Pò Hèn còn mãi khúc caTháng 2 trên đỉnh Pò HènMột ngày xuân bi tráng...

Ngày 17-2, nhiều cựu chiến binh từng tham gia trận chiến đấu bảo vệ Tổ quốc năm 1979 đều có cách của riêng mình để tưởng nhớ về đồng đội và những người đã ngã xuống.

Người sống nhớ người hi sinh

Trở về sau cuộc chiến tranh bảo vệ ở biên giới phía Bắc, anh Hoàng Văn Thảo (Long Biên, Hà Nội) học thêm nghề lái xe và trở thành tài xế cho một công ty du lịch.

“Đồng đội của tôi giờ đây mỗi người một quán nước bán trà hoặc một xe ba bánh chở hàng thuê. Nhưng chúng tôi còn may mắn hơn nhiều người đã mãi nằm lại nơi biên cương” - anh Thảo nói.

Đồng đội của anh Thảo thường tổ chức giỗ cho những người đã khuất vào ngày 21-1 âm lịch chứ không làm ngày dương lịch. Năm nay cũng thế. “Mỗi người còn sống chúng tôi tự góp tiền để đến thăm những gia đình liệt sĩ và những đồng đội thương binh. Ai cũng khó khăn nhưng chúng tôi may mắn còn mạnh khỏe, nên chúng tôi gặp nhau để ôn lại những ngày đáng nhớ ấy” - anh Thảo tâm sự.

Đúng ngày 17-2 năm nay, anh Thảo chở một đoàn khách du lịch đi Lạng Sơn, anh đưa những người khách này đến thăm một số địa điểm tại Đồng Đăng, nơi mà trước đây Trung đoàn Tây Sơn của anh đã chiến đấu. Vừa là tài xế, anh Thảo đồng thời kiêm luôn “hướng dẫn viên” giới thiệu về những trận đánh từng diễn ra tại đây. “Thế hệ người VN sinh ra trước năm 1970 đều biết về cuộc chiến đó. Nhưng bây giờ không thấy mấy khi nhắc đến cuộc chiến này, nên mỗi khi có dịp tôi đều nói về cuộc chiến ấy như một cách để nhắc nhở thế hệ sau không quên những gì đã diễn ra”.

Tại Lào Cai sáng 17-2, nghĩa trang liệt sĩ Duyên Hải (TP Lào Cai) nghi ngút khói hương và những bó hoa hồng đỏ, cúc vàng được cựu chiến binh Nguyễn Văn Duyên (54 tuổi, hiện đang công tác ở Xí nghiệp khai thác thuộc Công ty Apatit Lào Cai) cùng con gái đặt lên phần mộ những người lính đã hi sinh đúng vào ngày này cách đây 34 năm về trước.

“Họ là những đồng đội thuộc trung đội dân quân Ba Chùa - Duyên Hải. Họ sát cánh chiến đấu với tôi, chặn quân giặc từ bên kia biên giới phía bắc vượt sông Hồng đánh chiếm thị xã Lào Cai. Họ đã chiến đấu ngoan cường và hi sinh ngay trong những giờ đầu khi nổ ra cuộc chiến. Tôi nhớ rất rõ liệt sĩ Nguyễn Văn Hùng, mới 19 tuổi, với một khẩu súng và chùm lựu đạn chày quanh người đã tiêu diệt hàng chục lính xâm lược. Đến khi hết đạn, anh hi sinh ngay trên miệng chiến hào” - ông Duyên xúc động nhớ lại.

Chẳng có gì lãng quên

Không có điều kiện để trở lại chiến trường như đồng đội của mình, anh thương binh 4/4 Nguyễn Đăng Đức (Tây Mỗ, Từ Liêm, Hà Nội) thuộc đơn vị trinh sát trung đoàn 12, sư đoàn 3 có cách khác để tưởng niệm đồng đội. “Nhiều năm nay rồi, các đồng đội của tôi, cả những thương binh và những cựu chiến binh đều có những chuyến trở về thăm lại chiến trường, đồng thời viếng những liệt sĩ. Còn những người thương binh nặng như tôi dù không thể đi được cũng ngồi lại với nhau, rồi gọi điện thoại để chia sẻ với thân nhân đồng đội cũ”.

Tham chiến ba ngày, ông Đức bị thương tại cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) và được đưa về tuyến sau để điều trị. Kết hôn muộn và thường xuyên phải sống trong trung tâm điều dưỡng dành cho thương bệnh binh nặng, nên trong những buổi gặp mặt đồng đội bao giờ ông Đức cũng muốn có sự góp mặt của hai đứa con: “Tôi muốn các cháu hiểu rõ về những gì chúng tôi đã làm, đã hi sinh” - ông Đức nói.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu Hải Triều - NXB Quân Đội Nhân Dân Việt Nam - cho biết ông vẫn lặng lẽ thu thập những tài liệu về những hoạt động của Quân đội nhân dân VN trong mọi cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc. “Không có cuộc chiến đấu nào vì đất nước mà bị lãng quên” - ông Hải Triều nhấn mạnh.