Tại Lào, viên nén yaba được sử dụng phổ biến hơn cả heroin. Trong ảnh là một đối tượng Lào bị bắt giữ ở tỉnh Stung Treng (Campuchia) ngày 6-2-2019 vì buôn 5.302 viên yaba - Ảnh: CambodiaNews

Ngày 26-9-2018, tòa án tại Bangkok (Thái Lan) đã kết án trùm buôn ma túy Xaysana Keopimpha người Lào và đồng bọn Chumphon Phanompai người Thái Lan án tù chung thân về tội buôn 1 triệu viên methamphetamine (yaba) vào miền nam Thái Lan.

Bản án nhấn mạnh: "Bị cáo Xaysana đã vi phạm pháp luật về chất gây nghiện và bài trừ ma túy khi câu kết với đồng bọn bán và buôn lậu ma túy, vì vậy bị kết án tử hình. Tuy nhiên, do bị cáo đã nhận tội trong quá trình điều tra, tòa đã giảm án còn tù chung thân".

3 trùm ma túy người Lào

Cảnh sát Thái Lan đã gọi Xaysana Keopimpha (43 tuổi) là "trùm ma túy vùng đông bắc Thái Lan". Trong hồ sơ chuyên án, cảnh sát Thái đã đặt bí danh cho Xaysana là "Ông X".

Nhiều năm trước "Ông X" đã bị truy nã vì cầm đầu đường dây buôn ma túy methamphetamine vào Thái Lan để từ đó vận chuyển sang Lào và Malaysia. Khi cảnh sát Lào khép chặt vòng vây, Xaysana nhanh chân trốn sang Thái lánh nạn.

5h chiều ngày 19-1-2017, Xaysana vừa bước xuống sân bay Bangkok thì bị bắt trước mắt hàng trăm hành khách. Cảnh sát nắm được tin báo Xaysana cùng đồng bọn bay từ Phuket về Bangkok nên quyết định phục kích bắt ngay tại sân bay.

Kết quả truy xét điện thoại cho thấy Xaysana có liên hệ với đường dây vận chuyển ma túy ở Nong Khai (Thái Lan) giáp biên giới Lào.

Băng buôn ma túy của Xaysana được xem là khách hàng sộp trong các băng đến Myanmar mua ma túy đá về phân phối trong khu vực. Trước khi bị bắt, Xaysana sống cuộc sống chẳng khác gì đế vương.

Hắn thường xuyên đăng trên trang Facebook của hắn hình ảnh đi xe sang Lamborghini, Ferrari hay Bentley, hình ảnh thường xuyên lui tới các khách sạn sang trọng và tiếp xúc với các nhân vật giàu có trong xã hội.

Sisouk Daoheoung khoe mẽ trên mạng xã hội - Ảnh: The Nation

Tại Lào, Xaysana tự xưng là doanh nhân thành đạt sống trong khu biệt thự hoành tráng. Mỗi khi đến Thái Lan, hắn lại tổ chức tiệc tùng mời những người nổi tiếng trong giới giải trí và các đại gia đến dự.

Sau khi Xaysana bị bắt, Lào và Thái Lan đã tịch thu tài sản của hắn gồm 74 tang vật, trong đó có 2 khu dân cư, 14 quyền sở hữu đất, 14 xe sang, 11 môtô, 29 tài khoản ngân hàng, nhiều đồ trang sức bằng vàng và đồn điền cao su rộng hơn 190 hecta trị giá khoảng 2,8 triệu USD.

Hay tin Xaysana bị bắt ở Thái Lan, đối tác làm ăn của Xaysana là Sisouk Daoheoung bên Lào đã lập tức đào tẩu. Sisouk cầm đầu băng nhóm chuyên thuê người vận chuyển đưa ma túy vào miền nam Thái Lan và sau đó chuyển đến Malaysia.

Sisouk là người nổi tiếng ở Lào như Xaysana. Hắn thường lên Facebook khoe hình ảnh về ngựa thuần chủng, xe sang, các chuyến du lịch khắp nơi và mối quan hệ với những người nổi tiếng. Hắn đã từng trả lời nhiều cuộc phỏng vấn truyền hình về ngựa.

