Lạm phát dưới 5% là được

* Ông đánh giá thế nào về vai trò của Quốc hội trong việc chuẩn bị ứng phó với những giải pháp mà ông đã kể ra?

- Quốc hội cần rà soát, đánh giá lại việc triển khai gói hỗ trợ phục hồi kinh tế, xã hội theo nghị quyết 43, nếu cần thiết cần bổ sung các chính sách mới.

Về các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, trong điều kiện vừa tăng trưởng vừa kiểm soát lạm phát, Việt Nam nên theo đuổi chính sách lạm phát mục tiêu để thấy rõ dư địa của chính sách tài khóa, tiền tệ đến đâu. Từ lạm phát mục tiêu, chúng ta mới tính tới phân bổ nguồn lực đầu tư công chuẩn bị cho giai đoạn 2026 - 2030 và bổ sung đầu tư công giai đoạn hiện nay.

Quốc hội cần thảo luận để đặt tỉ lệ lạm phát mục tiêu cho 3 năm (từ năm 2023 - 2025). Chúng ta đang bàn kiểm soát lạm phát ở mức 4-4,5% và theo tôi, cứ dưới 5% là chấp nhận được.

Cấp thiết giải ngân đầu tư công

* Ông nói đến việc phân bổ nguồn lực đầu tư công, nhưng hiện nay việc giải ngân vốn đầu tư công là một điểm nghẽn rất lớn?

- Đúng vậy. Tôi cho rằng đầu tư công vẫn là vai trò cực kỳ quan trọng, kích thích kinh tế, hoàn thiện kết cấu hạ tầng. Vì vậy việc tháo gỡ được điểm nghẽn về giải ngân vốn đầu tư công hiện nay vô cùng cấp thiết.

Một điểm nghẽn lớn nữa cần được tháo gỡ là sự chồng chéo, bất cập của hệ thống pháp luật. Quốc hội cũng cần rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật có liên quan từng loại thị trường như thị trường hàng hóa, tài chính, lao động, bất động sản và chuyển giao khoa học công nghệ để tháo gỡ những chồng chéo, tạo hành lang pháp lý thống nhất.

Tôi mong rằng các cơ quan thuộc Quốc hội và Chính phủ sẽ lập những nhóm nghiên cứu tổng thể để có thể điều chỉnh một cách hoàn chỉnh nhằm tạo một khung vận hành được toàn bộ thị trường, chứ không phải cứ sửa luật này xong lại đi sửa luật kia và sau đó lại vướng. Đây chính là việc đột phá vào khâu thể chế như tinh thần Đại hội Đảng lần thứ XIII về "hoàn thiện thể chế kinh tế".

* Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế NGUYỄN MINH SƠN: Quan trọng nhất cần ổn định kinh tế vĩ mô

Khi xem xét thẩm tra báo cáo Chính phủ về đánh giá thực hiện phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 cũng như phương hướng 2023, Ủy ban Kinh tế đã theo dõi rất chặt chẽ, đánh giá bối cảnh của kinh tế thế giới, trong đó có việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất, lạm phát ở châu Âu, tình hình Trung Quốc... Đồng thời chúng tôi cũng theo dõi rất kỹ việc mất giá của đồng tiền các nước cũng như của chính đồng tiền Việt Nam.

Từ việc phân tích, đánh giá, chúng tôi đã đưa ra các nhận định cho bối cảnh kinh tế trong nước những tháng cuối năm 2022 và dự kiến năm 2023. Trước tình hình này nhiều ý kiến được nêu ra nhưng nền tảng, mục tiêu quan trọng nhất cần căn cứ từ nội lực của nền kinh tế nên phải hướng tới củng cố, ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát thì mới có thể làm được những thứ khác. Trong đó phải dung hòa tất cả các giải pháp, phối hợp hài hòa, thận trọng điều hành giữa chính sách tiền tệ, tài khóa với các chính sách vĩ mô.

Việc giải ngân đầu tư công thời gian qua còn đạt mức khá thấp nên trong báo cáo của Chính phủ đã đưa một loạt giải pháp để đẩy mạnh giải ngân. Bởi giải ngân đầu tư công còn liên quan các chương trình phục hồi nên phải có sự điều hòa phối hợp giữa vốn đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 và vốn của chương trình phục hồi theo nghị quyết 43 của Quốc hội, nghị quyết 11 của Quốc hội.

Chúng tôi hy vọng trong nghị quyết tới đây của Quốc hội khi quyết định về kế hoạch, phương hướng năm 2023 sẽ bàn thảo để có các mục tiêu tổng quát, quyết sách cụ thể hơn.

* Đại biểu Quốc hội PHẠM VĂN THỊNH (ủy viên Ủy ban Kinh tế): Hướng tới những vấn đề mang tính cốt lõi

Vấn đề suy thoái kinh tế đã thấy rõ ở các nước châu Âu và thời gian qua đã bắt đầu tác động đến Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp may mặc khi nhiều đơn hàng bị cắt giảm, công nhân phải nghỉ việc. Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ nội dung các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong năm 2023 kết cấu thành 12 nhóm, tập trung vào 8 trọng tâm trong chỉ đạo, điều hành.

