Phóng to

Xáng cạp vào khu bảo tồn đào ao - Ảnh: P.Nguyên

TT - Nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt trong một lần về thăm Lung Ngọc Hoàng (Hậu Giang) đã chỉ đạo phải bảo tồn khu thiên nhiên này, bảo vệ hệ sinh thái vùng đất ngập nước còn sót lại và giữ “lá phổi” cho tiểu vùng tây sông Hậu. Nhưng giờ đây lãnh đạo khu bảo tồn này đang cho phá rừng để nuôi cá...

Định lấy thêm 100ha nuôi cá

Năm 2002, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định thành lập khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng. Sau đó tỉnh Cần Thơ thực hiện bằng việc sáp nhập Lâm trường Mùa Xuân với Lâm trường Phương Ninh. Diện tích khu bảo tồn trên 2.800ha, được phân thành các khu: bảo vệ nghiêm ngặt, phục hồi sinh thái, hành chính, dịch vụ du lịch và khu thực nghiệm khoa học.

Nhưng gần đây ban giám đốc khu bảo tồn đã cho đào bới tại Lâm trường Mùa Xuân (cũ) để đào ao nuôi cá. Tại khu vực Kênh Lệch (thị xã Ngã Bảy), nhiều tốp nhân công khẩn trương đưa xáng cạp, máy thổi đất đào xới ầm ầm. Có đến 18 ao đã đào hoàn thành, mỗi ao rộng hàng ngàn mét vuông. Đê bao cũng được đắp hoàn chỉnh chạy dài tít tắp, bao quanh hàng chục hecta.

Một cán bộ có trách nhiệm của khu bảo tồn cho biết việc đào ao này có chủ trương của UBND tỉnh từ năm 2005 với diện tích cho phép khoảng 30ha. Tuy nhiên trong năm 2006 chỉ mới đào được ba ao, mỗi ao 5.000m2 để nuôi cá tra thử nghiệm. Năm nay, khi con cá tra bắt đầu sốt thì dự án này được triển khai nhanh hơn. Trong bước thực hiện dự án, một ý tưởng lấy thêm 100ha nữa để nuôi cá cũng đang được tính tới nhưng chưa có chủ trương của tỉnh.

Biến khu bảo tồn thành khu bảo vệ

Ông Năm Huynh, nguyên giám đốc Lâm trường Phương Ninh (cũ), bức xúc: “Rừng xác xơ hết rồi, từ năm 2003 đến nay ban giám đốc khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng đã đốn khoảng 1.300ha rừng tràm và đốn sạch 71ha rừng keo tai tượng, bạch đàn, tràm bông vàng...”.

Ông Thọ, giám đốc khu bảo tồn, biện minh rằng khu vực đào ao biệt lập ấy trước đây chỉ toàn là mương, liếp trồng khóm, mía, không đem lại lợi ích gì. Vì vậy đào ao để ương cá giống phục vụ nhân dân. Tuy nhiên, chị Xuân, đang chặt cây rừng thuê cho một tay thầu phá rừng nơi đây, tiết lộ: “Gia đình tôi cùng đoàn nhân công khai thác trắng khoảng 20ha tràm ở Lâm trường Mùa Xuân cho thầu Dân. Phải tranh thủ đốn để kịp cho xáng cuốc vô đào ao”.

Ông Nguyễn Văn Đồng, giám đốc Sở NN & PTNT Hậu Giang, cho biết tỉnh có chủ trương cho đào ao khoảng 30ha, nhưng không phải đào trong rừng mà là trên đất mía; đồng thời phải thực hiện theo chức năng sản xuất nông - lâm - ngư kết hợp. Còn việc đào ao trên diện tích lớn và trong khu vực biệt lập như vậy có lập dự án và đánh giá tác động môi trường hay không thì ông Đồng nói chưa nhận được bất kỳ dự án nào về việc đào ao nuôi cá từ ban giám đốc khu bảo tồn.

Mặc dù Chính phủ có quyết định và UBND tỉnh Hậu Giang kiên định với chủ trương biến Lung Ngọc Hoàng thành khu bảo tồn thiên nhiên, nhưng ban giám đốc khu bảo tồn lại có ý định chuyển sang xây dựng thành khu bảo vệ cảnh quan rừng đặc dụng với lý do diện tích rừng còn ít, động vật quí hiếm không còn... Trong khi đó, một nguồn tin cho biết kiểm lâm phát hiện có ba loài động vật nằm trong Sách đỏ đang còn trú ngụ trong khu rừng này.

Phóng to

Đưa gỗ rừng ra thị trường - Ảnh: P.Nguyên

Thầu “được lòng” cán bộ

Suốt những năm gần đây, việc khai thác rừng trong khu bảo tồn dường như được hợp thức hóa. Hằng ngày tàu ghe vào rừng chở gỗ ra ngoài ầm ầm. Qua tìm hiểu của chúng tôi, một số người dân vào đây làm ăn “được lòng” với cán bộ đã trở thành thầu khai thác gỗ.

Cách đây năm năm, thầu Tùng quay về khu bảo tồn Lung Ngọc Hoàng đóng một chiếc ghe 10 tấn để hợp đồng khai thác cây hầm than. Chỉ trong vòng vài năm, trên 70ha bạch đàn, tràm bông vàng, keo tai tượng được trồng từ hàng chục năm trước ở các tuyến bờ bao, kênh lô, kênh khoảng và kể cả khu vực bảo vệ nghiêm ngặt trong khu bảo tồn cũng bị đốn hạ. Nhiều người dân trong khu bảo tồn thắc mắc không biết vì sao mà thầu Tùng được mua cây với giá rẻ không ngờ. Một cây khoảng 10 năm tuổi, khi khai thác bán lại cho dân cất nhà, thầu Tùng lấy 250.000 đồng; trong khi đó giá mua thực tế chỉ có 4.100 đồng. Mười năm trước, để trồng các cây này Nhà nước phải bỏ ra 1.100 đồng/cây. Chính nhờ sự độc quyền khai thác đối với những loại cây khai thác trắng mà thầu Tùng phất lên như “diều gặp gió” với hàng chục lò hầm than, lượng gỗ khai thác trong khu bảo tồn được thầu Tùng vận chuyển ra thị trường các tỉnh.

Thầu Dân lúc đầu vào khu bảo tồn ươm cây giống bán lại cho lâm trường, nhưng từ khi có chủ trương “tỉa thưa” rừng thì ông đứng ra làm thầu. Bãi tập kết tràm “tỉa thưa” của thầu Dân nằm ngay trong khu bảo tồn nghiêm ngặt, trải dài theo kênh Long Phụng, lúc nào cũng tất bật tàu ghe vào chuyên chở. Nói là “tỉa thưa”nhưng khi vào rừng thấy cây nào to, đẹp là đội quân khoảng 40 người của tay thầu này tỉa trước. Chính vì thế bãi tràm của thầu Dân không lúc nào vơi.

Ông Ba Thành, một cựu chiến binh sống ở đây, nói chua xót: “Đây là nơi được bảo vệ nghiêm ngặt, người lạ mặt rất khó vào, vậy mà toàn bộ diện tích cây trồng ven bờ bao đã bị đốn gần hết rồi. Họ nói là tỉa thưa nhưng chúng tôi thấy nhân công toàn hạ những cây tràm lớn, suông. Khai thác kiểu này chừng hai mùa nữa là rừng của khu bảo tồn Lung Ngọc Hoàng sẽ không còn tồn tại”.