PGS.TS NGUYỄN HỒNG THÁI

Theo đánh giá của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), tổn thất kinh tế do ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn của Việt Nam như Hà Nội và TP.HCM có thể lên đến 2-3% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Với thực trạng hạ tầng còn yếu kém và lượng xe cá nhân phát triển theo cấp số nhân như hiện nay, nếu không kiểm soát tốt việc sử dụng xe cá nhân thì đừng mơ đến việc giải quyết kẹt xe.

Theo các nghiên cứu đã thực hiện, số hành trình đi lại trung bình của mỗi người dân tại các đô thị lớn của Việt Nam dao động từ 2,7 đến 3 chuyến đi/ngày/người.

Dự báo đến năm 2020, nhu cầu về giao thông tại Hà Nội sẽ trên 18 triệu lượt đi lại/ngày, con số này tại TP.HCM sẽ trên 30 triệu lượt.

Bên cạnh đó, sự phân bố không đều của nhu cầu giao thông theo các giờ trong ngày và tập trung nhiều vào giờ cao điểm đã dẫn đến sự quá tải của cơ sở hạ tầng tại các TP này.

Do vậy, cần phải quản lý tốt việc sử dụng phương tiện và việc này cần được thực hiện một cách đồng bộ, toàn diện, lâu dài.

Theo tôi, để từng bước hạn chế xe cá nhân, cần thực hiện đồng bộ ba biện pháp chính:

1 Biện pháp hành chính

Hạn chế, thậm chí cấm sử dụng xe máy tại một số khu vực như trung tâm TP, nghiên cứu từng bước áp dụng hạn chế xe ngoại tỉnh vào trung tâm trong giờ cao điểm.

Trên các tuyến có làn dành riêng cho xe buýt, cấm xe máy hoạt động hoặc chỉ cho đi một chiều hay chỉ cho hoạt động ngoài giờ cao điểm hoặc thời gian không có xe buýt; cấm đỗ xe máy và kinh doanh buôn bán trên vỉa hè; đồng thời áp dụng chế độ làm việc lệch giờ giữa các khối cơ quan hành chính, trường học và khối kinh doanh để giảm lượng xe vào các giờ cao điểm.

2 Biện pháp kinh tế

Nhằm điều tiết nhu cầu đi lại, vừa nâng cao trách nhiệm của người tham gia giao thông để chia sẻ trách nhiệm với Nhà nước.

Biện pháp này gồm: tổ chức và xây dựng thêm các điểm đậu xe có thu phí, tăng thuế và phí sử dụng đường bộ đô thị đối với những xe mới khi làm thủ tục sở hữu cũng như các xe đang lưu hành, với phương án tăng dần mức thu hằng năm.

Số tiền thu được từ các khoản phí nêu trên sẽ được đưa vào quỹ phát triển giao thông đô thị do TP quản lý nhằm phục vụ nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng giao thông và vận tải công cộng đô thị.

3 Biện pháp tâm lý, giáo dục

Nhằm khuyến khích, tạo điều kiện và tiến tới yêu cầu các đối tượng như sinh viên, học sinh và các công chức, viên chức và những lãnh đạo trong cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt là tại cơ quan chính quyền TP, phải sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng phục vụ đi lại, nhằm tạo sức lan tỏa đến các đối tượng khác.

Kẹt xe trên đường Trường Chinh, TP.HCM - Ảnh: HỮU KHOA