Một chủ lô đất đang lao tâm khổ tứ cầu cứu khắp nơi để giữ lại đất - Ảnh: ÁI NHÂN

Nhiều tháng qua, hàng chục hộ dân thuộc khu biệt thự - du lịch Thanh Bình, P.10, TP Vũng Tàu (Bà Rịa-Vũng Tàu) đã khiếu nại, khiếu kiện đến các cơ quan, các cấp tố tụng để giữ lại đất của mình không bị thi hành án bán đấu giá, mặc dù họ không liên quan tới vụ kiện.

Thế chấp đất đã bán

Năm 2006, ông B.T.Quốc (ngụ Q.11, TP.HCM) ký hợp đồng mua nền E7, diện tích 280m^{2 t}ại khu A thuộc dự án khu biệt thự - du lịch Thanh Bình của Công ty TNHH tư vấn - dịch vụ - thương mại Thanh Bình (gọi tắt Công ty Thanh Bình), trụ sở tại Q.1, có giá 1,1 tỉ đồng và sẽ bàn giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau ba đợt thanh toán. 

Tương tự, năm 2007, bà N.T.Tâm (ngụ Bà Rịa-Vũng Tàu) mua lô đất E6, diện tích 280m² với giá gần 1 tỉ đồng và đã thanh toán tiền theo từng đợt đúng thỏa thuận. Nhiều khách hàng khác cũng đã thanh toán tiền đủ theo tiến độ, một số hộ dân đã xây cất nhà, đã chuyển về sinh sống tại đây. 

Hầu hết các lô đất cũng được chính quyền cấp chủ quyền cho Công ty Thanh Bình vào năm 2008, chỉ còn đợi công ty này sang tên cho người mua.

Tuy nhiên, bất ngờ vào tháng 10-2016, Cục Thi hành án dân sự TP Vũng Tàu ra quyết định thi hành án, kê biên để bán đấu giá tổng cộng 18 lô của những người đã mua đất của Công ty Thanh Bình. 

Lúc này, các hộ dân mới tá hỏa việc Công ty Thanh Bình đã thế chấp toàn bộ quyền sử dụng đất mà họ đã mua để bảo lãnh cho Công ty cổ phần du lịch Đ vay tiền của ngân hàng. Đến hạn, Công ty Đ không trả nợ vay nên ngân hàng kiện ra TAND Q.1 đòi nợ. 

Sau đó, phía ngân hàng và Công ty Đ cùng Công ty Thanh Bình thỏa thuận sẽ thanh toán nợ bằng số lô đất đã thế chấp cho ngân hàng. TAND Q.1 cũng ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

Theo quyết định, Công ty Đ phải trả hơn 50 tỉ đồng cho ngân hàng theo hạn, nếu không thì ngân hàng được quyền phát mãi 18 lô đất. Quyết định có hiệu lực, Cục Thi hành án dân sự Bà Rịa-Vũng Tàu nhận ủy thác thi hành án.

Bị bỏ ra khỏi tố tụng

Khi phát hiện sự việc, hàng chục người đã mua đất của Công ty Thanh Bình mang đơn phản ánh, khiếu nại, việc thi hành án bị hoãn. Đồng thời, cơ quan thi hành án hướng dẫn người dân khởi kiện Công ty Thanh Bình để đòi lại quyền lợi. 

Tuy nhiên, mới đây những người này lại đối diện với nguy cơ mất đất khi biết cơ quan thi hành án tiếp tục có kế hoạch thi hành án theo yêu cầu của ngân hàng.

Theo hướng dẫn của cơ quan thi hành án, các hộ dân cùng làm đơn khởi kiện đến TAND TP Vũng Tàu để yêu cầu tòa án buộc Công ty Thanh Bình tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. 

Tuy nhiên, TAND TP Vũng Tàu đã áp dụng điểm c, khoản 1 điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự để trả lại đơn vì cho rằng thửa đất khởi kiện đã được giải quyết trong vụ kiện giữa ngân hàng và Công ty du lịch Đ, theo quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự của TAND Q.1 đã có hiệu lực pháp luật. 

"Việc trả đơn là hoàn toàn không có căn cứ vì chúng tôi không phải là đương sự trong vụ kiện do TAND Q.1 giải quyết..." - ông Quốc bức xúc. Các hộ dân sau đó đã gửi đơn khiếu nại quyết định trả đơn của Tòa án TP Vũng Tàu, tiếp tục gửi đơn khiếu nại xem xét giám đốc thẩm đối với quyết định công nhận thỏa thuận của TAND Q.1.

Bình luận về vụ việc, luật sư Hứa Thị Thảo, Đoàn luật sư TP.HCM, cho rằng việc Công ty Thanh Bình mang đất đã bán cho cư dân đem đi thế chấp ngân hàng là trái pháp luật. 

Đồng thời, việc ngân hàng cho Công ty du lịch Đ vay với tài sản thế chấp bảo lãnh của Công ty Thanh Bình nhưng đã không thẩm định tài sản, không xem xét thực tế tài sản thế chấp đã chuyển nhượng cho những hộ dân là chưa ổn về pháp lý.

Luật sư Thảo cũng nói việc TAND Q.1 ra quyết định công nhận hòa giải thành là vi phạm nghiêm trọng tố tụng. Tòa án giải quyết hợp đồng tín dụng giữa ba bên, nhưng đồng thời tòa cũng giải quyết tài sản thế chấp là 18 nền đất. 

Để đảm bảo giải quyết khách quan, toàn diện, đúng pháp luật vụ án thì tòa phải xem xét tất cả các quan hệ pháp lý khác cũng như những đương sự khác có liên quan. Các hộ dân đã mua và sử dụng nền đất phải được đưa vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. 

Tòa án đã không triệu tập người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là không đúng quy định tố tụng. Chưa kể tòa cũng không kiểm tra thực tế, đo đạc, thẩm định tại chỗ… để biết thực tế đất đã bán và có người mua quản lý, sử dụng.

"Một chuỗi sự việc từ lúc Công ty Thanh Bình thế chấp đất, ngân hàng nhận thế chấp không xem xét thẩm định thực tế đến việc TAND Q.1 ra quyết định hòa giải thành mà không xem xét, thẩm định tại chỗ đối với tài sản thế chấp cùng với việc TAND TP Vũng Tàu trả lại đơn không đúng căn cứ… đã làm thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của các cư dân" - luật sư Thảo phân tích.

Chuyện lạ ở Đà Nẵng: Mua đất đấu giá nhưng không được nhận

TTO - Ông Nguyễn Văn Trí là người tham gia đấu giá lô đất và được UBND TP Đà Nẵng công nhận kết quả. Dù đã hoàn thành các nghĩa vụ từ nhiều tháng, nhưng đến nay ông Trí vẫn chưa được nhận sổ đỏ lẫn đất thực tế.