 Phóng to |
Còn tôi lại mải mê ngắm nghía một “đồ xưa” trong điện Long An và thầm ước ao: “Giá như tác giả mấy chương trình kia có dịp tiếp xúc với món đồ xưa này, chắc dân Huế sẽ có dịp thưởng ngoạn một bữa tiệc áo dài thú vị nhất trong các kỳ festival Huế”.
Đó là một bức trấn phong gồm 10 phiến gỗ ghép lại, mỗi phiến dài 170cm, rộng 30cm, hiện đang trưng bày trong điện Long An (Bảo tàng Mỹ thuật cung đình Huế).
Hai mặt trấn phong là hai bức tranh liên hoàn, vẽ cảnh sinh hoạt ở xứ Huế và ở đất Bắc, được thể hiện bằng nghệ thuật sơn khắc.
 Phóng to |
Áo dài là một nét sinh hoạt truyền thống của phụ nữ Huế. Ngày trước, mỗi khi bước chân ra khỏi nhà người phụ nữ Huế nào cũng mặc áo dài, bất kể là đi học, đi chơi hay đi chợ. Cả những cô gái đang chèo đò trên sông Hương, thậm chí cả người đàn bà lam lũ chốn sơn tràng khi gánh than về bán ở chợ kinh cũng mặc áo dài. Có thể nói rằng Huế không chỉ là kinh đô của nhà Nguyễn mà còn là kinh đô của áo dài VN.
Điều thú vị là tác giả của bức tranh “tôn vinh áo dài Huế” này không phải là họa sĩ gốc Huế. Năm 1936, một nhóm sáu sinh viên của Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, trong đó có hai người sau này trở thành các bậc lão trượng trong làng hội họa VN là Nguyễn Gia Trí và Nguyễn Đức Nùng, cùng rủ nhau đi thăm Huế. Sau một tuần vãn cảnh cố đô, sáu chàng sinh viên đất Bắc đã hợp sức làm nên tuyệt tác này và mang vào Huế tặng vua Bảo Đại năm 1937. Trong tranh, các họa tiết được tạo thành từ các nét khắc trên gỗ, theo kiểu khắc ván để in tranh mộc bản Đông Hồ. Từ các họa tiết khắc nền ấy, người họa sĩ đã sơn các lớp màu khác nhau để tạo thành một bức trấn phong rực rỡ và hài hòa màu sắc.
Bức trấn phong này đã được trưng bày ở điện Long An từ những năm 1980 nhưng không ai chú ý tìm hiểu xuất xứ của nó. Năm 1990, một nhóm chuyên viên của Bảo tàng Mỹ thuật VN vào Huế nghiên cứu. Một trong số ấy là anh Nguyễn Đăng Khoa (nay đã mất) đã chụp ảnh bức trấn phong về nghiên cứu. Chính anh là người đã tìm ra và thông báo cho tôi về các tác giả và nguồn cơn của bức tranh đặc biệt này.
Vì là những chàng trai gốc Bắc nên các tác giả bức trấn phong không chỉ thể hiện cảnh Huế ở mặt trước, mà còn gửi gắm hình ảnh quê hương mình lên mặt sau bức trấn phong. Đó là hình ảnh một đêm trung thu miền Bắc với 33 đứa trẻ tóc để chỏm, chia làm bảy nhóm đang vui tết.
Festival Huế năm nay sẽ có một cuộc trình diễn áo dài với chủ đề “Trở lại thiên đường”. Giá như các nhà tạo mẫu được xem bức trấn phong tôn vinh áo dài Huế trong điện Long An, thì nhiều mẫu áo dài trên bức tranh sẽ là ý tưởng hay để các nhà tạo mẫu tham khảo (cả kiểu dáng lẫn hoa văn, màu sắc). Và giá như các nhà tổ chức festival sẽ tái hiện toàn bộ khung cảnh thơ mộng trong bức tranh kia thành một cuộc biểu diễn áo dài Huế trên hồ Tịnh Tâm. Nghĩa là, thay vì biểu diễn áo dài cách tân trong cung Diên Thọ, các người mẫu sẽ mặc áo dài Huế tham dự các sinh hoạt như chơi cờ, cắm hoa, mời trà, thêu thùa, chèo thuyền hái sen trong hồ...
Thể hiện kịch bản như vậy không quá khó bởi môi trường biểu diễn thì đã có sẵn hồ Tịnh Tâm. Và chính quyền Thừa Thiên - Huế đã từng có kế hoạch cho xây dựng những nhà bát giác, đình tạ, lầu các... trên các đảo Bồng Lai, Phương Trượng và cả trên mặt hồ để tổ chức các hoạt động nhân dịp festival.
Ngoài múa rối nước, biểu diễn chèo Huế..., kết hợp biểu diễn áo dài Huế sẽ làm cho các hoạt động nơi hồ Tịnh Tâm thêm rộn rã, thú vị, trữ tình.
Làm được như thế dân Huế hẳn sẽ hài lòng lắm và ban tổ chức cũng sẽ bớt nghe tiếng xì xào của mấy “mệ” Huế: “Chán chi chỗ mà cứ mặc mấy cái áo trời ơi lộn lui lộn tới trong cung vua”.
Người Huế vốn nền nếp và hoài cổ. Họ luôn “thương cảm” những gì “phảng phất hồn xưa” hơn là chấp nhận những cách tân dễ gây “phản cảm” lại được trình diễn ở những nơi “nhạy cảm” như đã xảy ra trong các kỳ festival trước.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận