Phóng to

Apphich thông tin tuyên truyền lợi ích sử dụng bao cao su, trong tổ hớt tóc phòng chống AIDS điểm Cát Dài, Hải Phòng

TTCN - Không có nơi nào mà câu chuyện có thể dễ dàng bắt đầu như trên ghế hớt tóc. Bác phó cạo hay chuyện đôi khi trở thành người tri kỷ để các đấng mày râu bộc bạch về những chuyện thầm kín dạng “thắc mắc biết hỏi ai”.

Đây cũng chính là ưu điểm đem lại hiệu quả cao nhất cho công tác tuyên truyền tư vấn trực tiếp. Từ suy nghĩ đó, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe thuộc Sở Y tế Hải Phòng đã có sáng kiến thành lập những đội hớt tóc tình nguyện phòng chống AIDS. Mô hình này đến nay trở thành quen thuộc và bà con thường gọi là điểm cúp tóc tránh Sida.

Thành lập từ ngày 6-3-2001, đến nay phát triển được 120 đội viên tại 12 điểm: Cát Dài 1, Cát Dài 2, Trần Hưng Đạo, Lê Đại Hành, Lạch Tray, Niệm Nghĩa, Lê Lợi, Vạn Mỹ, Bến Bính, Quán Trữ, An Dương, Phạm Hồng Thái. Nay còn phát triển thêm loại hình xe ôm với 40 tổ viên hoạt động tại khu vực bến xe chợ Sắt.

Phóng to

Bạt, biểu ngữ, đồng phục, khăn choàng, túi đựng dụng cụ, ghế ngồi và trang bị hành nghề hớt tóc được tài trợ miễn phí cho thợ cắt tóc thành viên tổ tuyên truyền phòng chống AIDS

Những người cắt tóc vỉa hè khi tự nguyện gia nhập đội được trang bị miễn phí phương tiện hành nghề, túi đựng dụng cụ, khăn choàng, ghế hớt tóc, bạt, dù che và cả áo quần đồng phục. Bình quân kinh phí cấp cho mỗi người lên đến 2 triệu đồng, do Tổ chức FHI (Family Health International) của Hoa Kỳ tài trợ.

Ngoài ra, hằng tháng mỗi tổ 10 người lại được cấp 100.000 đồng làm sinh hoạt phí. Tổ trưởng được thêm 50.000 đồng tiền giấy tờ báo cáo và quản lý phí. Điều quan trọng nhất là các đội được chính quyền địa phương cho phép hoạt động hớt tóc tập trung trên một số đoạn vỉa hè. Chính vì vậy, khi vào tổ anh em rất yên tâm trong các đợt dọn dẹp lòng lề đường.

Phóng to

Anh Nguyễn Văn Nghĩa, tổ trưởng tổ xe ôm chợ Sắt, đang phát tờ rơi tuyên truyền phòng chống AIDS cho khách đi xe

Nhiệm vụ của tổ viên rất đơn giản: hớt tóc đúng nơi qui định, mặc đồng phục có in khẩu hiệu phòng chống AIDS; tuyên truyền, tư vấn, phát tờ rơi và bán bao cao su cho khách hàng đến hớt tóc. Mỗi năm một lần, các đội tham gia chương trình cắt tóc miễn phí tổ chức tại nhà hát chính Hải Phòng, nhân Ngày quốc tế phòng chống AIDS 1-12.

Tổ viên phải thường xuyên tham gia các khóa huấn luyện về kiến thức phòng chống AIDS. Đặc biệt, khi đi học cũng được phát tiền mỗi ngày vài chục ngàn nên tổ viên nào cũng hăng hái đi học. Anh Nguyễn Bằng, thợ cắt tóc tại điểm Cát Dài, gia nhập đội hơn hai năm qua, đã phải qua 10 lớp đào tạo ngắn ngày.

Các tổ đều chịu sự kiểm tra giám sát đột xuất của Trung tâm Truyên thông giáo dục sức khỏe và Tổ chức FHI. Nếu tổ viên nào bị phát hiện không mặc đồng phục ba lần sẽ bị sa thải. Nhân viên kiểm tra thường đóng giả khách hàng để đánh giá kỹ năng tư vấn của các bác phó cạo. Vì thế, về phòng chống AIDS các bác đều có thể nói hàng giờ mà không hết chuyện.

Qua sinh hoạt, dần dà mỗi tổ viên đều nhận thức được nguy cơ của căn bệnh thế kỷ. Do đó, khi được hỏi nếu không còn kinh phí tài trợ thì liệu mô hình này có tồn tại được không thì từ người quản lý chương trình đến các tổ viên đều khẳng định rằng vẫn tiếp tục được.

Một số nơi như Hà Nội, Cần Thơ đã đến học tập kinh nghiệm về áp dụng tại địa phương nhưng chỉ duy trì được một thời gian ngắn. Nguyên nhân thất bại là do chưa tranh thủ được sự đồng tình của chính quyền về việc sử dụng lề đường ổn định, lâu dài cho các điểm hớt tóc phòng chống AIDS. Đây cũng chính là mối lo của những nhà tổ chức mô hình này tại Hải Phòng.