Hôm qua, tàu khu trục Mỹ USS Lassen đã đi vào vùng 12 hải lý quanh Đá Xu Bi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, bị Trung Quốc chiếm đóng và xây đảo nhân tạo trái phép - Ảnh: CSIS

Theo báo Japan Times, đang ở thăm Kazakhstan, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đánh giá Mỹ đã hành động theo đúng luật pháp quốc tế. Ông nhấn mạnh các hành vi đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng trên biển Đông là mối lo ngại chung của cộng đồng quốc tế.

“Để bảo vệ vùng biển tự do, mở và hòa bình, chúng tôi sẽ tăng cường hợp tác với cộng đồng quốc tế, bao gồm đồng minh Mỹ” - ông Abe cam kết. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Gen Nakatani cho rằng Nhật “cần nghiên cứu cách đối phó với tình hình trên biển Đông do ảnh hưởng của nó đối với an ninh Nhật ngày càng gia tăng”.

Trước đó, Tổng thống Philippines Benigno Aquino mô tả việc Mỹ tuần tra biển Đông là “duy trì sự cân bằng quyền lực”. “Nếu các tuyên bố vô lý của một cường quốc khu vực không bị phản đối thì sẽ được chấp nhận, và nếu được chấp nhận thì sẽ trở thành thực tế” - ông Aquino cảnh báo.  

Ông Aquino khẳng định không chỉ Philippines mà các nước khác cần hoan nghênh và ủng hộ tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông. Còn Bộ trưởng Quốc phòng Úc Marise Payne tuyên bố Canberra ủng hộ quyền tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông.

Đang có mặt tại Washington, Tổng thống Indonesia Joko Widodo kêu gọi tất cả các bên kiềm chế để duy trì hòa bình và ổn định trên biển Đông. Ông cho rằng cần phải giảm căng thẳng trên biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với Công ước Luật biển Liên Hiệp Quốc (UNCLOS).

“Chúng ta cần trao đổi thẳng thắn để đảm bảo trật tự trên biển, ngăn chặn đụng độ và bảo vệ tự do hàng hải. Chúng tôi muốn ASEAN và Trung Quốc khởi động đàm phán về nội dung bản Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC)” - ông Widodo nhấn mạnh.

Mới đây, các quan chức quân sự Mỹ thông báo hải quân Mỹ sẽ tiếp tục triển khai tàu chiến tuần tra trong vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc xây trái phép trên biển Đông để bảo vệ tự do hàng hải và hàng không.