Lượng rác thải này đã và đang tác động lớn đến môi trường sống. Để hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, nhà nước và các bộ ngành liên quan đang có nhiều nỗ lực trợ giúp doanh nghiệp xử lý hiệu quả lượng chất thải rắn phát sinh trong quá trình sản xuất.

Gia tăng nhanh

Kinh tế cả nước phát triển mạnh là nhờ vào đội ngũ doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp cũng là thủ phạm gây ô nhiễm môi trường. Việt Nam có đến 95% doanh nghiệp vừa và nhỏ nên lượng vốn không lớn. Ngoài việc khan hiếm về tài chính để đầu tư thì doanh nghiệp rất khó khăn trong việc xây dựng hệ thống xử lý rác thải, nước thải.

Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chiến lược và Chính sách Công nghiệp (Bộ Công thương), năm 2009 các khu công nghiệp ở Việt Nam thải ra 8.000 tấn chất thải rắn/ngày, tương đương 3 triệu tấn/năm.

Dự báo, năm 2015 tổng lượng phát chất thải rắn từ các khu công nghiệp sẽ khoảng 6 - 7,5 triệu tấn/năm. Lượng rác thải kể trên sẽ tăng lên mức 13,5 triệu tấn vào năm 2020. Như vậy, lượng chất thải rắn công nghiệp ngày càng gia tăng, tập trung nhiều tại các vùng sản xuất công nghiệp trọng điểm phía bắc và phía nam.

Đáng chú ý, lượng chất thải hiện nay không được thu gom, xử lý triệt để mà bị chất đống hoặc thải vào các kênh rạch, gây ô nhiễm trầm trọng nguồn nước, đất và không khí.

Tại các tỉnh miền Bắc, chất thải rắn phát sinh nhiều nhất các làng nghề. Đặc biệt, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đang diễn ra tại các làng nghề tái chế kim loại, đúc đồng với nguồn chất thải rắn như: bavia, bụi kim loại, phôi, rỉ sắt… Còn ở các tỉnh phía Nam nguy cơ ô nhiễm môi trường lại thuộc về các khu chế xuất – khu công nghiệp. Là một trong những thành phố đi đầu về phát triển song TP.HCM không tránh khỏi sức ép nặng nề từ ô nhiễm môi trường.

Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp xử lý chất thải rắn

Đại diện khu chế xuất - khu công nghiệp TP.HCM cho biết, nếu như năm 2010 lượng chất thải rắn công nghiệp tại TP.HCM đạt mức gần 10.000 tấn/ngày, trong đó chất thải rắn công nghiệp nguy hại chiếm 1/2 thì nay con số trên đã đội lên rất lớn.

Ngoài yêu cầu xử lý nước thải, khí thải, ban quản lý khu chế xuất - khu công nghiệp TP.HCM còn bắt buộc doanh nghiệp xử lý chất thải rắn bằng cách phân loại và có hợp đồng chuyển giao cho đơn vị có chức năng thu gom, xử lý đúng quy định…

Song song đó, nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường từ chất thải rắn công nghiệp, thành phố chi ngân sách khá nhiều để xử song tình hình vẫn không cải thiện là bao. Thời gian tới, ban quản lý khu chế xuất - khu công nghiệp TP.HCM sẽ tiếp tục giám sát hoạt động xử lý rác thải rắn tại các khu chế xuất - khu công nghiệp. Phối hợp với các sở ngành liên quan kiểm soát công tác quản lý chất thải nguy hại phát sinh.

Việc phát triển thường không tránh khỏi tình trạng ô nhiễm môi trường. Vấn đề quan trọng nhất vẫn là ý thức của cộng đồng doanh nghiệp thông qua hệ thống tuyên truyền. Ngoài ra, những lúc như thế này rất cần phát triển rộng rãi mô hình sản xuất sạch hơn, doanh nghiệp xã hội, đổi mới sinh thái… nhằm đảm bảo sản xuất xanh - sạch.

Bên cạnh đó, Nhà nước cần giúp doanh nghiệp phát triển và bảo vệ tốt môi trường bằng cách tăng cường hệ thống quan trắc, thu gom, xử lý rác thải. Song song đó, doanh nghiệp cần phải chủ động bảo vệ môi trường không gây tổn hại cho chính uy tín của doanh nghiệp và cộng đồng…