Nhìn cá tra xuất khẩu nhiều sang Trung Quốc mà lo

CHÍ QUỐC

TTO - Nhiều người Trung Quốc đến Việt Nam mua cá tra theo qui mô nhỏ lẻ và xuất khẩu sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch. Tình trạng này được cảnh báo có nhiều rủi ro.

Giá cá tra nguyên liệu đang tăng khiến xuất hiện lo ngại tình trạng "nhà nhà nuôi cá, người người nuôi cá" quay trở lại - Ảnh: CHÍ QUỐC

Giám đốc Công ty cổ phần xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ, ông Võ Đông Đức cảnh báo rằng thị trường Trung Quốc tăng cường nhập khẩu cá tra Việt Nam một cách đột biến nhưng phải dè chừng vì "có rủi ro tiềm ẩn".

Phát biểu của ông Đức tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành hàng cá tra năm 2018 do Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn tổ chức tại Cần Thơ ngày 16-3, nhận được nhiều sự đồng tình.

Đại diện Bộ Công thương cũng đồng tình với đề nghị trong bối cảnh xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc tăng nhanh, cần có kiểm soát để có sân chơi bình đẳng, công bằng cho các đơn vị xuất khẩu chính ngạch và tiểu ngạch.

Theo vị đại diện này, dù một số doanh nghiệp Trung Quốc sang Việt Nam mua nhỏ lẻ, nhưng tính tổng lại thì rất lớn, khó kiểm soát.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn Vũ Văn Tám yêu cầu cần có một cuộc họp chuyên đề với Bộ Công thương để "giải bài toán làm sao tăng cường xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc".

"Chúng ta không cấm xuất khẩu tiểu ngạch nhưng phải giám sát và kiểm soát chặt chẽ để tạo sự bình đẳng với doanh nghiệp xuất khẩu chính ngạch, bảo đảm uy tín của cá tra và nâng cao vị thế ngành hàng này", ông Tám phát biểu.

Theo báo cáo của Hiệp hội cá tra Việt Nam, nếu năm 2014, thị trường Trung Quốc chỉ chiếm 6,4% tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam thì đến năm 2015 con số này đã lên 10,3%.

Những năm tiếp theo Trung Quốc nổi lên trở thành thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam, chiếm đến 17,8% kim ngạch xuất khẩu cá tra năm 2016 và 23% năm 2017, vượt qua thị trường Mỹ.

Ông Đức cho rằng không nên để lặp lại "bài học chua cay" trước đây khi thấy giá cá tra tăng thì nuôi chạy theo số lượng nhưng lại không có hiệu quả do sau đó cá lại mất giá.

"Sản lượng nhiều nhưng hiệu quả đối với người nuôi, nhà máy chế biến không có, và thực tế đã có nhiều nhà máy 'ra đi'. Đó là bài học đau lòng", ông Đức đưa ra cảnh báo.

Trong khi đó, ông Ngô Quang Trường - Giám đốc Công ty thủy sản Biển Đông, đề nghị cần phải chú trọng thị trường Mỹ vốn hiện có giá bán trên 4USD/kg, vì đây là thị trường dẫn dắt những thị trường khác.

Theo ông Trường, hiện giá cá tra nguyên liệu đã ở mức 30.000-31.000 đồng/kg, người nuôi lợi nhuận khoảng 6.000 đồng/kg và nếu ai có vùng nuôi, tự sản xuất được con giống, chủ động thức ăn thì thu lợi 50% so với giá bán.

Ông Trường cho rằng điều đó dễ dẫn đến tình trạng "nhà nhà nuôi cá, người người nuôi cá" khiến cung vượt cầu trong thời gian tới, vì thế kiến nghị cần quản lý tốt chất lượng cá, chất lượng con giống và vùng nuôi, "xem đây là cơ hội lớn để thiết lập trật tự cung - cầu cho ngành cá tra".