Anh Khôi (trái) và Việt Đức cùng bộ dụng cụ cho học sinh khiếm thị Ảnh: TR.NHÂN

Sản phẩm của nhóm học sinh Trường THCS - THPT Tân Phú, TP.HCM là một trong 13 giải nhất cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học khu vực phía Nam và là giải nhất duy nhất của thành phố.

Bộ dụng cụ do Lê Nguyễn Anh Khôi (lớp 10A1), Nguyễn Việt Đức (lớp 11B3) thực hiện dưới sự hướng dẫn của cô Lê Thị Thủy Tiên.

Anh Khôi chia sẻ bộ dụng cụ là món quà mà nhóm muốn dành tặng các bạn học sinh khiếm thị của Trường phổ thông Chuyên biệt Nguyễn Đình Chiểu có thể tiếp cận với các môn khoa học, đặc biệt là vật lý, tốt hơn.

Vì các bạn khiếm thị

Bộ dụng cụ học tập gồm có thước thẳng, thước kẹp, bình đo thể tích, lực kế, được làm bằng nhựa cứng với các vạch và số nổi bên trên. Ngoài ra, hai thiết bị khác gồm cân và nhiệt kế được nhóm áp dụng công nghệ lập trình và điện tử có thể tự động phân tích và đọc to thông số trong mỗi lần đo.

Thước thẳng, thước kẹp được đánh số nổi với bội số của 5 kèm theo từng vạch chia tỉ lệ chuẩn từng centimet, trong khi lực kế được nhóm cẩn trọng ghi giới hạn đo, đơn vị đo ngay trên phần đầu dụng cụ.

Bình đo thể tích lại được các bạn sáng tạo bằng một ống hút gắn với quả bóng có thể dâng cao theo mực nước trong ống, đồng thời gắn với một kim chỉ số nổi giúp chỉ cần chạm là biết được thể tích cần tìm.

Với cân và nhiệt kế, giới hạn đo của cân là 1kg, còn nhiệt kế là từ 10ºC đến 100ºC. Cả hai vừa phải được gia công, lập trình và lắp mạch điện cẩn trọng để khi muốn đo chỉ cần đặt vật thể lên bề mặt hoặc dùng kim nhiệt kế đưa vào môi trường là máy sẽ tự động phát ra âm thanh thông báo kết quả.

Thầy Nguyễn Quyết Thắng - giáo viên dạy toán Trường phổ thông Chuyên biệt Nguyễn Đình Chiểu (TP.HCM) - nhớ lại nhóm nghiên cứu đã rất tâm huyết khi mỗi sản phẩm mới ra đều đem đến tận trường gặp thầy để nhờ xem trước, khi được góp ý chỉnh sửa thì phải về thiết kế lại.

"Đến khi thực nghiệm ở một lớp học, học sinh ai cũng bất ngờ vì lần đầu chạm được lực kế, nhiệt kế… trước đây chỉ nghe trong sách. Có em sờ đi sờ lại cái thước đo, có em còn thích thú bỏ hết vật này đến vật khác lên cân" - thầy Thắng kể.

Quần quật 4 tháng

Học sinh tại Trường Phổ thông Chuyên biệt trải nghiệm những dụng cụ thực hành vật lý mới do nhóm học sinh THCS - THPT Tân Phú thực hiện - Ảnh: TR.NHÂN

Anh Khôi kể trong một lần cùng nhóm sinh viên Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM) đến Trường Nguyễn Đình Chiểu trao tặng bộ dụng cụ học tập môn toán; Khôi, Đức và cô Tiên nhận thấy dường như thiết bị thực hành chỉ có cho mỗi bộ môn toán là tương đối ổn, trong khi các lĩnh vực khác như vật lý hay hóa học còn thiếu rất nhiều.

Thế rồi, nhóm quyết định cùng nhau bắt tay thực hiện một bộ dụng cụ thực hành vật lý, kéo dài trong vòng 4 tháng mới được hoàn thành.

Khôi cũng chia sẻ trong môn vật lý cần rất nhiều dụng cụ, chẳng hạn ampe kế, vôn kế, đồng hồ, lăng kính… do đó nhóm nghiên cứu đã phải đọc lại hết tất cả các sách từ lớp 8 đến lớp 11 để có thể xác định được cần làm cái gì trước tiên.

Trong quá trình thực hiện, Khôi đảm nhiệm phần nội dung cũng như những thiết kế về phần chữ nổi và ký hiệu nổi trước khi đem in 3D.

"Tụi mình thiết kế rất nhiều lần bởi thiếu, thừa, hay sai một chi tiết nhỏ trên thiết bị là các bạn khiếm thị không thể đọc. Lần đầu tiên tụi mình đánh số nổi quá sát nhau, các bạn không phân biệt được, riêng lực kế phải sửa đi sửa lại ba lần, phải chú ý cả những chữ in hoa hay in thường" - Khôi nói.

Trong khi đó, Đức là "lập trình viên" của nhóm khi một mình giải quyết những khó khăn thiết kế cân và nhiệt kế điện tử. Dù đã học lập trình và điện tử từ năm lớp 8 đến nỗi trong phòng Đức toàn thấy các bo mạch, IC… nhưng thử thách lần này làm Đức phải "đau đầu" đến gần 2 tháng.

Đức cho biết mình đã lùng sục các diễn đàn trên mạng xã hội và học hỏi các "tiền bối" về công nghệ để biết cách kết nối giữa việc đo số chính xác rồi cho ra hiển thị trên màn hình LED và âm thanh tương ứng. Thậm chí, Đức đã làm cháy một số thiết bị bên trong dụng cụ này đến 5-6 lần mới có thể ra được sản phẩm hoàn thiện.

Theo cô Lê Thị Thủy Tiên, một vài thiết bị trong bộ dụng cụ của các bạn, chẳng hạn như nắp lực kế, gần như là sản phẩm đầu tiên của Việt Nam, do đó các bạn sẽ xin đăng ký bản quyền trong tương lai gần. Cô Tiên cũng cho biết dù lịch học và làm việc của ba cô trò khác nhau nhưng cả ba đều cố gắng dành thời gian cho dự án vì lời hứa với các học sinh khiếm thị.

Nam sinh trung học làm thêm, dành dụm 2 năm mua xe lăn tặng bạn

TTO - Sự hào phóng và lòng tốt của một nam sinh trung học đối với người bạn cùng lớp đang làm ấm lòng mọi người trên toàn nước Mỹ.