Phóng to

Em Y Viết với một nắm lá kim cương vừa hái được - Ảnh: T.B.D.

Ngăn học sinh bỏ học đi hái “cây kim cương”

Từ tờ mờ sáng, con đường dẫn ngược lên các khu rừng tại xã Hiếu đã xôn xao. Hàng chục em lưng đeo túi, cơm đùm cơm nắm kéo nhau lên rừng. A Quý, học sinh lớp 7 Trường THCS Đắk Tăng, chỉ mặc bộ đồ mỏng manh, đôi chân bê bết bùn đất đứng run run vì lạnh cho biết tranh thủ ngày nghỉ, em cùng các bạn trong buôn Vi K’lơng rủ nhau theo người lớn lên rừng hái lá.

Đội mưa mưu sinh

A Quý cho biết mỗi bữa lên rừng như thế này em hái được khoảng nửa lạng (50g) lá kim cương, về gom góp lại rồi cuối tuần có người vào mua, mỗi lần bán được khoảng 200.000 đồng. Ngoài A Quý còn bốn em khác cũng ngược lên núi tìm lá kim cương. Đó là các em Y Viết, Y Thoi, Y Dot, A Hoa... Tất cả các em đều đang là học sinh tại các trường tiểu học và THCS ở xã Hiếu.

Cô bé Y Viết (học sinh lớp 2 Trường tiểu học xã Hiếu) có vóc người gầy đen, mái tóc ngả vàng vì cháy nắng và đôi bàn tay gầy gò cứ thoăn thoắt luồn theo từng bước chân của những người đi cùng nhóm. Thỉnh thoảng cô bé đứng lại thở dốc vì quá mệt.

Để có thể hái được lá kim cương, các em phải lội vào tận rừng sâu. Ngay giữa mùa mưa, cả rừng núi trút nước ào ào làm toàn thân Y Viết ướt sũng, duy đôi mắt vẫn tinh anh sục sạo tìm kiếm thứ lá rừng trong những gốc cây, hốc đá. “Cây kim cương nhỏ lắm, chỉ bằng một cây giá non nên nếu không tinh mắt thì không nhìn thấy đâu. Nhìn nó nhỏ thế này chứ cóp nhặt lại, đến lúc mặt trời xuống tụi em cũng kiếm được hơn một lạng” - Viết luồn tay vào một hốc cây, cào qua lớp lá rồi moi lên một mầm cây nhỏ, hớn hở nói.

Những người đi hái lá kim cương nói trước đây loài cây này nhiều lắm. Cây mọc trên thân gỗ mục, cây thò đọt non xuyên qua lớp lá khô để trổ hoa. Người đi rừng thấy hoa đẹp thường đứng lại ngắt cài lên đầu để chơi nhưng giờ đây cây này rất hiếm do người đi hái nhiều quá. Kim cương chết dần, cây lớn bị vặt giờ chỉ còn cây nhỏ. Mà cây nhỏ cực kỳ khó tìm, cả cây lẫn lá chỉ dài bằng một mầm cây, lại mọc ở chỗ tối tăm và nằm dưới thảm mục nên rất khó thấy. Giờ đây mỗi ngày đi rừng, người nào tinh mắt lắm, đôi chân khỏe lắm cũng chỉ tìm được vài lạng là nhiều!

Bỏ học đi tìm lá

Không chỉ ở xã Hiếu, Pờ Ê mà hầu hết các xã khác trên địa bàn huyện Kon Plông như Măng Bút, Măng Cành, Đắk Tăng... nhiều em học sinh cũng kéo nhau lên rừng tìm hái lá kim cương. Một cô giáo ở Trường THCS Đắk Long cho biết khi nghe thông tin cây kim cương có thời điểm giá lên tới 1 triệu đồng/kg, nhiều học sinh đã bỏ học vào rừng tìm lá. Thầy cô giáo cứ ngỡ các em đau ốm nên tìm đến nhà, cha mẹ các em cũng giấu không nói rõ nguyên nhân, hỏi hàng xóm mới rõ các em đi rừng.

Anh A Bôn được coi là người săn cây kim cương giỏi nhất xã Hiếu nói: “Tụi mình đi tận các cánh rừng xa gần 30km, tận núi Ngọc Lu thuộc xã Ngọc Tem mới có”. Chỉ mấy đứa nhỏ đi cùng, anh bảo: “Con mình cả đó, chúng nó cũng bám theo mình đi hết các cánh rừng đó thôi. Bữa trước nó bỏ học để đi hái kim cương cùng mình, nhưng bị thầy cô giáo tới tận nhà phê bình, mình hứa là không cho bỏ học nữa. Hôm nay ngày nghỉ, mình mới cho đi cùng”.

Ông Đinh Văn Ruồng - trưởng thôn Vi Glơng, xã Hiếu - cho biết toàn thôn có tất cả 89 hộ, 253 nhân khẩu nhưng những ngày này người lớn và trẻ con kéo nhau đi rừng hái lá kim cương hết, ít khi có người ở nhà. “Trước đây học sinh bỏ học đi hái nhiều lắm, nhưng thầy cô đã đến tận nhà vận động nên hiện giờ các em chỉ đi rừng vào những ngày nghỉ mà thôi” - ông Ruồng nói.

Trước “cơn lốc” tìm hái cây kim cương, UBND huyện Kon Plông đã yêu cầu Phòng GD-ĐT cùng chính quyền các xã tăng cường tuyên truyền vận động, nghiêm cấm học sinh bỏ học để vào rừng. Thầy Nguyễn Đức Hưởng, trưởng Phòng GD-ĐT, nói khi biết ở một số trường xảy ra tình trạng học sinh bỏ học để đi hái lá kim cương, phòng đã quán triệt đến tận các thầy cô bằng mọi cách phải giữ các em lại, không được để học sinh nghỉ học lên rừng. Theo thầy Hưởng, hiện cơ bản học sinh đã trở lại lớp đầy đủ, nhưng vào những ngày nghỉ các em có thể đi rừng cùng cha mẹ.