Giá xăng RON 95-V tiếp tục tăng trong kỳ điều chỉnh chiều 21-6 - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Trước bối cảnh giá lại lập kỷ lục, nhiều ý kiến đề nghị cần xem lại để điều chỉnh.

Xăng "cõng" khoảng 11.500 đồng tiền thuế phí

Kỳ điều hành ngày 21-6, liên bộ Công thương - Tài chính đã chính thức điều chỉnh tăng giá xăng dầu. Cụ thể, xăng E5RON92 tăng thêm 185 đồng/lít, lên mức 31.302 đồng/lít; xăng RON95-III tăng thêm 498 đồng/lít, lên mức 32.873 đồng/lít. Như vậy, giá xăng duy trì mức tăng liên tiếp trong 7 kỳ điều hành vừa qua, tiếp tục thiết lập mức đỉnh trong lịch sử.

Trong khi đó, các mặt hàng dầu tăng mạnh hơn: dầu diesel 0.05S tăng 999 đồng/lít, lên mức 30.019 đồng/lít; dầu hỏa tăng thêm 946 đồng/lít, lên mức 28.785 đồng/lít…

Theo Bộ Công thương, kỳ điều hành lần này, giá các mặt hàng xăng dầu đều có xu hướng tăng, nhất là dầu diesel và dầu hỏa tăng cao.

Ông Trịnh Quang Khanh, tổng thư ký Hiệp hội Xăng dầu VN, giải thích hiện nay tổng số tiền thuế chiếm trên 30% một chút trong cơ cấu giá xăng RON95-III. Còn tính cộng thêm các khoản phí (gồm cả quỹ bình ổn giá, lợi nhuận, chi phí định mức...) thì tỉ lệ lên tới hơn 35% trong giá xăng dầu (khoảng 11.500 đồng/lít với giá RON95-III vừa điều chỉnh - PV).

Xăng dầu có chịu "thuế chồng thuế"

Việc giá xăng dầu tăng liên tục thời gian qua không những khiến người dân chịu gánh nặng chi tiêu lớn, mà các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cũng gặp không ít khó khăn. Một lãnh đạo doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu phân tích thêm: Cách tính thuế trên giá xăng dầu hiện nay là "thuế chồng thuế" rất bất cập, làm cho giá càng tăng cao.

Cụ thể, giá xăng dầu nhập vào bị đánh thuế nhập khẩu 8%. Thành tiền bao nhiêu lại tính thuế tiêu thụ đặc biệt thêm 10%. Thuế giá trị gia tăng cũng được tính thêm 8 - 10% trên cơ sở tổng các loại thuế, phí của giá bán lẻ xăng dầu. Dẫn tới việc lẽ ra mức thuế trên mỗi lít xăng sẽ phải chịu khoảng 28%, thì với cách tính như trên, tỉ lệ thuế/giá xăng chiếm trên 30%.

Giá càng cao, thuế thu được càng nhiều

Trong cơ cấu tính giá xăng hiện đang có 4 loại thuế, trong đó thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt được tính theo tỉ lệ phần trăm trên giá đầu vào. Vì vậy, chủ một doanh nghiệp đầu mối xăng dầu tính toán: "Với cách tính thuế trên tỉ lệ phần trăm giá xăng dầu nên giá càng tăng cao thì thuế thu được càng nhiều. Thực tế, thu ngân sách trong 5 tháng đầu năm đã rất ấn tượng, tăng tới 18,7% so với cùng kỳ và thặng dư lớn, trong khi người dân thì khó khăn, nên cần phải có đánh giá, rà soát lại kỹ lưỡng về các sắc thuế được tính trên giá xăng dầu, cân đối cho phù hợp, tránh giảm sốc cho người dân, doanh nghiệp" - chủ doanh nghiệp này đề nghị.

Một doanh nghiệp có kinh doanh phân phối xăng dầu khác thì nhấn mạnh: Chi phí cố định vẫn là 990 đồng/lít, khiến cho mức chiết khấu tới đại lý phân phối ở mức thấp, chỉ 300 - 500 đồng/lít, nhiều đơn vị không bù nổi chi phí. Trong khi đó, nhà máy lọc dầu trong nước hiện đang yêu cầu tăng thêm phụ phí là 200 - 300 đồng/lít, nên doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu càng khó khăn.

"Có doanh nghiệp lọc dầu lãi tới chục nghìn tỉ trong 6 tháng đầu năm, chỉ mong họ chia sẻ với xã hội và người dân. Đồng thời, Nhà nước cần có chính sách giảm thuế mang ý nghĩa thiết thực hơn trong việc hỗ trợ người dân, doanh nghiệp" - vị này nói.

Theo ông Trịnh Quang Khanh, thuế nhập khẩu xăng dầu là theo hiệp định thương mại, nên mức thuế hiện nay thực hiện theo cam kết. Nên giảm 50% thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng để kéo giá xuống, chứ chỉ giảm 1.000 đồng/lít thuế bảo vệ môi trường mà Bộ Tài chính đề xuất thì không được bao nhiêu.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Trần Văn Lâm, ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội, cho rằng trong điều kiện đặc thù thì phải đánh đổi một chút. Để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, chấp nhận giảm thuế là cần thiết.

Với thuế bảo vệ môi trường, theo thẩm quyền, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ được quyền quyết định giảm thêm 1.000 đồng/lít với xăng. Muốn hơn phải sửa luật, nên chỉ phát huy được phần nào vai trò bình ổn giá. Nên ông Lâm khuyến nghị với thuế nhập khẩu xăng dầu, việc giảm thuế này thuộc thẩm quyền Chính phủ nên có thể cân nhắc, tính toán trên cơ sở các hiệp định quốc tế và thực tế để sửa ở mức phù hợp.

Dự báo giá xăng dầu trong 6 tháng cuối năm có thể vẫn sẽ biến động, ông Lâm khuyến nghị cùng với biện pháp kiểm soát giá, cơ quan chức năng cần phân tích ngành hàng, mặt hàng, đối tượng nào đang chịu áp lực lớn từ giá xăng dầu cao để tiếp tục có chính sách hỗ trợ, nhằm giúp mặt hàng đó không tăng theo giá xăng dầu.

Tăng giá xăng lần thứ 7 liên tiếp

TTO - Từ 15h ngày 21-6, giá xăng dầu được các doanh nghiệp tiếp tục điều chỉnh tăng sau phiên điều hành của liên bộ Tài chính - Công thương.