Tại thủ đô Vientiane, Sisouk sở hữu cửa hàng xe sang đã qua sử dụng và kinh doanh ngựa. Tháng 4-2017, Sisouk bị bắt tại tỉnh Luang Prabang (Lào).

Trước đó vào ngày 10-1-2017, cảnh sát Lào đã bắt giữ trùm ma túy Khonpasong Soukkaseum (còn gọi là Xiengther) tại Vientiane. Vài hôm trước, con trai của hắn cũng là dân buôn ma túy đã bị tóm ở tỉnh Bokeo.

Khonpasong là người huyện Khoua (tỉnh Phongsaly), đến Vientiane trong thập niên 1990 làm ăn trong lĩnh vực mại dâm, cờ bạc và ma túy.

Giám đốc Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an Lào) Thonglek Mangnormek đánh giá Khonpasong cầm đầu băng nhóm buôn ma túy với quy mô lớn hơn băng của Xaysana.

Phân phối ma túy cho toàn Đông Nam Á

Lào tọa lạc giữa năm quốc gia gồm Myanmar, Trung Quốc, Việt Nam, Campuchia và Thái Lan. Miền tây của Lào giáp khu vực Tam giác vàng.

Ngày trước Lào được xem là địa bàn sản xuất thuốc phiện lớn trên thế giới. Các băng nhóm buôn ma túy xuyên quốc gia đưa thuốc phiện và heroin có nguồn gốc từ Lào đến tận Mỹ.

Đến khi làn sóng điều chế ma túy đá bùng nổ ở Myanmar từ đầu thập niên 2010, Lào đã trở thành mảnh đất màu mỡ để các băng nhóm buôn ma túy đá cắm dùi.

Lý do đơn giản: rất dễ đi từ Lào sang Tam giác vàng mua ma túy đá, sau đó vận chuyển hàng phân phối cho toàn khu vực Đông Nam Á. Việt Nam đã từng bắt giữ nhiều đối tượng Lào vận chuyển ma túy đá vào Việt Nam.

Trùm buôn ma túy Xaysana Keopimpha người Lào bị khống chế tại sân bay Bangkok chiều 19-1-2017 - Ảnh: Khao Sod

Tiêu biểu như ngày 17-2-2019, lực lượng bộ đội biên phòng và công an Hà Tĩnh đã bắt quả tang đối tượng người Lào Vangchueyang Briachear đi xe du lịch chở 294kg ma túy tổng hợp dạng đá. Các đối tượng Lào cũng đưa ma túy đá sang nước láng giềng Campuchia.

Đầu tháng 3-2019, cảnh sát tỉnh Stung Treng đã bắt giữ một đối tượng Lào dùng ôtô vận chuyển 30kg ma túy đá vào Campuchia.

Vụ Thái Lan bắt giữ trùm ma túy Xaysana Keopimpha đã phơi bày thực tế vị trí bản lề của Lào trong mạng lưới phân phối ma túy đá ở Đông Nam Á.

Hiện nay, cũng như nhiều nước khác ở Đông Nam Á, do giá rẻ nên viên nén yaba đã trở thành một trong các loại ma túy được sử dụng phổ biến tại Lào và là loại ma túy phổ biến còn hơn cả heroin.

Ông Onphiuw Khongviengthong ở Ủy ban Kiểm soát ma túy Lào (LCDC) ghi nhận các băng nhóm ma túy xuyên quốc gia trang bị còn tốt hơn cả cảnh sát Lào. Chúng sử dụng xe đời mới phân khối lớn và phương tiện thông tin liên lạc hiện đại, trong khi chỉ có hai cửa khẩu của Lào trang bị máy quét tia X.

Cuối năm 2017, Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên Hiệp Quốc (UNODC) đã nhận định có nhiều bằng chứng cho thấy các băng nhóm tội phạm ở Lào và Myanmar giữ vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất ma túy tổng hợp, chủ yếu là methamphetamine.

Theo UNODC, những địa bàn nằm ngoài tầm kiểm soát của Lào và Myanmar đã tạo môi trường an toàn cho các băng nhóm sản xuất methamphetamine với số lượng lớn có độ tinh khiết cao hoặc methamphetamine có độ tinh khiết thấp như yaba.

Kỳ tới: Các đường dây người Hoa