Đừng mơ chuyện giảm giáSẽ tăng giá điệnNgành điện nhất quyết phải mở cửa

Phóng to

Công trình kéo điện cho Khu công nghiệp Hiệp Phước (TP.HCM) - Ảnh: T.T.D.

Không thể nói chuyện “bán giá thị trường”

Thị trường điện là gì? VN có thị trường điện không và bán điện theo giá thị trường là thế nào? Nếu giá bán điện được tính theo các chi phí liên quan thì thật bất công cho người tiêu dùng. Nói chung ngành điện được Nhà nước bao cấp và có nhiệm vụ cung cấp điện cho xã hội ở giá thích hợp cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thực chất ngành điện còn là một ngành được bao cấp: là người duy nhất mua điện sản xuất ra từ các nhà máy điện và là người duy nhất bán điện lại cho người tiêu dùng. Các công ty điện hay hợp tác xã bán điện ở nông thôn chỉ là đại lý cho Tập đoàn Điện lực VN (EVN) và họ không thể cạnh tranh với nhau để bán điện với giá rẻ hơn cho người tiêu dùng hay nâng cao hơn chất lượng dịch vụ.

Khi EVN còn độc quyền thì thả nổi giá cho EVN tự quyết định sẽ chẳng có động lực gì để EVN giảm giá bán, nâng cao dịch vụ, cải tiến cơ chế và tổ chức. Theo tôi, giá điện vẫn phải do Nhà nước quyết định.

Quốc hội nên mổ xẻ

Cảm ơn ông Lê Văn Cuông đã dũng cảm nói lên sự thật của ngành điện, thay cho đại đa số người dân - cử tri của cả nước. Chúng tôi rất đồng tình với những phát biểu đầy trách nhiệm của các ông Vũ Quang Hải, Đoàn Văn Bình khi trả lời PV báo Tuổi Trẻ. Bộ Công thương vừa đá bóng vừa thổi còi thì phải chịu trách nhiệm về việc “giá điện rẻ” để công nghiệp thép và ximăng ngốn điện.

Nếu đúng lý do như ông Đào Văn Hưng nói thì tại sao các ông không đề xuất tăng giá điện lũy tiến cho hai ngành đó như giá nước (sinh hoạt và dịch vụ khác nhau xa!), hà cớ gì lại đòi tăng giá điện cho cả thiên hạ phải chịu thiệt thòi?

Theo tôi, có lẽ kỳ họp Quốc hội tới phải mổ xẻ vấn đề này để đưa ra quyết sách cho đất nước, chứ năm nào cũng thiếu điện mà lỗi chẳng tại ai, chỉ “tại ông trời”!?

Cũng đã đến lúc các vị đứng đầu các bộ ngành có liên quan nên tự nguyện từ chức vì không hoàn thành nhiệm vụ trước Đảng, Nhà nước...

Cần xem xét năng lực người điều hành

Chúng ta thử suy ngẫm lại kế hoạch chiến lược và công tác quy hoạch mạng lưới điện của EVN. Tại sao đến nay ngành điện lại dự báo đến năm 2012 sẽ thiếu điện nhiều hơn?

Phải chăng công tác quy hoạch và chiến lược phát triển điện năng của chúng ta thật sự đang có “vấn đề”? Người dân chúng tôi đã quá mệt mỏi vì việc cắt điện và tăng giá điện của EVN rồi.

Liệu việc thiếu điện, cần tăng giá, tăng theo cơ chế giá thị trường... của EVN có giúp ngành điện đáp ứng đủ điện cho nhu cầu tiêu dùng và phát triển kinh tế hay không? Làm kinh doanh mà ngành điện không dự đoán được nhu cầu dùng điện tăng theo sự phát triển kinh tế hay sao?

Do đó đến lúc Nhà nước cần xem lại: ngành điện thiếu điện hay thiếu năng lực do quá ỷ lại vào cơ chế độc quyền?

Trong sự phát triển của xã hội, điện là một trong các nguồn năng lượng chủ yếu phục vụ cho dân sinh và phát triển kinh tế - xã hội. Bài toán vĩ mô về điện và vấn đề an ninh năng lượng phải được các cơ quan quản lý quan tâm nghiêm túc.

Trong một thời gian dài, vấn đề quy hoạch hệ thống lưới điện quốc gia gần như lệch pha rất nhiều so với sự phát triển chung. Điệp khúc thiếu - cắt hầu như năm nào cũng lặp lại. Vấn đề ở đây là trách nhiệm thuộc về ai? Có nên để người quản lý điều hành việc quy hoạch và quản lý hệ thống điện quốc gia thiếu năng lực định hướng và xử lý vấn đề ở vị trí đó hay không?

Tôi nghĩ đã đến lúc xem xét lại năng lực quản lý điều hành của người đứng đầu ngành để bố trí người đủ năng lực hơn vào vị trí này. Nếu gặp khủng hoảng mà đổ thừa cho cơ chế hay khách quan thì ai cũng có thể làm được.

Ngành điện hãy sòng phẳng

Trước giờ tôi thấy các vị lãnh đạo luôn chỉ bàn về hai việc: giá điện và năng suất của ngành điện. Nếu năng suất ngành điện cao, giá điện như trong khu vực nhưng chất lượng phục vụ và khả năng cung cấp điện tới người tiêu dùng vẫn như hiện nay thì dù cho các vị có nói thế nào cũng không thuyết phục. Người tiêu dùng luôn có cảm giác mình bị chèn ép, bị đối xử không công bằng.

Do đó để thuyết phục hơn, các vị nên đưa vào các quy định bắt buộc nhà cung ứng sẽ bị phạt và bồi thường khi không đảm bảo sản phẩm mình cung ứng cho người tiêu dùng đúng như cam kết. Và khi đó không bao giờ được viện lý do thiếu mưa nên thiếu điện nữa.