Chúng ta tin tưởng với những giải pháp được Chính phủ xác định thì kinh tế, xã hội sẽ có sự phát triển ổn định và không có cú sốc lớn trong năm tới, thực hiện được chỉ tiêu Quốc hội giao.

Tuy nhiên tôi cho rằng có điểm nên lưu ý đó là điều hành của Chính phủ trong năm tới cần hướng tới những vấn đề mang tính cốt lõi để cho xã hội, cho nền kinh tế dựa vào nền tảng đó mà tự vận hành và tự tiến bộ. Thực tế một nền kinh tế tốt khi mà các giao kết hợp đồng dân sự được thực hiện một cách dễ dàng và dễ dàng được tuân thủ. Khi đó nền kinh tế rất năng động.

Để làm được như thế cần chuẩn hóa dữ liệu về mặt tài sản để làm sao chỉ bằng một vài động tác rất đơn giản sẽ có được dữ liệu minh bạch về tài sản của từng tổ chức, các cá nhân. Chính phủ nên có một chuẩn dữ liệu về mặt tài sản gắn với chủ tài sản để những dữ liệu đó được đổ vào một trung tâm quản lý dữ liệu để quản lý được.

Khi thực hiện minh bạch về tài sản, kết hợp với thanh toán không dùng tiền mặt và gắn với việc tiêu dùng một số mặt hàng thiết yếu bắt buộc thanh toán bằng chuyển khoản sẽ có một xã hội thượng tôn pháp luật và quản lý thuận lợi hơn. Từ nền tảng đó thì nền kinh tế sẽ tự vận hành đi lên.

* Chuyên gia kinh tế ĐINH THẾ HIỂN: Cần giải pháp ngắn hạn tạo kích cầu nội địa

Thời gian qua tình hình kinh tế thế giới có nhiều biến động theo chiều hướng suy thoái, đặc biệt với các thị trường động lực của Việt Nam như Mỹ và châu Âu. Việc này khiến đơn hàng xuất khẩu của Việt Nam bị giảm và dòng vốn FDI vào trong nước chậm lại.

Những khó khăn khách quan này không chỉ đối với Việt Nam mà còn với nhiều nước Đông Nam Á khác. Trong bối cảnh như vậy, chúng ta phải giải quyết bài toán rất mâu thuẫn đó là giữ nhịp phát triển kinh tế đồng thời không để lạm phát tăng cao gây khó khăn cho đời sống, mất sự bền vững.

Để giải quyết câu chuyện này có lẽ kỳ họp Quốc hội nên bàn thảo để làm sao tập trung vào đầu tư hạ tầng. Cụ thể có thể tung tiền ra kích thích kinh tế thông qua đầu tư phát triển hạ tầng, bởi chúng ta vẫn còn dư địa lớn cho vấn đề này. Cạnh đó cần có chính sách để tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp nhằm thu hút vốn FDI vào để phát triển các nhà máy, khu công nghiệp, tạo việc làm.

Muốn vốn FDI vào thì việc quan trọng nhất là cần đảm bảo ổn định nền kinh tế bao gồm giữ ổn định tỉ giá đồng tiền và vấn đề lạm phát. Thêm vào đó, hàng loạt doanh nghiệp đang gặp phải vấn đề giảm đơn hàng xuất khẩu, công nhân phải nghỉ việc nên cần có giải pháp để trong ngắn hạn có thể quay hướng sản phẩm vào thị trường nội địa. Việc này để giữ đà sản xuất, duy trì việc làm và tạo kích cầu nội địa.

THÀNH CHUNG ghi

Thách thức kiểm soát lạm phát

Lãi suất tiền gửi tại nhiều ngân hàng ở TP.HCM đã có xu hướng tăng - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Báo cáo gửi Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đã nêu về áp lực lạm phát có xu hướng tăng, lạm phát so với cùng kỳ tại thời điểm cuối năm 2022 dự kiến vượt 4% gây thách thức đối với nhiệm vụ kiểm soát lạm phát ngay từ đầu năm 2023.

Theo bà Hồng, việc giảm lãi suất cho vay theo chỉ đạo của Quốc hội trong thời gian tới sẽ gặp nhiều khó khăn, thách thức do các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới tiếp tục đẩy nhanh tiến trình thu hẹp nới lỏng chính sách tiền tệ, điều chỉnh tăng lãi suất nhanh và mạnh.

Bên cạnh đó, lạm phát trong và ngoài nước có xu hướng gia tăng do giá nguyên vật liệu thế giới tăng, chi phí vận chuyển tăng, nguồn cung gián đoạn và tác động trễ của chính sách tiền tệ, tài khóa nới lỏng từ năm 2020. Lãi suất cho vay đã giảm ở mức thấp và đang tăng trở lại chủ yếu do cầu tín dụng gia tăng khi kinh tế tăng trưởng trở lại; lãi suất tiền gửi có xu hướng tăng. Tỉ giá USD/VND có xu hướng gia tăng, gây sức ép lên lãi suất tiền VND.