Nhận được tin mẹ VN anh hùng Nguyễn Thị Thứ qua đời, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gửi những vòng hoa đến viếng. Ngoài ra, chính quyền địa phương các tỉnh thành, đơn vị, cá nhân trong cả nước cũng gửi vòng hoa đến viếng mẹ. Hàng ngàn người dân đã đến thắp nhang tiễn biệt mẹ Thứ.

Hàng trăm email bạn đọc gửi về Tuổi Trẻ trong hai ngày qua đủ nói lên niềm tiếc thương vô hạn của mọi người dành cho mẹ. Thế kỷ 20 với những cuộc chiến tranh vệ quốc liên tiếp, hàng triệu bà mẹ Việt Nam đã tiễn con mình ra trận nhưng có lẽ không có bà mẹ nào như mẹ Thứ khi chín người con của mẹ ra đi, không một ai trở về với mẹ ngày hòa bình.

Phóng to

Ảnh phác họa tượng đài mẹ Nguyễn Thị Thứ của tác giả Đinh Gia Thắng - Ảnh Đăng Nam (chụp lại)

Có mang nặng đẻ đau từng hòn máu đỏ mới thấm thía hết nỗi đớn đau tận cùng của người mẹ chín lần khóc con ngã xuống. Và chính vì thế, cuộc đời mẹ Thứ đã hóa thành một tượng đài bất tử về sự hi sinh vô bờ bến của hàng triệu bà mẹ VN.

Đâu phải ngẫu nhiên mà người Việt luôn gọi Tổ quốc là mẹ: mẹ đất nước - mẹ VN. Người mẹ đầu tiên trong huyền sử nước Việt đã sinh hạ đứa con rồi tiễn con lên đường ra trận có lẽ là bà mẹ làng Phù Đổng. Cậu bé Gióng sau ba năm không khóc không cười không nói, vậy mà khi nghe lời hiệu triệu ai có tài hãy ra tay diệt giặc đã vùng dậy đòi mẹ cho mình gặp sứ giả nhà vua xin ra trận. Rồi đánh tan giặc Ân giúp dân cứu nước, chàng Gióng bay về trời.

Cổ tích không nói Gióng trở về với mẹ, như một ngụ ngôn về sự hi sinh hóa thánh của những người lính. Từ bà mẹ làng Phù Đổng khi xưa đến bà mẹ Quảng Nam như mẹ Thứ hôm nay là sự truyền nối tấm lòng trung hậu của những bà mẹ Việt, cứ lặng lẽ đưa con ra trận báo đền nợ nước khi xã tắc lâm nguy.

Mấy ngàn năm qua, trong hành trình vệ quốc đầy bi tráng của đất nước, bao nhiêu triệu người lính ngã xuống là bấy nhiêu triệu lần những người mẹ Việt đứt ruột đớn đau. Nhưng chắc hiếm có người mẹ nào đã mười một lần khóc chín đứa con ruột, một đứa con rể và một người cháu ngoại như mẹ Thứ - bà mẹ đất Quảng.

Và vì thế, ai ai cũng mong tuổi thọ của mẹ dài thêm mãi mãi, như để bù đắp cho bao nhiêu dông bão đã đi qua đời mẹ.

Và vì thế, 106 năm đời mẹ, trong tâm thức những người Việt vẫn là chưa đủ cho những đớn đau mẹ từng chịu đựng.

Tuổi đời của mẹ không là thiên thu nhưng cuộc đời của mẹ Thứ là bất tử. Như bao nhiêu bà mẹ Việt trên mảnh đất chữ S này đã lặn lội tảo tần gánh gồng đất nước đi qua bao cuộc chiến tranh. Đất nước im tiếng súng bom vẫn âm thầm nhắc cháu con về tình yêu thiêng liêng với biển trời Tổ quốc.

Như cách nay chưa lâu, có bà mẹ Phán ở Hải Dương đã 81 tuổi vẫn lặn lội vượt đường xa mang lá cờ đỏ sao vàng rộng 100m² đến tặng huyện đảo Hoàng Sa (Đà Nẵng) gửi gắm tin yêu về chủ quyền thiêng liêng của đất nước với thế hệ hôm nay và mai sau.

Như năm xưa nào, bên bờ sông Hiền Lương có bà mẹ Diệm đêm đêm thức dưới hầm sâu, lặng lẽ vá lá cờ bị bom địch xé nát.

Như cuộc đời người mẹ Điện Bàn - người mẹ Quảng Nam vừa từ giã cõi đời, bao nhiêu năm qua, bằng chính sự hi sinh của mình đã nhắn nhủ với hôm nay rằng những đứa con luôn là niềm hạnh phúc lớn nhất của những người mẹ, nhưng lớn hơn cả niềm hạnh phúc kia chính là khát vọng độc lập, tự do cho Tổ quốc.

Và chính vì thế, lời hứa của chúng ta trước vong linh mẹ hôm nay không thể nào khác hơn, rằng mảnh đất với bao thế hệ đổ máu để gìn giữ, trong đó có chín người con của mẹ Thứ, sẽ luôn được gìn giữ vẹn toàn!