Các bị cáo tại buổi xét xử sáng 19-10 - Ảnh: HỮU KHOA

Phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án buôn lậu, làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức xảy ra tại Công ty cổ phần VN Pharma đang diễn ra tại TAND cấp cao tại TP. HCM.

08h25, Hội đồng xét xử công bố khai mạc phiên toà. Một số người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt nhưng theo đại diện Viện KSND Cấp cao giữ quyền công tố tại phiên tòa, những người vắng mặt trên không ảnh hưởng tới việc xét xử nên vẫn tiếp tục phiên toà. 

Theo chủ toạ, dự kiến phiên toà sẽ diễn ra trong 2 ngày, tuy nhiên tuỳ vào diễn biến phiên toà, thời gian có thể sẽ kéo dài hơn dự kiến.

Nguyên tổng giám đốc VN Pharma xin giảm nhẹ hình phạt

Khai trước tòa, bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng nói đã ăn năn hối cải vì những gì đã xảy ra. Bản án  sơ thẩm (tuyên 12 năm tù) với bị cáo là quá khắt khe bởi bị cáo không có ý thức buôn bán hàng giả.

"Khi nhập lô thuốc về, bị cáo đấu thầu và trúng thầu ở Sở y tế TP. HCM. Trong ý chí bị cáo nghĩ lô thuốc H-Capita rất tốt" - Hùng trình bày trước tòa.

Tòa chất vấn tại sao thuốc tốt lại còn thuê dược sĩ viết hồ sơ tiêu chuẩn thuốc giả? Hùng lý giải: Viết tiêu chuẩn thuốc tốt làm cơ sở để sau này đặt hàng theo tiêu chuẩn đó.

- Tại sao nhập thuốc chính ngạch lại nâng khống giá thuốc trên hợp đồng? Hùng lý giải: Thứ nhất là do vốn của công ty chưa sử dụng đến. Để tăng lợi nhuận cho công ty nên bị cáo mang tiền đi gửi tiết kiệm. Thứ hai là linh hoạt trong quá trình bán hàng.

Tòa hỏi thẳng: Mục đích nâng khống giá thuốc có phải để chi hoa hồng cho các bác sĩ không? Bị cáo Hùng: "Không phải thưa quý tòa, mà để phục vụ cho công tác bán hàng".

Tòa tiếp tục chất vấn Nguyễn Mạnh Hùng về việc nâng khống giá thuốc để chi hoa hồng cho các bác sĩ. 

Hồ sơ thể hiện để hợp thức hồ sơ, chứng từ mua lô thuốc H-Capita chữa ung thư, VN Pharma đã thông qua dịch vụ chuyển tiền thuê để chuyển tiền ra nước ngoài. 

Giá thuốc H-Capita là 27 USD một hộp, tuy nhiên nguyên tổng giám đốc VN Pharma Nguyễn Minh Hùng đã chỉ đạo nâng khống lên 75 USD/hộp. Mục đích số tiền chênh lệch này để chi hoa hồng cho các bác sĩ ở bệnh viện mà VN Pharma có nhiệm vụ cung cấp thuốc.

Quá trình điều tra, Ngô Anh Quốc - nguyên phó tổng giám đốc VN Pharma đã giao nộp cho cơ quan điều tra một số giấy biên nhận chi tiền cho nhân viên phòng bán hàng để chi phí cho bác sĩ các bệnh viện mà VN Pharma cung cấp thuốc. Tổng cộng các hóa đơn này khoảng 7,5 tỉ đồng.

Bị cáo Ngô Anh Quốc - nguyên phó tổng giám đốc VN Pharma - Ảnh: HỮU KHOA

Nhiều vấn đề chưa rõ trong kết luận giám định

Trước đó, bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM đã bị Viện KSND cấp cao tại TP.HCM kháng nghị. Bên cạnh việc nhận định bản án có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội, kháng nghị còn cho rằng kết luận giám định của Bộ Y tế có nhiều vấn đề chưa rõ.

Điểm gây nhiều tranh cãi trong vụ án là lô thuốc H-Capita do công ty VN Pharma nhập về là thuốc giả hay thuốc kém chất lượng? Hành vi của các bị cáo là buôn lậu hay buôn bán thuốc giả?

Khi xét xử sơ thẩm, đại diện Viện KSND TP.HCM giữ quyền công tố tại tòa và hội đồng xét xử đều cho rằng hành vi của các bị cáo là buôn lậu, lô thuốc H-Capita là thuốc kém chất lượng chứ không phải thuốc giả. 

Vì vậy, các bị cáo bị kết án về hai tội buôn lậu và làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức.

Tại bản kháng nghị, Viện KSND cấp cao tại TP. HCM đã chỉ rõ: Tháng 12-2014, Bộ Y tế có quyết định thành lập Hội đồng giám định lô thuốc H-Capita với thành phần hội đồng giám định gồm 10 người do ông Đỗ Văn Đông - Phó cục trưởng Cục quản lý dược làm chủ tịch hội đồng.

