Người dân Thổ Nhĩ Kỳ hưởng ứng lời kêu gọi của tổng thống Erdogan, biểu tình chống nỗ lực đảo chính và chụp hình bên những chiếc xe tăng bị bỏ lại của lực lượng ủng hộ đảo chính - Ảnh: Reuters

Quân đội chính phủ và cảnh sát quân sự nước này giết chết 16 người liên quan đến cuộc đảo chính, bắt giữ 754 thành viên của lực lượng vũ trang.

60 người thiệt mạng

Hãng tin nhà nước Anadolu đưa tin lực lượng an ninh đã giải cứu thành công người đứng đầu quân đội Thổ Nhĩ Kỳ là tướng Hulusi Akar cùng một số nhân viên quân sự khác tại một căn cứ không quân phía tây bắc thủ đô Ankara.

Cho đến nay 60 người đã thiệt mạng trong nhiều cuộc đụng độ trong đêm giữa lực lượng an ninh chính phủ và cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ, hầu hết là thường dân.

Một phó cảnh sát trưởng ở Ankara cho biết cơ quan chức năng đã ra lệnh bắt giữ những người mà họ tin rằng có liên quan.

Một số quan chức tại Tòa án phúc thẩm tối cao Thổ Nhĩ Kỳ cũng nằm trong danh sách bị bắt giữ.

Thủ tướng Binali Yildirim tuyên bố chính phủ đã kiểm soát tình hình và ra lệnh cho quân đội bắn hạ máy bay bị những kẻ đảo chính cướp đi. Quân đội cũng đã bắn rơi một trong những chiếc trực thăng chở lực lượng ủng hộ đảo chính ở ngoại ô Ankara.

Các quan chức EU bao gồm Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean Claude Juncker và đại diện cấp cao của EU về đối ngoại Federica Mogherini đã ban hành một tuyên bố hỗ trợ chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ.

CNN Turk báo cáo vẫn còn những tiếng súng lẻ tẻ vang lên trong các thành phố lớn.

Lực lượng đảo chính đầu hàng

Binh sĩ nổi dậy ở một số khu vực tại các thành phố lớn đã giao nộp vũ khí và đầu hàng lực lượng cảnh sát trung thành với tổng thống Recep Tayyip Erdogan.

Vào sáng 16-7, thông qua một kênh phát sóng truyền hình trực tiếp, một trong số những lãnh đạo của phe đảo chính bị chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ đã ra lệnh cho đơn vị binh sĩ gồm 60 người của ông đầu hàng các nhà chức trách.

Đơn vị của lãnh đạo trên lúc đó đang chốt chặn và kiểm soát một trong những nhánh của cầu Bosphorus tại Istanbul. Hình ảnh từ CNN Turk và Reuters cho thấy số binh lính này rời khỏi xe tăng trên cầu, giơ hai tay lên cao và giao nộp vũ khí cho cảnh sát.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã giành lại quuyền kiểm soát sân bay chính Ataturk tại Istanbul và các chuyến bay vốn bị gián đoạn trong nỗ lực đảo chính đã được nối lại lúc 10g sáng nay (theo giờ Việt Nam).

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh nỗ lực đảo chính "thất bại vì sự đoàn kết và thống nhất của người dân Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống và chính phủ đang kiểm soát tình hình".

Đồng thời Bộ cũng nhấn mạnh rằng: "Không phải toàn bộ Lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào nỗ lực đảo chính này. Nó được thực hiện bởi một phe nhóm trong lực lượng vũ trang và sẽ nhận lấy sự đáp trả rất xứng đáng từ đất nước của chúng ta".

Cho đến giờ vẫn chưa rõ ai là người đứng đầu phe đảo chính hoặc có bao nhiêu người tham gia vào âm mưu này.

