Lãnh đạo tại Thượng viện của hai phe Dân chủ Chuck Schumer (trái) và Cộng hòa Mitch McConnell (phải) trò chuyện sau khi đạt được thỏa thuận ngân sách 2 năm - Ảnh: REUTERS

Rạng sáng 8-2 (giờ VN), lãnh đạo phe Dân chủ và Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ loan tin đã đạt được đồng thuận về một thỏa thuận ngân sách 2 năm dành cho chính phủ. 

Như vậy, so với dự luật ngân sách cho phép chính phủ hoạt động tới ngày 23-3 được thông qua tại Hạ viện trước đó, dự luật mới là một bước ngoặt quan trọng. Cuộc chiến ngân sách ở Quốc hội sẽ chấm dứt ít nhất đến gần cuối nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump.

Một cuộc chạy đua tránh chính phủ đóng cửa sẽ diễn ra tại Mỹ trong vòng 24 giờ tới. Dự luật mới sẽ cần được đưa trở lại Hạ viện để bỏ phiếu thông qua và gấp rút đưa đến Thượng viện trong ngày 8-2 (giờ Mỹ), ngày cuối cùng chính phủ hoạt động theo ngân sách được cấp hồi tháng trước.

Trong khi Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan - một người Cộng hòa, ủng hộ dự luật mới, lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện Nancy Pelosi tuyên bố sẽ chống lại điều này.

Bà Pelosi trước đó đã dành hơn 8 giờ cho bài phát biểu tại Hạ viện, nhấn mạnh sẽ không có bất kỳ tiến triển nào nếu phe Cộng hòa tiếp tục phớt lờ số phận của 700.000 Dreamer - những người nhập cư bất hợp pháp đến Mỹ từ nhỏ.

Không rõ dự luật ngân sách mới trị giá bao nhiêu.

Tuy nhiên, theo các tài liệu hãng tin Reuters tiếp cận được, nó sẽ nới rộng chi tiêu cho chính phủ ít nhất 300 tỉ USD trong vòng 2 năm tới. Nói cách khác, chính phủ của ông Trump sẽ được cởi trói, xài thêm 300 tỉ nữa so với mức trần hiện tại, vốn được áp dụng từ năm 2011.

Trong đó chi tiêu quốc phòng sẽ được phép vượt trần 165 tỉ USD, chi tiêu vượt trần cho các chương trình nội địa khác là gần 131 tỉ USD. Dự luật mới cũng cho phép mở rộng ngân sách dành cho Chương trình bảo hiểm sức khỏe trẻ em lên 10 năm, thay vì 6 năm như hiện tại. 

Giới quan sát nhận xét thỏa thuận mới đã chiều lòng tất cả các nghị sĩ Cộng hòa và Dân chủ. Lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer gọi thỏa thuận này là "một sự đột phá thực thụ".

Trong khi thỏa thuận ngân sách mới có vẻ như đã nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng tại quốc hội, các lo ngại và phản đối vẫn đến từ các thành viên Cộng hòa bảo thủ.

Đối với họ, nỗi ám ảnh thâm hụt ngân sách và nguy cơ khủng hoảng không hề biến mất kể cả khi trần nợ công được nâng lên, ngăn ngừa việc Mỹ lần đầu tiên không thanh toán được nợ đúng hạn chỉ trong vài tuần nữa.

Theo tính toán của một tổ chức giám sát tư nhân, thâm hụt ngân sách của Mỹ sẽ đạt con số 1.000 tỉ USD vào năm 2019.

Tuy nhiên, xét trong bối cảnh trước đó, khi chính phủ Mỹ phải hoạt động cầm chừng theo từng tháng vì cuộc chiến ngân sách tại quốc hội, thỏa thuận mới, với ngân sách lên tới 2 năm, là một tín hiệu tích cực trước mắt.