Thân nhân của người lao động (NLĐ) hiện gồm có: 1. Bố mẹ NLĐ; 2. Bố mẹ chồng (chồng là lao động của công ty khác); 3. Các anh chị em của hai gia đình thông gia.

Xin hỏi công ty nên chi trả các khoản trên cho ai là đúng luật? Xin thông tin thêm: NLĐ này lấy chồng, ra ở riêng, không có thông tin về việc đang nuôi dưỡng cha mẹ hai bên (đều già yếu, bệnh tật); người chồng đi làm công ty, cũng có các chế độ tương tự như người vợ.

(N.T.Giang)

- Tư vấn của Luật sư Nguyễn Văn Hậu:

Theo quy định tại Điều 35 Nghị định 152/2006/NĐ-CP ngày 22-12-2006 của Chính phủ Hướng dẫn một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) về bảo hiểm bắt buộc thì người lo mai táng cho NLĐ bị chết sẽ được nhận khoản tiền trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương tối thiểu chung với điều kiện là NLĐ này đang tham gia BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH. Khoản tiền này sẽ do cơ quan BHXH chi trả.

Để có thể xác định được thân nhân của NLĐ bị chết sẽ được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hay trợ cấp tuất một lần thì cần phải làm rõ NLĐ có bị TNGT trên tuyến đường đi và về từ nơi ở đến nơi làm việc trong khoảng thời gian và tuyến đường mà hàng ngày NLĐ vẫn thường xuyên đi hay không, nếu có thì thân nhân của NLĐ sẽ được nhận trợ cấp tuất hàng tháng.

Ngoài ra, nếu NLĐ bị TNGT ngoài nơi làm việc hoặc ngoài giờ làm việc khi thực hiện công việc theo yêu cầu của người sử dụng lao động mà các công việc đó gắn liền với việc thực hiện công việc, nhiệm vụ lao động được phân công thì thân nhân của NLĐ cũng được nhận trợ cấp tuất hàng tháng.

Nếu NLĐ bị chết mà không rơi vào trường hợp bị chết do tai nạn lao động theo hai trường hợp nêu trên nhưng đã đóng BHXH đủ 15 năm trở lên và chưa hưởng BHXH một lần thì thân nhân của NLĐ cũng được nhận trợ cấp tuất hàng tháng.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 36 Nghị định 152/2006/NĐ-CP, thân nhân của NLĐ chết được nhận trợ cấp tuất hàng tháng bao gồm:

a) Con chưa đủ 15 tuổi (bao gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp, con ngoài giá thú được pháp luật công nhận, con đẻ mà khi người chồng chết người vợ đang mang thai); con chưa đủ 18 tuổi nếu còn đi học; con từ đủ 15 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

b) Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

c) Cha đẻ, mẹ đẻ, cha vợ hoặc cha chồng, mẹ vợ hoặc mẹ chồng, người khác mà đối tượng này có trách nhiệm nuôi dưỡng nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ;

d) Cha đẻ, mẹ đẻ, cha vợ hoặc cha chồng, mẹ vợ hoặc mẹ chồng, người khác mà đối tượng này có trách nhiệm nuôi dưỡng nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.

Thân nhân quy định tại điểm b, c, d khoản này phải không có thu nhập hoặc có thu nhập hàng tháng nhưng thấp hơn mức lương tối thiểu chung.

Trường hợp NLĐ bị TNGT chết không đủ điều kiện để thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc có đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nhưng không có thân nhân đủ điều kiện nhận trợ cấp tuất hàng tháng thì thân nhân của lao động này sẽ được nhận trợ cấp tuất một lần (Điều 38 Nghị định 152/2006/NĐ-CP).

Ngoài các khoản trợ cấp do cơ quan BHXH chi trả như trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất nói trên, đối với các khoản tiền khác mà do công ty bạn có nghĩa vụ giải quyết đối với lao động bị tai nạn chết, bạn có thể áp dụng các quy định của Bộ luật dân sự phân chia di sản thừa kế.

Điểm a khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự quy định những người thừa kế theo pháp luật thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Như vậy bạn có thể áp dụng quy định này và gửi số tiền mà NLĐ bị tai nạn chết được hưởng từ công ty bạn (cũng như các khoản tiền không phải do cơ quan BHXH chi trả) cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của lao động nói trên.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 676 Bộ luật dân sự thì những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

Trong trường hợp thân nhân của NLĐ bị tai nạn chết không thống nhất được với nhau về mức hưởng tiền trợ cấp thì vụ việc sẽ được giải quyết tại Tòa án (nếu có yêu cầu).