Các tàu cá Trung Quốc, bao gồm tàu của dân quân biển, hoạt động trên biển Hoa Đông - Ảnh: AFP

Theo tạp chí The Diplomat, tại hội thảo ở Trung tâm Nghiên cứu hải quân (CNA) ở Mỹ, học giả Zhang Hongzhou thuộc Trường Nghiên cứu quốc tế Rajaratnam (Singapore) cảnh báo Bắc Kinh đang đóng một đội tàu riêng cho lực lượng “dân quân biển” ở Biển Đông.

Trung Quốc là một trong số ít quốc gia có “dân quân biển”. Lực lượng này bao gồm các tàu đánh cá dân sự, đóng nhiều vai trò khác nhau, từ cứu hộ cứu nạn cho tới thực hiện các chiến dịch “khẳng định chủ quyền” như đổ bộ lên đảo nước khác.

Được đào tạo để gây chiến

Phần lớn thành viên lực lượng “dân quân biển” làm việc cho các công ty lớn hoặc các hợp tác xã ngư nghiệp, được các tổ chức quân sự tuyển dụng và đào tạo chính trị - quân sự. Một số đội “dân quân biển” thậm chí được đào tạo kỹ năng đối phó với tàu nước khác và tổ chức “chiến tranh nhân dân trên biển”.

Các chuyên gia quân sự quốc tế cho biết hiện “dân quân biển” là lực lượng do thám và gây hấn đầu tiên của Trung Quốc trong chiến dịch đòi chủ quyền vô lý trên Biển Đông. Các tàu “dân quân biển” còn có nhiệm vụ cung cấp nhiên liệu, đạn dược và hàng hóa tiếp tế khác cho tàu hải quân Trung Quốc.

“Dân quân biển” còn giúp Trung Quốc duy trì sự hiện diện bất hợp pháp tại các vùng tranh chấp trên Biển Đông, đổ bộ lên các đảo của nhiều quốc gia khu vực. Các tàu “dân quân biển” được trang bị hệ thống định vị Bắc Đẩu của Trung Quốc.

Hồi năm 2013 khi đi thăm một thị trấn ở tỉnh Hải Nam, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi lực lượng “dân quân biển” “không chỉ đi đầu trong các hoạt động đánh bắt hải sản mà còn phải thu thập thông tin hàng hải, hỗ trợ hoạt động xây dựng đảo và bãi đá”.

Tăng cường hoạt động xâm lấn

Chuyên gia Zhang cho biết việc Trung Quốc đóng một đội tàu nhà nước cho lực lượng “dân quân biển” là diễn biến rất đáng lo ngại, có thể khiến căng thẳng ở Biển Đông leo thang. Bởi khi có một hạm đội riêng, lực lượng “dân quân biển” Trung Quốc sẽ không phải thuê tàu cá của ngư dân và các công ty ngư nghiệp nữa.

Với hạm đội riêng, “dân quân biển” Trung Quốc sẽ tăng cường các hoạt động bất hợp pháp trên Biển Đông. Chuyên gia Zhang cho rằng Trung Quốc sẽ sử dụng lực lượng này để tiếp tục quá trình xâm lấn quần đảo Trường Sa của Việt Nam sau khi mở rộng trái phép bảy bãi đá thuộc Trường Sa.

Ngoài ra, lực lượng này sẽ tập trung vơ vét hải sản ở vùng biển quanh Trường Sa. Mới đây Chính phủ Trung Quốc công bố nghiên cứu cho biết các vùng nước quanh Trường Sa có khoảng 1,8 triệu tấn hải sản. “Chắc chắn các tàu mới này sẽ được triển khai đến quần đảo Trường Sa” - chuyên gia Zhang nhấn mạnh.

Ông cảnh báo với đội tàu mới, “dân quân biển” Trung Quốc có thể sẽ thực hiện nhiều hoạt động bất hợp pháp trên Biển Đông như phá các rặng san hô, đánh bắt tận diệt hải sản quý hiếm, thậm chí xâm lấn vào lãnh hải các nước trên Biển Đông khiến nguy cơ xung đột gia tăng.