Một tài xế xe ôm cho biết xe vận chuyển rác vào Khu liên hợp xử lý rác thải Đa Phước cũng phát tán mùi hôi - Ảnh: N.DƯƠNG

Ông Hoan cho biết ngay khi các địa phương phản ảnh, người dân gửi đơn thư, báo chí phản ánh, TP.HCM đã cử đoàn công tác đến kiểm tra tại khu liên hợp xử lý chất thải rắn và nghĩa trang Đa Phước, nơi có các đơn vị đang hoạt động gồm nhà máy xử lý bùn hầm cầu của Công ty TNHH dịch vụ môi trường đô thị Hòa Bình đầu tư; nhà máy xử lý bùn của Công ty TNHH Sài Gòn Xanh; nhà máy xử lý rác sinh hoạt của Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam (VWS) và nghĩa trang Đa Phước.

Một năm hết 6 tháng phát tán mùi hôi

“Qua kiểm tra, khẳng định mùi hôi phát tán là từ khu vực ô chôn lấp đang tiếp nhận rác và hồ chứa nước rỉ rác tại khu xử lý rác Đa Phước của VWS. Còn khu xử lý bùn thải và bùn cầu trong khu liên hợp xử lý chất thải cũng phát tán mùi hôi nhưng không đáng kể vì có quy trình xử lý khép kín” - ông Hoan nói.

Qua làm việc với VWS và giám sát liên tục của các cơ quan chức năng cho thấy VWS đã áp dụng các biện pháp cần thiết nên thời gian gần đây tình trạng phát tán mùi hôi đã giảm.

Cũng trong ngày 29-9, thông tin từ văn phòng UBND TP.HCM cho biết Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Văn Khoa vừa ký văn bản khẩn báo cáo Thủ tướng về vấn đề ô nhiễm mùi hôi tại một số khu vực ở phía nam TP.HCM.

Báo cáo cho biết kết quả khảo sát trực tiếp và liên tục từ ngày 30-8 đến ngày 10-9 cho thấy mùi hôi phát sinh theo mùa hằng năm (diễn biến trong khoảng 6 tháng từ tháng 3 đến tháng 9). Thời gian phát sinh mùi hôi vào nhiều thời điểm khác nhau nhưng thường tập trung cao điểm từ khoảng chiều (18g) đến rạng sáng hôm sau (3-4g sáng).

Mùi hôi xuất hiện không liên tục mà theo hướng gió và cường độ mạnh, nhẹ của gió. Mức độ mùi hôi so với những năm trước ngày càng nhiều hơn.

Báo cáo của UBND TP.HCM cũng nêu rõ kết quả khảo sát tại dự án khu Đa Phước cho thấy hiện nay mỗi ngày bãi chôn lấp tiếp nhận rác sinh hoạt khoảng 5.400 tấn rác từ 16/24 quận huyện TP.HCM.

Tính từ lúc hoạt động đến nay đã tiếp nhận khoảng 11 triệu tấn rác, được chôn lấp trên diện tích các ô chôn lấp dự kiến khoảng 88ha. Chiều cao của bãi rác hiện nay khoảng 25m. Tổng công suất dự án 24 triệu tấn rác (dự kiến chiều cao bãi rác trên 40m).

Tổng thời gian hoạt động của dự án là 50 năm (trong đó 24 năm vận hành tiếp nhận rác, 26 năm đóng bãi).

Thu hồi 322ha để làm vành đai cây xanh cách ly

Về các biện pháp khắc phục, UBND TP.HCM báo cáo Thủ tướng hàng loạt giải pháp trước mắt và lâu dài.

UBND TP.HCM yêu cầu các đơn vị hoạt động xử lý chất thải trong khu liên hợp xử lý chất thải và nghĩa trang Đa Phước thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp bảo vệ môi trường. Điều chỉnh và giám sát chặt chẽ việc chấp hành quy trình vận hành, thắt chặt công tác kiểm soát mùi trong quá trình hoạt động xử lý chất thải, đặc biệt là bãi chôn lấp chất thải của VWS.

