Miếu thờ trong dự án của Formosa Hà Tĩnh sắp xây xong - Ảnh: V.Định

Có mặt ở tòa nhà hành chính của dự án Formosa, chúng tôi chứng kiến một công trình xây dựng miếu thờ đang được xây dang dở trên diện tích 18m².

Các giàn giáo vẫn còn tại công trình, bao quanh là một tấm lưới rộng. Gần miếu là dấu vết những đống cát, gạch, ngói tập kết. Một vài chiếc mũ bảo hiểm của công nhân thi công vẫn còn treo trên tường. Cơ bản miếu thờ gần hoàn thành.

Không hề hay biết

Ngày 24-10, một số cơ quan chức năng Hà Tĩnh tỏ ra giật mình về việc Formosa bất chấp việc không có giấy phép vẫn cố tình xây miếu thờ.

Ông Lê Văn Thống, phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Tĩnh, cho rằng việc Formosa xây miếu thờ trái phép chưa thấy thanh tra của sở báo cáo cho các lãnh đạo.

“Khi đọc báo tôi mới biết sự việc. Việc này là trách nhiệm của ban quản lý khu kinh tế. Ðể tôi hỏi lại thanh tra xem” - ông Thống nói.

Qua liên hệ, chúng tôi được một cán bộ thanh tra của Sở Xây dựng Hà Tĩnh cho biết chưa nắm được sự việc Formosa xây miếu thờ. Vị cán bộ này hứa khi nào nắm rõ sẽ trả lời.

Còn ông Nguyễn Minh Hoàn, phó chủ tịch UBND huyện Kỳ Anh, thừa nhận không hay biết chuyện Formosa tự ý xây miếu thờ trong dự án.

Ông Nguyễn Cảnh Thụy, phó giám đốc Sở Văn hóa - thể thao và du lịch Hà Tĩnh, nói ông có tham gia một số cuộc họp liên quan đến việc đề xuất xây dựng miếu thờ của Formosa.

“Từ tháng 7-2014, tỉnh Hà Tĩnh không đồng ý cho Formosa xây miếu thờ. Cứ nghĩ từ đó đến nay không có chuyện gì.

Vả lại sở chỉ là đơn vị tham mưu, không phải giám sát nên không biết chuyện Formosa xây miếu thờ”.

Thật ra, sau khi nhận được đề xuất của Formosa về xây miếu thờ có diện tích 18m² , rộng 3,6m, dài 5,1m, cao 4,5m thì ngày 3-7, UBND tỉnh Hà Tĩnh có văn bản đồng ý với đề xuất này.

Do vấp phải nhiều ý kiến phản đối và dư luận không đồng tình, thường trực Tỉnh ủy Hà Tĩnh lại có thông báo về việc chỉ đạo dừng xây dựng miếu thờ trong dự án Formosa với lý do “sau khi nghe báo cáo và các thông tin phản ánh của dư luận không đồng tình với đề xuất xây dựng miếu thờ trong dự án liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh”.

“Không nên cho xây miếu thờ”

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Cảnh Thụy nói như vậy.

* Ông có biết quá trình đề xuất xây miếu thờ của Formosa? Sở có ý kiến cụ thể thế nào?

- Tôi là người đại diện sở tham gia việc tham mưu cho ủy ban tỉnh về việc đề xuất xây miếu thờ của Formosa. Khi họp bàn, phía Formosa cho rằng việc xây miếu thờ là nhỏ, nhưng tôi phát biểu đó là không nhỏ.

Thực chất Formosa có hai văn bản đề xuất xây dựng miếu thờ không đồng nhất. Ðó là văn bản thứ nhất nói xây miếu thờ để thờ thổ công và thần tài, văn bản thứ hai có nội dung thờ tâm linh của người dân trong vùng và nhân viên trong khu vực nhà máy.

Khi họp tôi có phân tích đây là công trình xây dựng nhạy cảm, cần hoãn lại. Quan điểm của tôi khi đó yêu cầu Formosa nói rõ mục đích xây miếu thờ để làm gì, đối tượng phục vụ là ai, phải có thiết kế chi tiết và sử dụng vật liệu gì? Không thể đưa một kiến trúc ngoại lai vào được.

* Ông nhận xét như thế nào về việc Formosa xin xây miếu thờ?

- Theo tôi nghĩ không nhất thiết có một miếu thờ trong dự án Formosa. Formosa nói làm miếu thờ là để thờ những vong linh người dân trong vùng cũng không hợp lý.

Người dân chết thất lạc không được an ủi về mặt tâm linh à? Về chuyện này tỉnh Hà Tĩnh đã cho xây dựng một đền thờ ở xã Kỳ Phương rồi.

Ngoài ra, trong quá trình giải phóng mặt bằng, Hà Tĩnh có đền bù, hỗ trợ cho người dân khi lên khu định cư thì xây dựng lại những miếu mạo, đền chùa để thờ tự rồi.

Vậy tâm linh ở khu dự án Formosa có vấn đề gì phải xây miếu thờ? Tôi yêu cầu dừng lại và yêu cầu Formosa cho biết xây miếu thờ để làm gì. Nếu hôm đó tôi không đi họp thì có khả năng người ta sẽ đồng ý.

Sau cuộc họp vào tháng 7-2014, tỉnh Hà Tĩnh có công văn không đồng ý, nhưng tôi hiểu là ban quản lý khu kinh tế để cho họ tự ý xây. Trách nhiệm này của ban quản lý khu kinh tế.

* Formosa tự ý xây miếu thờ. Giả sử Hà Tĩnh đồng ý cho Formosa hoàn tất miếu thờ tiếp thì ông suy nghĩ như thế nào?

- Nếu cho xây thì phải xác định mục đích xây để làm gì và thiết kế ra sao. Nếu cho người ta xây cái miếu thờ theo kiểu kiến trúc của Trung Quốc thì hàng chục năm sau sẽ ảnh hưởng rất lớn.

Chúng ta biết Formosa được thuê đất 70 năm. Vậy 70 năm sau những hạng mục của nhà máy có thể bị đập dỡ, còn miếu thờ có ai dám đập không? Chuyện này cần phải suy nghĩ và bàn tính lại.