Bùi Giáng - Ảnh tư liệu do họa sĩ Nguyễn Thiên Chương cung cấp

Lịch sử thơ ca và tư tưởng thế kỷ 20 tại Việt Nam ghi “dấu ấn điên và phiêu bồng ngút ngàn” của Bùi Giáng. Có khi ông được ví với thi sĩ điên huyền thoại Gérard de Nerval (1808-1855) của Pháp, người có tập Sylvie (1853) được Bùi Giáng chuyển ngữ diễm tuyệt thành Mùi hương xuân sắc, in năm 1969 tại Sài Gòn.

Trước tác, dịch thuật và di cảo của ông để lại hơn 100 đầu sách. Trước năm 1975 tại miền Nam, cùng với Trịnh Công Sơn, Phạm Công Thiện, Nguyễn Đức Sơn…, tên tuổi Bùi Giáng tạo nên một sức hút lớn với người hâm mộ.

Sinh thời, Bùi Giáng vẽ khá nhiều. Theo họa sĩ Phạm Cung (sinh năm 1932) thì phải lên đến hàng trăm bức. Thế nhưng do nhiều người nghĩ ông “điên vẽ bậy” và tâm hồn lạc điệu khi cảm nhận tranh của ông nên ít khi giữ lại.

Họa sĩ Phạm Cung lưu giữ hơn 20 bức vẽ trong khoảng 1982 đến 1994, do giai đoạn này Bùi Giáng hay lui tới xưởng của Phạm Cung vẽ chơi.

Bùi Giáng thường dặn dò Phạm Cung lưu giữ tranh để khi nhớ ông sẽ đến “xem lại thơ của mình”.

Bùi Giáng xem việc vẽ tranh cũng là cách làm thơ. Cho nên, các tác phẩm của ông, nếu có đặt tên, thì thường lấy cảm hứng từ chính thi ca, tư tưởng.

“Ngoài những bức tự họa, tôi thấy phần nhiều Bùi Giáng vẽ theo nguồn thơ và nguồn tư tưởng bất tận của ông”, Phạm Cung nhận xét.

Có vẻ như Bùi Giáng làm gì cũng dễ dàng, nhưng ít khi dễ dãi. Tranh của ông cũng vậy, vẽ như chơi, nhưng đủ đầy về bố cục, hòa sắc và ý tưởng.

Tác phẩm Gửi đêm của Bùi Giáng - Ảnh tư liệu

Bức tranh Bùi Giáng đấu giá tại phiên Thiện Nhân và những người bạn cho thấy ý đồ nghệ thuật rõ ràng và bố cục hoàn thiện.

Tác phẩm có tên Gửi đêm (mực tàu và gouache color trên giấy, 42 cm x 31,5 cm, 1992) với giá khởi điểm là 2.500 USD, là một cơ hội hiếm gặp cho những nhà sưu tập muốn mở lối đi riêng cho mình.

Nói cách khác, chọn tranh Bùi Giáng là một chọn lựa “khó đụng hàng”. Trên thị trường hiện nay tranh Bùi Giáng còn lại quá ít, chỉ vài chục bức, mà không phải lúc nào chủ nhân cũng hào phóng… “buông tay”, chuyển nhượng. Ấy là chưa kể những bức có bố cục, màu sắc đặc biệt như Gửi đêm lại càng ít hơn nữa.

Khác biệt của phiên đấu Thiện Nhân và những người bạn ngày 22-10 là tất cả tác phẩm đều được chủ động tuyển lựa theo tiêu chí nghệ thuật và thước đo từ lòng ưu chuộng của giới sưu tập.

Vì tuyển lựa, nên phía tổ chức tránh được thế bị động, hoặc vị nể, kiểu như "thiện nguyện mà, nhà sưu tập hoặc họa sĩ có ủng hộ tác phẩm là tốt rồi, chất lượng thế nào mà chẳng được". Phiên đấu này không có những tác phẩm như vậy.

Với những ai yêu mến nghệ thuật, phiên đấu giá còn có kiệt tác Phố cổ Hà Nội của danh họa Bùi Xuân Phái (1920-1988) và các tác phẩm của Lê Kinh Tài, Đinh Thị Thắm Poong, Lim Khim Katy, Nguyễn Thị Châu Giang, Nguyễn Văn Đức, Lê Hào, Đào Xuân Tình, Nguyễn Ngọc Vũ…