 Phóng to |
| Đại sứ VN tại UNESCO trao giải AUF cho GS Bùi Văn Ga (phải) ngày 13-12 tại Bỉ |
Ông là người VN đầu tiên nhận giải thưởng cao quí này trong suốt hơn 40 năm kể từ khi giải thưởng ra đời. Tất cả bắt đầu từ một mơ ước lớn lao: chế tạo “chiếc xe máy sạch” phù hợp với điều kiện người dân VN.
Từ sự đam mê khoa học
Tốt nghiệp khoa cơ khí ĐH Bách khoa Đà Nẵng năm 1980, chàng sinh viên nhỏ bé có cái tên khá ngộ nghĩnh Bùi Văn Ga được giữ lại trường làm giảng viên. Đó cũng là lúc người giảng viên trẻ này nung nấu một khát vọng được nghiên cứu khoa học và áp dụng những điều mình tìm tòi được phục vụ cuộc sống của người dân tại quê nhà. Vừa dạy anh vừa tiếp tục tìm kiếm tài liệu tự học. Sách thư viện không đủ, anh gom góp những đồng lương ít ỏi hằng tháng của mình mua sách và mày mò tự dịch. Năm 1985, thầy giáo Bùi Văn Ga được cử sang ĐH Trung tâm Lyon - Ecole Centrale de Lyon (Pháp) để làm luận án tiến sĩ (TS). Với hai đề tài “Nghiên cứu ngọn lửa rối và khuếch tán va đập vào thành” và “Nghiên cứu ngọn lửa rối và khuếch tán bằng nhiên liệu khí và lỏng” được bảo vệ thành công trước hội đồng gồm các nhà khoa học hàng đầu ở Pháp, vị TS 32 tuổi này đã khiến nhiều giáo sư tên tuổi của Pháp phải khen ngợi.Tuy nhiên cũng trong quá trình nghiên cứu với sự hợp tác của hai hãng xe nổi tiếng của Pháp là Citroen và Renault, TS Ga nhận thấy mặc dù công nghệ “sạch” đã được các nước phương Tây quan tâm từ lâu nhưng họ chỉ quan tâm áp dụng vào ôtô; còn đối với các nước đang phát triển như VN, nơi mà xe gắn máy đang là phương tiện chủ yếu, thuận tiện và hợp túi tiền của người dân thì việc ứng dụng công nghệ sạch chưa hề được đề cập đến. Thế là vị TS trẻ này đã nghĩ tới một công trình “dành cho người VN”: chuyển đổi xe gắn máy chạy xăng sang chạy bằng khí gas hóa lỏng (LPG)...
 Phóng to |
| GS Bùi Văn Ga với chiếc xe máy chạy bằng nhiên liệu sạch |
Sau khi về nước, năm 1997, cùng các đồng sự của mình tại Trung tâm Nghiên cứu bảo vệ môi trường ĐH Đà Nẵng, thầy Ga bắt tay làm thử. Việc đầu tiên, thầy mua một động cơ xe máy về nghiên cứu cải tiến và cho chạy không tải.
Kết quả khả quan, vậy là tiến hành lắp vào xe. Thế nhưng việc lắp đặt thêm một bộ phận chuyển đổi xăng sang LPG và bình chứa vào xe đã khiến chiếc xe trở nên cồng kềnh và xấu xí.
Thầy Ga nhớ lại: “Hồi đầu không biết lắp bình gas vào đâu, đành phải chở phía sau yên xe, có người nhìn thấy bảo ông thầy giáo này còn bán dạo hột vịt lộn ngoài giờ để tăng thu nhập!”. Gần một năm trời “bán hột vịt lộn” như thế, nhóm nghiên cứu đã quyết định tháo bình xăng, thay vào đó là bình gas 1,4kg và chế ra một bình xăng 1 lít lắp lùi về phía hộp đựng đồ nghề sửa xe. TS Ga tiếp tục đặt ra tiêu chí: chỉ sử dụng một bộ chế hòa khí mà có thể sử dụng được cả hai loại nhiên liệu để giảm thiểu việc lắp đặt thêm bộ phận.
