hàng của Trung Quốc sản xuất.

“May vào khẩu trang cho có, chứ mỏng dính thì chỉ một hai ngày nó hút chất ẩm, bụi ngoài đường sẽ hết tác dụng” - bà nói. Theo bà H., giá bỏ mối khẩu trang than hoạt tính là 15.000 đồng/cái, vào mùa dịch H1N1 mấy năm trước bán rất chạy, giá bỏ mối lên đến 30.000 đồng/cái. Còn khi bán lẻ tại các điểm bán khẩu trang là 45.000-50.000 đồng/cái. Vào cao điểm các mùa dịch giá lên đến khoảng 100.000 đồng/cái.

Đội ngũ tiếp thị của cơ sở may gia công khẩu trang trên đường Nguyễn Phúc Chu, P.15, Q.Tân Bình thì quảng cáo rầm rộ và hét giá trên trời cho loại khẩu trang than hoạt tính cao cấp do chính cơ sở này gia công. Ông K., chủ cơ sở, nói giá bỏ sỉ là 40.000 đồng/cái nhưng “cứ yên tâm, hàng xịn mà, giá bán ngoài thị trường là 90.000-100.000 đồng/cái, rất hút hàng, khách mua khá nhiều nên rất lời”. Ông giải thích khẩu trang của cơ sở được may ba lớp, từ những loại vải cao cấp ngoại nhập, lớp vải thứ nhất là loại vải không dệt lọc bụi cao cấp, kế đến là lớp lót than hoạt tính để lọc không khí ô nhiễm và lớp tiếp xúc với miệng là vải lưới tạo sự êm ái khi đeo và dễ thở.

Ông K. nói cơ sở không sử dụng lớp lót than hoạt tính mua sẵn trên thị trường mà tự gia công. Sử dụng loại vải không dệt nhưng có đặc tính hút chặt than hoạt tính lên bề mặt, sau đó dùng thêm một lớp vải tương tự may bít lớp than lại. Tuy nhiên, khi ông K. giới thiệu với khách hai cái khẩu trang vừa may xong thì khi đeo lên miệng, mùi khét nồng nặc bốc ra từ khẩu trang khiến ông khách bị hắt hơi liên tục.

Ông K. lúng túng giải thích “do mùi của than hoạt tính bốc ra, chỉ cần đeo khoảng một tuần sẽ hết mùi, đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe người đeo!?”. Ông này khoe nhiều công ty đặt cơ sở may khẩu trang than hoạt tính phát cho công nhân đeo để ngăn bụi. Nhưng “loại khẩu trang này chỉ có tác dụng trong môi trường bụi, khói ở mức ít và trung bình thôi. Nếu ở môi trường bụi, khói nhiều hoặc nhân viên y tế phải tiếp xúc với người bệnh trong mùa dịch thì... không có tác dụng”.

Thấy khách chê giá cao, ông K. đề nghị đặt loại khẩu trang than hoạt tính chất lượng tương đương, nhưng “sử dụng vải ký và lớp mút lót là hàng phế phẩm của các cơ sở đóng giày”, và hạ giá xuống chỉ còn 20.000 đồng/cái.