Yêu cầu Sở Tài nguyên - môi trường phối hợp với các quận, huyện liên quan tăng cường nhân sự trực 24/24 giờ tại khu Đa Phước và các khu vực dân cư được phản ánh là có mùi hôi để tiếp tục giám sát, ghi nhận diễn biến tình hình.

TP.HCM khẩn trương bồi thường, giải phóng mặt bằng, thu hồi diện tích 322ha để thực hiện dự án vành đai cây xanh cách ly, theo hướng Nhà nước và nhân dân cùng làm.

Ông Võ Văn Hoan cho biết UBND TP.HCM giao Sở Tài nguyên - môi trường và huyện Bình Chánh vận động dân đồng thuận để triển khai dự án trồng cây xanh cách ly, hạn chế đến mức có thể việc di dời, huy động sức dân tham gia trồng, chăm sóc cây xanh, giảm bớt chi phí từ ngân sách.

“Dĩ nhiên với núi rác cao mấy chục thước thì cây xanh cũng không thể giải quyết triệt để mùi hôi nhưng sẽ góp phần thanh lọc không khí” - ông Hoan giải thích.

UBND TP.HCM khẳng định sẽ kiểm tra toàn bộ phương tiện chuyên chở rác, kiên quyết loại bỏ phương tiện không đủ điều kiện.

Ngoài ra, sẽ điều tiết giao thông tại khu liên hợp xử lý chất thải trong những ngày, giờ cao điểm; chỉ đạo nghiên cứu biện pháp nâng cấp về mặt công nghệ cho hệ thống thu gom, vận chuyển chất thải, tiến tới hiện đại hóa các trạm trung chuyển, phương tiện máy móc và điều chỉnh các quy trình kỹ thuật cho phù hợp.

Núi rác ở bên trong khu xử lý rác thải Đa Phước - Ảnh: N.DƯƠNG

Giảm chất thải chôn lấp, tăng chế phẩm phun xịt

UBND TP.HCM yêu cầu VWS thực hiện 8 nhóm biện pháp để khắc phục mùi hôi.

Cụ thể, công ty phải cô lập diện tích mở bãi (để tiếp nhận chất thải) nhỏ lại ở mức tối thiểu để hạn chế phát tán mùi hôi. Tăng cường nhân công, thiết bị để hạn chế đến mức thấp nhất khu vực mở bãi; đồng thời che phủ bằng bạt nhanh hơn ngay sau khi chất thải được ủi và đầm nén. Chất thải sau khi chôn lấp nếu đạt cao độ kỹ thuật cần nhanh chóng che phủ ngay. Bố trí các khu vực tiếp nhận chất thải ưu tiên ở vị trí thấp để hạn chế khả năng khuếch tán mùi hôi.

VWS phải tăng cường số lượng, hàm lượng, tần suất phun xịt chế phẩm sinh học khử mùi, phải phun xịt liên tục khu vực ô chôn lấp đang tiếp nhận chất thải và khu vực hồ chứa nước thải. VWS phải mua sắm, nhập khẩu thêm các trang thiết bị, máy móc chuyên dụng, máy phun xịt khử mùi, diệt côn trùng; tăng số lượng công nhân, nhân viên kiểm tra, kiểm soát.

Theo UBND TP.HCM, bên cạnh các đặc điểm còn hạn chế của công nghệ chôn lấp rác, hoạt động xử lý chất thải của nhà đầu tư VWS cũng còn một số tồn tại phải khắc phục: điều chỉnh quy trình vận hành kỹ thuật, thực hiện đầy đủ các yêu cầu của nội dung phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (liên quan đến công tác xử lý/lưu chứa nước rỉ rác, xử lý mùi...).

Về lâu dài, UBND TP.HCM yêu cầu chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng khu quy hoạch xử lý chất thải liên vùng TP.HCM - Long An tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An theo quyết định của Thủ tướng để từng bước giảm tải cho khu Đa Phước.

Trước mắt, các sở, ngành chuyên môn làm việc yêu cầu các nhà đầu tư đang áp dụng công nghệ chôn lấp để xử lý chất thải phải nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung các giải pháp đầu tư công nghệ tiên tiến theo hướng tái sinh năng lượng, giảm chất thải chôn lấp.