|
Phát biểu tại lễ trao giải cho GS Bùi Văn Ga tại Louvain - La - Neuve (vương quốc Bỉ) ngày 13-12-2004, ông M.Abdelhafid Bebbarh - chủ tịch hội đồng khoa học AUF - nhấn mạnh: “Với việc nghiên cứu thành công động cơ đánh lửa cưỡng bức phun trực tiếp LPG, GS Bùi Văn Ga đã góp phần giải quyết vấn đề có tính thời sự của nhân loại hiện nay là tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và giảm ô nhiễm môi trường”. |
Mỗi lần cải tiến là mỗi lần nhóm nghiên cứu (mà chủ yếu là thầy Ga) phải bỏ tiền túi ra. Khối lượng tài liệu, sách vở đồng nghiệp Pháp gửi qua cho giáo sư và cả những lần giáo sư đi công tác mang về nặng cả tấn. Tính tổng cộng cả tiền túi và bạn bè giúp đỡ, nhóm nghiên cứu đã đầu tư xấp xỉ nửa tỉ đồng cho công trình của mình.Chưa hết, khi lần đầu tiên giới thiệu ra hội đồng khoa học của trường, nhóm nghiên cứu đã phải chịu đựng nhiều lời xì xào về tính không khả thi của đề tài ngay trong nội bộ trường. “Đó là những ngày tháng gian nan - TS Ga (giờ đã là giáo sư, hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Đà Nẵng) thừa nhận - Nếu chúng tôi thất bại sẽ có nhiều tiếng cười nhạo, nhưng chúng tôi luôn tin vào khả năng của mình”.Và rồi ngày đó cũng đã đến. Cuối năm 2000, sau ba năm làm việc trong im lặng, nhóm trình làng sản phẩm của mình: chiếc xe máy mang biển kiểm soát 43K5- 4079 chạy bằng hai nguyên liệu song song: xăng và LPG. Sau khi chạy thử nghiệm và tính toán, kết quả ngoài sức mong đợi: xe tiêu tốn 1kg LPG/120km trong khi đó phải tốn tới gần 3 lít xăng trên cùng quãng đường.
Với giá LPG hiện nay khoảng 11.000đ/kg và giá xăng 7.500đ/lít, người dùng đã có thể giảm được hơn phân nửa chi phí. Ngoài ra, về mặt môi trường, mức độ ô nhiễm do các chất CO, hydrocarbon (HC) mà xe máy chạy xăng thải ra sẽ giảm 30-80% khi chạy bằng LPG. Thêm một cái lợi nữa: xe chạy êm ru gần như xe chạy điện...Thành công bước đầu đã khuyến khích nhóm nghiên cứu. Chiếc xe mini bus “Greenbus” chạy bằng LPG tiếp tục trình làng - cải tạo từ chiếc Daihatsu Jumbo 1.6 - đã cho thấy mức độ phát thải khí CO vào môi trường giảm 75-90%, khí HC giảm 40-50%. Mức độ tiêu tốn xăng giảm 20%. GS Ga cho biết: “Mặc dù sử dụng LPG rất phù hợp, nhưng với điều kiện các điểm cung cấp LPG còn hạn chế như hiện nay, khi hết gas người sử dụng có thể dễ dàng đổ xăng để chạy tiếp mà không cần một thao tác nào khác”.
Với bộ chế hòa khí cải tạo, bình chứa LPG, bình xăng phụ và van chân không trị giá chừng 500.000đ, GS Ga có thể nhanh chóng biến chiếc xe chạy xăng bình thường thành chiếc xe máy “sạch”. Bản thân ông và các đồng sự vẫn ngày ngày lên giảng đường bằng những chiếc xe “sạch” đó.
|
Dựa trên kết quả nghiên cứu của mình, GS Ga đề xuất chế tạo một hệ thống xe gom rác chạy bằng LPG nhằm giúp người công nhân đỡ vất vả. Các công nhân thu gom rác sẽ được trang bị những chiếc xe máy chạy bằng LPG có thùng chở rác phía sau, dễ dàng và nhanh chóng luồn sâu vào các hẻm để thu gom rác. GS Ga và các đồng sự của mình hiện đang chuẩn bị ký hợp đồng với Công ty Môi trường đô thị Đà Nẵng để nhanh chóng đưa loại xe gom rác “văn minh” này vào hoạt động sớm nhất tại TP du lịch này. |
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận