Colombia tổ chức ba ngày quốc tang

Ngày 17-4, thế giới có lẽ đã trở nên cô đơn và sầu muộn hơn khi nhà văn đoạt giải Nobel Gabriel Garcia Marquez, người nổi tiếng với dòng tiểu thuyết hiện thực huyền ảo, qua đời ở tuổi 87.

Theo Hãng tin AFP, gia đình không công bố nguyên nhân nhà văn gốc Colombia qua đời, nhưng ông nhập viện vì bệnh viêm phổi ngày 31-3 và được đưa về nhà tại Mexico City một tuần sau đó. Gia đình cho biết sẽ hỏa táng ông. Chính quyền Mexico tuyên bố sẽ tổ chức một buổi lễ tưởng niệm ông tại Trung tâm văn hóa Bellas Artes Palace ở Mexico City ngày 21-4. Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos cũng tuyên bố ba ngày quốc tang.

“Cái chết của người Colombia vĩ đại nhất trong lịch sử gây ra nỗi cô đơn và sầu muộn suốt 1.000 năm” - Tổng thống Santos khẳng định. Cả thế giới cũng đã bày tỏ sự tiếc thương và lòng ngưỡng mộ đại văn hào xứ Mỹ Latin. Tổng thống Mỹ Barack Obama đánh giá thế giới đã đánh mất một trong những nhà văn vĩ đại nhất. “Những tác phẩm của ông sẽ còn tiếp tục sống mãi với các thế hệ tương lai” - ông Obama nhấn mạnh.

Cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton kể lần đầu tiên ông đọc cuốn Trăm năm cô đơn hơn 40 năm trước, ông bàng hoàng kinh ngạc với trí tưởng tượng phi thường của tác giả và những xúc cảm chân thật mà tác phẩm này đem lại. Nhà xuất bản Penguin Random House ở Mexico so sánh ông Marquez là “Nelson Mandela của văn học”.

HIẾU TRUNG

Sự nhàm chán và trần tục chỉ thuộc về con người

Đời sống con người luôn bị những biên giới nhiều nghĩa giam cầm. Và thế giới của thế kỷ 20 cũng như hiện tại đang rơi vào vòng giam cầm của những biên giới đó. Nó làm cho con người trở nên mệt mỏi, vô cảm và tuyệt vọng bởi những giới hạn trong đời sống của chính họ. Sự huyền ảo mà G. Garcia Marquez cùng với các nhà văn cùng khuynh hướng đã và đang từng bước phá vỡ những biên giới này. Nó mở ra một không gian mới, một cảnh giới mới và một tinh thần mới. Và chúng ta nhận ra một nguồn sống nóng hổi và rực rỡ ở ngay bên cạnh chúng ta mà chúng ta chỉ cần xoay nhẹ cái nhìn của mình là tức khắc nhận ra và hiện hữu ngay trong đó.

Khi đọc những tác phẩm của G. Marquez và đặc biệt là Trăm năm cô đơn, nói một cách đơn giản nhất, tôi đã nhìn thấy sự thay đổi quan trọng trong cái nhìn của mình với chính cái làng của mình. Điều vĩ đại trong sáng tạo của Marquez là vậy. Bạn đọc trên thế giới, đặc biệt là những đồng nghiệp Việt Nam của tôi luôn bị ám ảnh với cái làng Macondo của ông. Không ít người đã từng mơ có một ngôi làng như thế - một hiện thực như thế để từ đó sáng tạo ra một tác phẩm ấn tượng, có ý nghĩa và làm ra một thế giới. Nhưng tôi đã nói với một số đồng nghiệp của mình rằng: Hầu hết những cái làng ở Việt Nam cũng giống làng Macondo. Chỉ có một điều khác là chúng ta chưa có những nhà văn như Marquez sinh ra và lớn lên từ những cái làng của mình. Mọi nơi chốn trên thế gian này đều chứa đựng những vẻ đẹp và những câu chuyện huyền ảo như thế. Không gian không phải là một mặt phẳng, nó là một khối đa phương mà không có bất cứ một bức tường kết thúc nào cả. Nó là một ngôi nhà với vô tận những ô cửa. Vì thế, khi chúng ta thấu hiểu và có ý thức mở những ô cửa đó thì thế giới này hiện ra trùng điệp không bao giờ dứt. Đấy chính là nguồn năng lượng cho sự sáng tạo của nghệ sĩ và quan trọng hơn nó là một bản tuyên ngôn: sự nhàm chán và trần tục chỉ thuộc về con người chứ không thuộc về thế gian.

NGUYỄN QUANG THIỀU