Bộ luật tố tụng hình sự quy định rất cụ thể và chặt chẽ về trình tự, thủ tục xét lại bản án đã có hiệu lực pháp luật, nếu cơ quan tiến hành tố tụng tuân thủ nghiêm túc những quy định này thì sẽ không xảy ra tình trạng “một lần tội, hai lần tù”.

Theo điều 283 Bộ luật tố tụng hình sự, phiên tòa giám đốc thẩm phải được tiến hành trong thời hạn bốn tháng, kể từ ngày nhận được kháng nghị. Trong vụ án anh Toàn, kháng nghị giám đốc thẩm đã có ngày 30-11-2011, thế nhưng hơn 15 tháng sau hội đồng thẩm phán TAND tối cao mới mở phiên tòa giám đốc thẩm.

Vụ án hành chính tại tỉnh Kiên Giang dưới đây là một minh chứng khác. Ông Trịnh Văn Trung - nguyên là phó bí thư chi bộ, trưởng phòng kinh tế chuyên ngành thuộc Văn phòng UBND tỉnh Kiên Giang - ngày 31-8-2010 đã bị TAND tỉnh Kiên Giang xử phạt 3 năm tù cho hưởng án treo về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Theo bản án, ông Trung đã có hành vi tiếp tay cho các doanh nghiệp chuyển nhượng trái phép các dự án kinh tế của huyện đảo Phú Quốc để vụ lợi cá nhân.

Căn cứ vào Luật cán bộ, công chức năm 2008 và quy định của pháp luật có liên quan, chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang ra quyết định số 491/QĐ-UBND ngày 24-2-2011 xử lý kỷ luật ông Trịnh Văn Trung bằng hình thức buộc thôi việc. Ông Trung khởi kiện vụ án hành chính, yêu cầu hủy quyết định 491.

Tại phiên tòa hành chính sơ thẩm ngày 21-10-2011, hội đồng xét xử cho rằng quyết định 491 là đúng pháp luật. Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 6-4-2012, hội đồng xét xử phúc thẩm của TAND tối cao tại TP.HCM lại căn cứ nghị định 34/2011/NĐ-CP ngày 17-5-2011 có hiệu lực thi hành gần ba tháng sau quyết định 491. Lập luận rằng theo điều 14 của nghị định 34/2011, người bị tòa án kết án nhưng được hưởng án treo thì không áp dụng hình thức kỷ luật buộc thôi việc, hội đồng xét xử phúc thẩm đã tuyên chấp nhận kháng cáo của ông Trịnh Văn Trung, hủy quyết định 491 và buộc chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang khôi phục quyền lợi cho ông Trung.

Quan điểm của Viện KSND tỉnh Kiên Giang là tại thời điểm ban hành quyết định 491 thì nghị định 35/2005/NĐ-CP ngày 17-3-2005 vẫn còn hiệu lực pháp luật và theo quy định tại điểm b, khoản 2, điều 25 của nghị định 35/2005 thì áp dụng hình thức kỷ luật buộc thôi việc đối với cán bộ, công chức khi “cán bộ, công chức tuy có hành vi vi phạm lần đầu nhưng tính chất và mức độ vi phạm rất nghiêm trọng, không còn xứng đáng đứng trong đội ngũ cán bộ, công chức”. Ngoài ra, hành vi phạm tội của Trịnh Văn Trung thuộc nhóm tội tham nhũng và theo quy định tại điều 69 Luật phòng chống tham nhũng thì: “Trong trường hợp bị kết án về hành vi tham nhũng và bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật thì phải bị buộc thôi việc...”. Viện KSND tỉnh Kiên Giang đã báo cáo, đề nghị chánh án TAND tối cao xem xét lại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm.

Ngày 28-10-2013, chánh án TAND tối cao ban hành quyết định kháng nghị số 12/2013/HC-KN đề nghị hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án phúc thẩm nói trên và giữ nguyên bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Kiên Giang, nhưng đến nay đã gần sáu tháng mà hội đồng thẩm phán của TAND tối cao chưa đưa vụ án ra xét xử. Trong khi điều 221 Luật tố tụng hành chính quy định trong thời hạn hai tháng kể từ ngày nhận được kháng nghị kèm theo hồ sơ vụ án, tòa án có thẩm quyền giám đốc thẩm phải mở phiên tòa để giám đốc thẩm vụ án.

Yêu cầu của pháp luật là phải được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất, thế nhưng chính TAND tối cao lại là cơ quan không thực hiện nghiêm túc thì câu hỏi “Không hiểu tòa án xử kiểu gì?” sẽ không bao giờ có câu trả lời.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Một lần tội, hai lần tùÁn oan trên trời rơi xuốngỞ tù oan 16 năm 3 tháng“Không hiểu tòa án xử kiểu gì?!”