Theo báo Japan Today ngày 8-6, dù được đánh giá là quốc gia có hệ thống phòng chống thiên tai hàng đầu thế giới, Nhật Bản vẫn đang đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng thường bị bỏ quên: khủng hoảng nhà vệ sinh sau thảm họa.

Điển hình như sau trận động đất mạnh tàn phá bán đảo Noto vào ngày 1-1-2024, hệ thống nước và điện tại khu vực này bị cắt, khiến nhà vệ sinh ngưng hoạt động, chất thải tràn lan gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Tại nhà ga ở thành phố Nanao (tỉnh Ishikawa), các nhà vệ sinh công cộng bị tắc nghẽn, chất thải lan ra cả đường ray.

Ông Tsuyoshi Yamahana - ủy viên hội đồng thành phố - cho biết tình trạng này xảy ra do người dân không thể nhịn đi vệ sinh trong khi nhà vệ sinh ngưng hoạt động.

Không chỉ các nhà ga, tình trạng này còn xảy ra ở nhiều cửa hàng tiện lợi lẫn các trung tâm sơ tán - làm dấy lên lo ngại về sức khỏe cộng đồng và nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Các chuyên gia cho rằng việc duy trì điều kiện vệ sinh trong thảm họa là yếu tố cần thiết, nhưng thực tế cho thấy nhiều người dân vẫn không biết cách ứng phó với vấn đề này, dù Nhật Bản vốn nổi tiếng là quốc gia được đào tạo kỹ lưỡng để ứng phó với thảm họa.

Nhiều người thậm chí vì thế mà uống ít nước nhằm giảm đi vệ sinh. Tuy nhiên hành động này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn, như hội chứng “chuyến bay hạng phổ thông” (nguy cơ đông máu do ngồi lâu không vận động) hoặc thậm chí tử vong - các chuyên gia cảnh báo.

Đáng chú ý, khi được phát “nhà vệ sinh di động” - túi có thể gắn vào bồn cầu và chứa chất đông đặc nước tiểu - nhiều người dân không biết sử dụng đúng cách, khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

Tình trạng tương tự từng xảy ra sau trận động đất Hanshin năm 1995 và Kumamoto năm 2016, khiến cụm từ “khủng hoảng nhà vệ sinh” (toilet panic) trở nên quen thuộc trong các nghiên cứu về thiên tai tại quốc gia này.

Do đó, các trường tiểu học ở Nhật Bản hiện đang tiến hành tổ chức giảng dạy cách sử dụng túi vệ sinh di động cho trẻ em, nhằm trang bị kiến thức từ nhỏ - đối tượng có thể trở thành người truyền đạt kỹ năng cho gia đình trong tình huống khẩn cấp.

Theo giáo sư Tomoko Okayama (Đại học Taisho), người dân nên chủ động dự trữ nhà vệ sinh di động tại nhà, nơi làm việc và các khu vực công cộng.

Theo tính toán, mỗi người nên chuẩn bị ít nhất 15 bộ cho 3 ngày sử dụng, tốt nhất là 35 bộ cho 7 ngày, trong trường hợp xấu nhất khi hệ thống thoát nước không hoạt động.

Chính phủ Nhật Bản cũng được kêu gọi tăng cường đầu tư và truyền thông về vấn đề vệ sinh trong thiên tai cho cộng đồng, nhằm tránh lặp lại "khủng hoảng nhà vệ sinh" trong các thảm họa tương lai.

Du lịch Nhật Bản lao đao vì lời 'tiên tri' động đất tháng 7

Lời 'tiên tri' trong bộ truyện tranh xuất bản từ năm 1999 về trận động đất sẽ xảy ra vào tháng 7 năm nay, đang khiến lượng khách du lịch đến Nhật Bản sụt giảm mạnh.