Theo báo cáo thanh tra của Tổng cục Thuế, doanh nghiệp này đã thanh toán phí nhượng quyền thương mại cho Metro AG (Đức), nhưng khi rà soát báo cáo của Metro AG, doanh thu của công ty này thấp hơn mức VN chi trả...

Từng nhiều lần bị “xử lý”

Bắt đầu đi vào kinh doanh từ ngày 28-3-2002, nhưng theo Tổng cục Thuế, đến nay tổng số thuế mà Metro đã kê khai và nộp cho ngân sách VN chỉ khoảng 1.014 tỉ đồng. Trong khi đó, từ năm 2002 đến 2013, Metro đã kê khai lỗ lên đến 1.657 tỉ đồng, chỉ lãi một năm (2010) với số tiền 173 tỉ đồng.

Tuy nhiên, theo Tổng cục Thuế, cơ quan thuế đã thanh tra, kiểm tra tại công ty bốn lần, đến 31-12-2011 đã điều chỉnh giảm lỗ của Metro 500,4 tỉ đồng.

Đặc biệt, cơ quan thuế đã xác định doanh nghiệp này lãi hai năm (2010, 2011) với số tiền 234,8 tỉ đồng. Về kết quả thanh tra mới nhất, Tổng cục Thuế đã yêu cầu Công ty Metro điều chỉnh giảm lỗ, giảm khấu trừ và truy thu thuế tổng số tiền 507 tỉ đồng.

Theo Tổng cục Thuế, Metro đã kê để khấu trừ thuế VAT với rất nhiều khoản: khoản tiền thu hỗ trợ quảng cáo, tiếp thị, khuyến mãi từ các nhà cung cấp... Cơ quan thuế đã phải điều chỉnh giảm số tiền được khấu trừ từ các hoạt động trên 110 tỉ đồng.

Ngoài ra, cơ quan thuế đã xác minh và yêu cầu Metro giảm lỗ 335 tỉ đồng liên quan đến chi phí nhượng quyền thương mại, chi phí dự phòng giảm giá hàng tồn kho, chi phí trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi...

Dấu hiệu gian lận?

Qua thanh tra, Tổng cục Thuế thống kê hàng loạt nguyên nhân gây lỗ qua các năm của công ty này. Cụ thể, từ năm 2002 - 2013, Metro liên tục đầu tư mở rộng, trong đó từ năm 2010 - 2012, công ty mở thêm 10 trung tâm.

Thời gian mới đầu tư, các chi phí khấu hao, tiện ích, tiền thuê đất rất lớn đã gây ra các khoản lỗ cho các trung tâm mới thành lập. Ngoài ra, theo Metro, để đảm bảo các trung tâm hoạt động theo các tiêu chuẩn cao nhất của Đức, công ty đã phải bỏ ra rất nhiều nguồn lực về nhân sự và vốn.

Điều này đã dẫn đến chi phí hoạt động tăng cao như “chi phí hao hụt tổn thất, chi phí đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và chi phí đảm bảo an ninh”.

Chẳng hạn, trong năm 2013, tỉ lệ hao hụt tổn thất của Metro lên tới 1,15% tổng doanh thu, đặc biệt chi phí cho an ninh chiếm tới 0,3% tổng doanh thu...

Ngoài ra, từ 2001-2013, văn bản của Tổng cục Thuế cho thấy Metro đã có những động thái khá “lạ” khi trả cho các công ty liên kết ở Đức số tiền tới 731 tỉ đồng “chi phí nhượng quyền thương mại”.

Tuy nhiên, đoàn thanh tra khẳng định Metro VN đã tính vào chi phí nhiều hơn doanh thu Công ty Metro AG (Đức) - bên được nhận - nên đã loại khỏi chi phí hợp lý khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền 7,5 tỉ đồng.

Đồng thời, thanh tra thuế đề nghị Metro giảm chi phí nhượng quyền thương mại số tiền 245 tỉ đồng do đơn vị này chưa đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại...

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Lê Thị Thu Hương, cục phó Cục Thuế TP.HCM - đơn vị quản lý trực tiếp Metro Cash & Carry VN, cho biết từ kết quả thanh tra Metro Cash & Carry VN, cơ quan này sẽ nghiên cứu để chỉ đạo các bộ phận chức năng kiểm tra tập trung hơn những khoản doanh thu, chi phí mà lâu nay cơ quan thuế không phát hiện.

Cũng từ vụ việc Metro Cash & Carry VN, cơ quan thuế sẽ phải sửa đổi, bổ sung những chính sách thuế mới cho phù hợp với thực tiễn.

Theo bà Hương, chính sách thuế hiện vẫn còn những điểm chưa rõ ràng, bị các doanh nghiệp lợi dụng để né thuế. Chẳng hạn, các doanh nghiệp nước ngoài có thể lợi dụng chi phí bản quyền, chi phí quản lý mà công ty mẹ phân bổ cho công ty con do VN chưa có quy định để giới hạn.