Phóng to

Vụ việc bắt đầu bởi thư phản ánh của ông Phạm Ngọc Hà, Giám đốc Công ty Tư vấn và Thương mại Hải Vân, được Công ty Australian Crucible Minerals (ACM) do Việt kiều điều hành giới thiệu làm đại diện, môi giới bán xăng dầu vào VN nhưng không thành.

Công ty ACM thay mặt Công ty Project Equity Nominees (PEN) giao dịch chào hàng, Công ty PEN được công ty mẹ là Project Equity Service Group (PESG) ủy quyền bán hàng. Theo như ông Hà, nếu Petrolimex chấp nhận mua xăng của công ty Úc thì giá chỉ tương đương 7.940 đồng/lít.

Qua tìm hiểu của Thương vụ VN tại Úc, Công ty ACM mới được thành lập ngày 12-11-2004. Theo Ngân hàng Citibank VN, Công ty PEN không phải là khách hàng của Citibank Úc và Citibank Úc có rất ít thông tin về công ty này. Như vậy, Công ty Tư vấn và Thương mại Hải Vân là đại diện được ủy quyền thứ 4 bán xăng dầu cho Petrolimex và Vinapco.

Công ty ACM thông qua ông Hà yêu cầu được cung cấp trên 200.000 tấn đối với từng loại sản phẩm, cung cấp dài hạn nhu cầu nhập khẩu trong vòng 10 năm cho thị trường VN thông qua các đầu mối nhập khẩu xăng dầu của VN, cụ thể là Petrolimex và Vinapco.

Tuy nhiên, điều kiện này không phù hợp với phương thức buôn bán xăng dầu tại khu vực châu Á và thực tiễn mà các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu VN đang áp dụng. Việc chào hàng phải được cụ thể hóa bằng từng lô hàng, loại hàng và thời gian, địa điểm giao hàng và phù hợp với khả năng kho chứa của từng doanh nghiệp.

Cụ thể, tháng 6-2006, Petrolimex dự kiến nhập 329.512 tấn diesel, trong đó nhập về các kho của cảng đầu mối: kho Nhà Bè TP.HCM là 130.000 tấn (5 chuyến), kho Quảng Ninh 125.000 tấn (5 chuyến), kho Đà Nẵng 46.512 tấn (2 chuyến)...

Mặc dù vậy, để có cơ sở đánh giá năng lực khách hàng mới, Petrolimex đã đồng ý đàm phán để mua 25.000 tấn diesel (trị giá khoảng 15 triệu USD) và Vinapco 10.000 đến 15.000 tấn Jet A1 (trị giá khoảng 7-11 triệu USD) từ ACM nhưng ACM trả lời là “PESG là tập đoàn bán buôn chứ không bán lẻ”. Theo một quan chức của Petrolimex, PESG chỉ bán với số lượng ít nhất là 200.000 tấn trở lên.

Công ty ACM yêu cầu phải có thư bảo lãnh vô điều kiện của ngân hàng bên mua với thời gian trả chậm (13 tháng rưỡi). Nhưng với điều kiện này thì các doanh nghiệp đầu mối không thể có đủ vốn thế chấp ngân hàng để nhận thư bảo lãnh thanh toán như khách hàng đề nghị.

“Mua một khối lượng lớn như yêu cầu của phía đối tác thì phải ký quỹ bảo lãnh lên tới hàng trăm triệu USD. Số tiền này quá lớn và vượt quá khả năng của chúng tôi”, lãnh đạo Petrolimex cho biết. Hiện nay, các doanh nghiệp đang thanh toán theo thông lệ quốc tế là thư tín dụng (L/C) trả chậm 30 ngày.

Ngoài ra, trong phản ánh của ông Hà (tính giá xăng 92 tại thời điểm tháng 4-2006 chỉ có dưới 8.000 đồng/lít) là chưa chính xác vì mức giá này chưa tính đầy đủ các khoản nộp ngân sách theo luật định và chi phí kinh doanh như: thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, chi phí lưu thông...

Trao đổi với báo giới chiều 5-6, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển cho biết, Chính phủ đã chấp nhận bản giải trình của bộ về vụ việc vì sao Petrolimex và Vinapco không nhập xăng dầu giá rẻ của đối tác Úc.