Trước đó, trong đêm 16-7 nhóm nỗ lực đảo chính đã tuyên bố một "hội đồng hòa bình" sẽ điều hành đất nước thay cho chính phủ lâm thời và ban hành lệnh giới nghiêm.

Nổ lớn tại quảng trường, tòa nhà quốc hội

Trong suốt cuộc đảo chính đã xảy ra 2 vụ nổ lớn tại Quảng trường Taksim tại trung tâm Istanbul và 3 đợt đánh bom nhắm vào tòa nhà quốc hội ở Ankara.

Hãng tin  Anadolu trích lời người phát ngôn Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ Ismail Kahraman cho biết một quả bom đã trúng một góc của một tòa nhà​ trong khu phức hợp của quốc hội, làm bị thương 12 người, trong đó có một số người bao gồm nhân viên an ninh và nhân viên tòa nhà quốc hội bị thương nặng.

Anadolu cho biết quả bom hoặc trái đạn cối này thuộc về lực lượng đảo chính. Quả bom đã rơi xuống gần cửa ra vào của tòa nhà. Hãng tin Hurriyet cho biết các đại biểu có mặt trong quốc hội đã xác nhận thông tin về vụ nổ.

Một đoạn video được cho là quay lại thời điểm xảy ra vụ đánh bom đang lan truyền trên mạng truyền thông xã hội Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong đoạn clip này, một nghị sĩ đang phát biểu trước các đại biểu khác trong một khán phòng có nội thất giống như nội thất bên trong tòa nhà quốc hội. 

Khi bài phát biểu kết thúc, nghị sĩ này đã nhận được một tràng pháo tay. Một tiếng nổ lớn xảy ra lúc đó và người quay phim dường như đã té xuống sàn nhà. Sau đó là âm thanh của sự hoảng loạn.

Gần 7g (theo giờ Việt Nam), một quả bom khác cũng đáp xuống trúng quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ. Người phát ngôn quốc hội Ismail Kahraman đã xuống hầm trú bom ngay sau vụ nổ bom đầu tiên.

Hãng RIA Novosti cho biết một loạt các vụ nổ và tiếng súng được nghe thấy xung quanh tòa nhà quốc hội ở Ankara.

Và lúc gần trưa một quả bom khác cũng rơi trúng tòa nhà quốc hội. Tuy nhiên không có báo cáo về thương vong. Các nghị sĩ, nhân viên quốc hội đều trốn bên trong hầm trú ẩn.

Trước đó truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ít nhất 17 cảnh sát đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công nhắm vào trụ sở cảnh sát của phe nỗ lực đảo chính.

Cáo buộc giáo sĩ Fethullah Gulen

Phát biểu trên truyền hình trực tiếp tại Thổ Nhĩ Kỳ, theo Reuters, ông Erdogan gọi cuộc nổi dậy là một "hành động phản quốc" và rằng những người có trách nhiệm trong vụ đảo chính bất thành này sẽ phải trả "giá đắt".

Tổng thống tuyên bố sẽ "quét sạch" những kẻ đảo chính và thông tin thêm rằng cuộc đảo chính do một "thiểu số" trong quân đội không chấp nhận sự thống nhất đất nước gây ra.

Ông Erdogan cáo buộc nỗ lực đảo chính được tiến hành theo lệnh của giáo sĩ Fethullah Gulen và cho rằng cuộc đảo chính cho thấy tổ chức của Gulen là một tổ chức khủng bố có vũ trang.

Giáo sĩ Gulen, đang sống tại Mỹ, đã bác bỏ cáo buộc và khẳng định ông không tham gia vào âm mưu đảo chính này. Giáo sĩ cũng lên án cuộc đảo chính và cho rằng một đất nước nên do chính quyền được dân bầu điều hành.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã bay về Istanbul từ khu nghỉ dưỡng Marmaris ở phía tây nam đất nước khi nghe tin về nỗ lực đảo chính. Ông Erdogan cho biết thị trấn này sau đó đã bị đánh bom.