Ông Đông là cấp dưới của ông Nguyễn Quốc Cường, Cục trưởng Cục quản lý dược- người đã ký văn bản cấp phép cho VN Pharma nhập khẩu lô thuốc H-Capita về VN. 

Cục quản lý dược là đơn vị cấp phép cho VN Pharma nhập khẩu lô thuốc. Quá trình cấp phép có nhiều thiếu sót, sai phạm cần xem xét trong vụ án nhưng lại đơn vị này lại tham gia giám định tư pháp chính lô hàng mà mình cấp phép là chưa đảm bảo tính khách quan.

Hội đồng giám định cũng kết luận lô thuốc H-Capita chứa 97% hoạt chất capecitanbine, là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được dùng làm thuốc chữa bệnh cho người.

Nguyễn Minh Hùng - nguyên tổng giám đốc VN Pharma đến tòa ngày xét xử 19-10 - Ảnh: HỮU KHOA

Theo Viện KSND cấp cao tại TP. HCM, kết luận giám định của Bộ Y tế quá mâu thuẫn, không phù hợp với quy định của pháp luật và thực tế khách quan của vụ án.

Cụ thể, giám định cho rằng thuốc H-Capita "không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người", trong khi các bị cáo nhập về với mục đích chữa bệnh ung thư cho người. Tuy nhiên kết luận giám định lại cho rằng thuốc kém chất lượng mà không kết luận là thuốc giả.

Vì vậy Viện KSND cấp cao tại TP. HCM cho rằng cần thiết phải trưng cầu giám định lại để đảm bảo tính khách quan và chính xác. Bởi kết luận giám định là một trong những chứng cứ quan trọng, làm cơ sở cho việc xác định tội danh của các bị cáo được chính xác là đúng pháp luật.

Phải xử hành vi kinh doanh thuốc giả

Trước đó, TAND TP.HCM đã tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng (nguyên tổng giám đốc VN Pharma) và Võ Mạnh Cường (người môi giới cho VN Pharma nhập lô thuốc trị ung thư không rõ nguồn gốc) cùng mức án 12 năm tù về tội buôn lậu. 

Tuy nhiên, nhiều ý kiến dư luận không đồng tình vì cho rằng các bị cáo đã có hành vi kinh doanh thuốc giả chứ không phải là hành vi buôn lậu.

Xử sơ thẩm, TAND TP.HCM đã tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng 12 năm tù - Ảnh: HỮU KHOA

Theo bản án, từ năm 2012, Hùng đã bàn với Cường nhập khẩu loại thuốc chữa ung thư là H-Capita 500mg về VN. Do công ty ở Canada không cung cấp được một số giấy tờ về tiêu chuẩn thuốc, Hùng đã chỉ đạo nhân viên làm giả các giấy tờ này. 

Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97% hoạt chất capecitabine, là thuốc không rõ nguồn gốc, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.

Kháng nghị của Viện KSND cấp cao tại TP.HCM cho rằng ý thức của các bị cáo trong vụ án từ đầu đến cuối là để nhập hàng giả và bán hàng giả nhằm thu lợi bất chính.

Cụ thể, để nhập khẩu được lô thuốc về VN, các bị cáo đã làm và sử dụng một loạt con dấu, giấy tờ giả bao gồm Giấy chứng nhận bán hành tự do (FSC) và Giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) của Bộ y tế Canada, được hợp pháp hóa lãnh sự của Đại sứ quán VN tại Canada.

Kết quả xác minh tất cả các giấy tờ trên đều là giả: giả dấu hợp pháp hóa lãnh sự của Đại sứ quán VN tại Canada, giả chữ ký của tham tán Đại sứ quán Việt Nam Nguyễn Văn Quyền, giả hồ sơ kỹ thuật thuốc.

Mã số, mẫu vạch in trên vỏ hộp thuốc không được đăng ký bởi bất cứ quốc gia nào. Do vậy, Viện KSND cấp cao tại TP.HCM cho rằng cần xem xét toàn diện hành vi của các bị cáo với các chứng cứ khác trong vụ án để xác định đúng bản chất, tội danh của các bị cáo.

Còn lọt người, lọt tội trong vụ nhập thuốc giả của VN Pharma TTO - Kháng nghị của Viện KSND cấp cao cho rằng nguyên tổng giám đốc Nguyễn Minh Hùng cùng một số đồng phạm còn có hành vi làm giả con dấu, tài liệu nhưng cấp sơ thẩm chưa truy tố, xét xử.

Thanh tra quá trình 'phát triển thần tốc' của VN Pharma TTO - Lúc ông Nguyễn Minh Hùng, chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ của VN Pharma, bị bắt cách đây 3 năm, doanh nghiệp này còn chưa đầy 3 tuổi. Sự đi xuống của VN Pharma là hệ quả của những gì đứng đằng sau sự phát triển "thần tốc" trong 3 năm đó.

Thêm khẳng định công ty VN Pharma nhập thuốc giả TTO - Phó chánh văn phòng Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389) khẳng định: Thuốc trị ung thư H-Capita do công ty VN Pharma nhập khẩu là hàng giả.