Tuy nhiên, vấn đề mà chính quyền và người dân trồng vải tại địa phương lo lắng là tình trạng gian lận trong xuất xứ và mã số vùng trồng vải Bắc Giang ở một số nơi khác.

Ông Nguyễn Thế Thi, phó chủ tịch huyện Lục Ngạn, Bắc Giang, cho biết khi trao đổi với Tuổi Trẻ.

Ông Thi nói:

- Năm 2023, toàn huyện có hơn 17.000ha vải, sản lượng dự kiến trên 98.000 tấn. Dù mới đầu vụ nhưng đã có rất nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đến để tìm hiểu, khảo sát và ký kết các hợp đồng thu mua, tiêu thụ vải thiều cho bà con nhân dân huyện Lục Ngạn. Năm nay là một trong những năm có sản lượng xuất khẩu rất lớn.

Tuy nhiên do tình hình nắng nhiều, khô hạn, thiếu điện nên huyện Lục Ngạn đã có các đề xuất, kiến nghị với cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, trung ương, nhất là điện lực để ưu tiên đảm bảo điện cho các xưởng sản xuất, vùng đóng gói và bảo quản vải thiều lớn cho Lục Ngạn.

Chúng tôi cố gắng hạn chế thấp nhất việc cắt điện để bà con tiêu thụ vải thuận lợi. Với chỉ đạo của UBND Bắc Giang, tới đây sẽ có những khung giờ cắt điện, do vậy huyện đã đề nghị ngành điện rà soát để ưu tiên các vùng đang thu hoạch, chế biến, bảo quản, tiêu thụ vải thiều lớn.

* Theo người dân phản ảnh, có một số nơi trộn vải vùng khác với vải Lục Ngạn và sử dụng mã số vùng trồng của Lục Ngạn để bán. Hướng xử lý gian lận thương mại ra sao?

- Đã có một số địa phương sử dụng mã số vùng trồng cũng như mã số đóng gói không đúng quy định, không phải của Lục Ngạn để xuất khẩu hoặc mang tiêu thụ tại thị trường khác. Chúng tôi đã thành lập các tổ công tác thường xuyên kiểm tra, rà soát, cảnh báo đến các hộ dân, tiểu thương. 

Đồng thời, tuyên truyền cho bà con hiểu, cam kết giữ thương hiệu, uy tín của vải Lục Ngạn vì nếu không giữ được mã số, thương hiệu thì thiệt hại rất lớn. 

Trường hợp phát hiện các địa phương sử dụng mã số vùng trồng, mã số đóng gói của Lục Ngạn thì chúng tôi sẽ có biện pháp xử lý theo quy định.

* Cụ thể sẽ xử lý như thế nào, thưa ông?

- Thương hiệu địa phương rất quan trọng. Ở đâu giữ được thương hiệu thì sẽ giữ được giá trị và phát triển bền vững. Tôi có thể khẳng định là không vùng nào có sản lượng, chất lượng tốt như vải Lục Ngạn. 

Nếu phát hiện gian lận thương mại thì phải xử lý nghiêm, không những bằng xử phạt hành chính mà phải xử lý hình sự. Chúng ta cần có quy định nghiêm ngặt hơn như thu hồi, cắt các mã số. 

Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ tăng cường tuyên truyền để doanh nghiệp biết đến, không dám sử dụng mã số của Lục Ngạn. Vừa qua, có một trường hợp bị thu hồi mã số do mã đóng gói ở Lục Ngạn nhưng mang lên Sơn La đóng gói.

* Năm nay phía Trung Quốc, nơi nhập khẩu phần lớn vải Việt Nam, có những quy định gì mới hay không?

- Nhiều người cho rằng Trung Quốc là thị trường dễ tính nhưng chúng tôi nhận định hiện tại và tương lai thì đây là thị trường khó tính và có quy định ngày càng nghiêm ngặt, khắt khe hơn.

Chúng tôi đã có những nghiên cứu, đánh giá giải pháp để nông sản nói chung và vải thiều nói riêng có thể tiêu thụ vào các thị trường có tiêu chuẩn cao. Ví dụ chỉ số test, đảm bảo an toàn xuất đi châu Âu, Mỹ còn tốt hơn quy định. 

Với các lệnh 248, 249 của Trung Quốc, chúng tôi đã tuyên truyền, cảnh báo tới các hộ dân, doanh nghiệp thu mua để đảm bảo đúng yêu cầu của thị trường tiếp nhận.

* Còn với thị trường trong nước, năm nay địa phương có kế hoạch gì để xúc tiến tiêu thụ vải thiều?

- Chúng tôi không phân biệt thị trường trong hay ngoài nước. Chất lượng quả vải cũng như chế biến, bảo quản phải đảm bảo an toàn, tiêu chuẩn cao nhất. Hiện nay, xuất khẩu có những hướng mở song trong nước cũng là thị trường tiêu thụ quan trọng. 

Vải thiều Lục Ngạn đã đến được hầu hết các siêu thị, chuỗi cung ứng cao cấp nhất của Việt Nam. Từ đầu vụ, nhiều doanh nghiệp đã ký kết lâu dài để tiêu thụ vải cho người dân với giá ổn định.

Quá nửa tổng sản lượng vải thiều của Bắc Giang đã được đặt hàng

Các tập đoàn, hệ thống phân phối, siêu thị, chợ đầu mối,… đã ký kết với Bắc Giang 35 biên bản ghi nhớ cam kết tiêu thụ hơn 100.000 tấn vải thiều. Sản lượng vải thiều toàn tỉnh này năm nay ước khoảng 180.000 tấn.